زنان تاثیرگذار ایرانی: مرجانه حالتی

تاریخ ایران و جهان به زندگی و سرنوشت چهره ها گره خورده است؛ هر یک خشتی گذاشته اند تا سقفی پدیدار شود؛ خشت هایی که گاه به قیمت زندگی و جان شان تمام شده است. در این معماری عظیم، زنان و مردان بسیاری نقش آفریده اند. از سوی دیگر، در تاريخ جهان بسيارى از زنان و مردان دیگر به دليل استعداد شگرف آن ها براى تخريب و نابودى ساخته هاى ديگران، «تاثيرگذار» نام گرفته اند.

زنان ایرانی نویسنده، برگ های بسیاری از کتاب تاریخ 200 سال اخیر ما بوده اند؛ چه به دليل تاثير مثبت بسيارى از آن ها در افزایش آگاهی عمومی، کاهش تبعیض علیه زنان، ارتقای سواد و موقعیت اجتماعی شان، مقابله با فشارهای مذهبی، مشارکت در پروژه های علمی، سیاست ورزی، موسیقی، سینما و چه به دليل تاثير بعضى از آن ها در تشويق به خشونت، گسترش جهل و جزم انديشى و سوء استفاده از قدرت مالى و اقتصادى در جهت منافع خود.

مجموعه «زنان تاثیرگذار» «ایران وایر» يک مقدمه است. افرادى كه نام‎شان در اين فهرست آمده، نماينده برخی اقشار جامعه هستند كه هر روز در ايران و كشورهاى ديگر بر زندگى خانواده و اجتماع خود تاثير مى گذارند. بديهى است همان طور كه اشاره كرديم، همه فعاليت ها و یا تمام افراد حاضر در اين مجموعه، مورد تایيد «ایران وایر» نيستند اما تاثير گذارى هيچ يك از افراد اين ليست را نمي شود كتمان كرد.

 اين ليست، اولين سرى سلسله بیوگرافی های زنان تاثیرگذار ایران است که به مرور تکمیل می شود. از مخاطبان «ایران وایر» درخواست دارمی تا پیشنهادات خویش را برای غنای این مجموعه با ما در میان بگذارند.

-------------------------

 «مرجانه حالتی» متولد 1343 در تهران است. او به همراه خانواده اش در سال 1354 و زمانی که فقط 11 سال داشت، به بریتانیا مهاجرت کرد.

مرجانه در دوره فوق لیسانس در رشته «روان‌شناسی اجتماعی»، تمرکز خود را بر مضامین اجتماعی چون خشونت خانگی و خشونت های اجتماعی در ایران گذاشت.

پایان نامه دوره دکترای او نیز در زمینه خشونت های خانگی بوده است. این تحقیقات او را در وادی کار، به دنیایی تازه کشاند. مرجانه حالتی هم اکنون ساکن لندن است و از راه دور موسسه ای را که بنیان‎گذار آن است، مدیریت، هدایت و پشتیبانی مالی می کند.

او سال 1382 اقدام به تاسیس بنیاد «امید مهر» در تهران کرد. امید مهر علاوه بر تهران، در امریکا و بریتانیا نیز به ثبت رسیده است؛ یک موسسه غیرانتفاعی و غیردولتی با هدف توانمندسازی و یاری رسانی به زنان جوان.

این موسسه در ابتدا فقط 14 زن آسیب دیده را تحت پوشش خود داشت ولی هم اکنون بیش از 200 دختر جوان را تحت حمایت قرار داده است.
حمایت و توانمندسازی دختران و زنان آسیب دیده که قربانی تجاوز و خشونت بوده و اغلب بد سرپرست یا بی سرپرست هستند، مهم ترین دستور کار بنیاد امید مهر است.

مرجانه حالتی می گوید: «برای راه اندازی این بنیاد دو انگیزه داشتم؛ اول این‌که می‌خواستم کاری برای دختران نوجوان در ایران انجام بدهم چون بر اساس تحقیقات میدانی که انجام داده بودم، دریافتم هیچ سازمان دولتی یا خصوصی در زمینه‌ کمک به دختران نوجوان کار نمی‌کند. دو سال مطالعه و تحقیق کردم تا بدانم چه کاری می‌توانم برای دخترانی که قربانی خشونت و آسیب هستند و یا در معرض آسیب‌های اجتماعی  قرار دارند، انجام دهم. خواستم به دختران آسیب دیده‌ای که در رده‌ سنی 15 تا 25 سال هستند، فرصتی داده باشم و مکانی را فراهم کنم که در آن‌جا بتوانند هم در زمینه‌ تحصیلی و هم در زمینه‌ روحی و روانی پیشرفت کرده و به عرصه‌ فعالیت‌های اجتمای باز گردند. انگیزه‌ دوم من این باور است که اگر بخواهیم آینده‌ بهتری برای ایران داشته باشیم، باید از مادران آینده شروع کنیم و نگاه و شیوه‌ تفکر آن ها را تغییر دهیم و آن ها را با دیدگاه‌ها و شیوه‌های نوین تربیتی آشنا کنیم تا بتوانند این شیوه‌ها را به نسل بعدی منتقل کنند.»

مرجانه با این که مدت زمان مدیدی است در ایران زندگی نمی کند اما ارتباطش را با ایران حفظ کرده و بر کلیه کارهای این بنیاد نظارت می کند: «برای ثبت بنیاد در دوران ریاست جمهوری آقای خاتمی با هیچ مشکلی مواجه نبودم. بنیاد ما کاملا غیرانتفاعی است و از دولت ایران هیچ کمکی دریافت نمی کند. کسی هم کاری به ما ندارد.»

روان‎شناسان شاغل در بنیاد امید مهر توسط چند سازمان امریکایی که متخصص درمان زخم های روحی و روانی هستند، تحت آموزش قرار می گیرند و راه های مقابله با مشکلات دختران جوان آسیب دیده به آن ها آموزش داده می شود.

در ابتدای شروع به کار بنیاد امید مهر، دختران به مدت 15 ماه در این خانه امن میهمان می شدند. اما بعد از مدتی، این زمان به سه سال سکونت افزایش پیدا کرده است: « بخشی از مخارج بنیاد امید مهر توسط خودم و اعضای خانواده ام تامین می شود و بخش دیگری از محل کمک های مردمی.»

او می گوید مصمم است در آینده شعبه هایی از این بنیاد را در شهرستان های دوردست نیز افتتاح کند. افق دید و چشم انداز مرجانه نه تنها تاسیس یک بنیاد حمایت کننده زنان قربانی خشونت و تجاوز در ایران بلکه گسترش چنین بنیادی در منطقه خاورمیانه است.

بنیاد امید مهر دو شعبه دارد. در این بنیاد، 15 روان‎شناس و 25 مددکار فعالیت می کنند. مددکاران موسسه امید مهر دختران را زیر نظر دارند و با خانواده‌های آن ها در تماس هستند و روان‎شناسان برای آن ها جلسات گروه درمانی می‌گذارند و مشاوره می‌دهند. در کارگاه‌ها و کارگروه‌ها هم با آن ها در خصوص خشونت علیه زنان، تجاوز، حقوق انسانی و فردی و به ویژه «تفکر انتقادی» (critical thinking) به گفت و گو می نشینند.
در پایان دوره های آموزشی، دختران ساکن این موسسه غیرانتفاعی بایستی یک رشته‌ تخصصی را انتخاب و به تحصیل بپردازند. پس از آن، در خارج از بنیاد در دوره‌های شش ماهه و یا یک ساله شرکت می‌کنند و پس از پایان این دوره‌ها سرکار خواهند رفت و بنیاد هم کارهای آن ها را پی گیری می کند.

مسوولان موسسه امید مهر حتی بعد از رفتن دختران آسیب دیده، با کارفرماها روابط نزدیکی برقرار می کنند . بسیاری از دخترانی که مدتی در این بنیاد تحت نظارت بوده اند، پس از مدتی، با پی گیری و مراقبت مداوم بنیاد، وارد دانشگاه می‌شوند.

فیلم مستند «خانه شیشه ای» از «حمید رحمانیان»، روایت زندگی چهار دختر جوان ساکن در بنیاد امید مهر است. فیلم، روایتی از موفقیت یک زن تاثیرگذار ایرانی نیز هست؛ مرجانه حالتی.