زنان تاثیرگذار ایران: مرضیه برومند

تاریخ ایران و جهان به زندگی و سرنوشت چهره ها گره خورده است؛ هر یک خشتی گذاشته اند تا سقفی پدیدار شود؛ خشت هایی که گاه به قیمت زندگی و جان شان تمام شده است. در این معماری عظیم، زنان و مردان بسیاری نقش آفریده اند. از سوی دیگر، در تاريخ جهان بسيارى از زنان و مردان دیگر به دليل استعداد شگرف آن ها براى تخريب و نابودى ساخته هاى ديگران، «تاثيرگذار» نام گرفته اند.

زنان ایرانی نویسنده، برگ های بسیاری از کتاب تاریخ 200 سال اخیر ما بوده اند؛ چه به دليل تاثير مثبت بسيارى از آن ها در افزایش آگاهی عمومی، کاهش تبعیض علیه زنان، ارتقای سواد و موقعیت اجتماعی شان، مقابله با فشارهای مذهبی، مشارکت در پروژه های علمی، سیاست ورزی، موسیقی، سینما و چه به دليل تاثير بعضى از آن ها در تشويق به خشونت، گسترش جهل و جزم انديشى و سوء استفاده از قدرت مالى و اقتصادى در جهت منافع خود.

مجموعه «زنان تاثیرگذار» «ایران وایر» يک مقدمه است. افرادى كه نام‎شان در اين فهرست آمده، نماينده برخی اقشار جامعه هستند كه هر روز در ايران و كشورهاى ديگر بر زندگى خانواده و اجتماع خود تاثير مى گذارند. بديهى است همان طور كه اشاره كرديم، همه فعاليت ها و یا تمام افراد حاضر در اين مجموعه، مورد تایيد «ایران وایر» نيستند اما تاثير گذارى هيچ يك از افراد اين ليست را نمي شود كتمان كرد.

 اين ليست، اولين سرى سلسله بیوگرافی های زنان تاثیرگذار ایران است که به مرور تکمیل می شود. از مخاطبان «ایران وایر» درخواست دارمی تا پیشنهادات خویش را برای غنای این مجموعه با ما در میان بگذارند.

-------------------------

در روزهایی که تفریح بچهها بدرقه رزمندگان برای رفتن به «جبهه» و صدای آژیر قرمز و سفید صدای آشنایی برای کودکان ایرانی بود، زنی قصههای شاد و کودکانه را در قالب یک برنامه تلویزیونی با یک سری عروسک دوست داشتنی به خانههای ایرانی آورد. 

«مرضیه برومند» نقش بزرگی در خاطرهسازی بچههای دهه 60 بازی کرد. اگر برنامههایی مثل «مدرسه موشها» یا «خانه مادربزرگه» را کنار بگذاریم، خاطره بچگی آن ها که کودکی خود را در دوره هشت ساله جنگ ایران و عراق گذرانده اند، چیزی جز صدای ملتهب مجریانی که از عملیات، تعداد مجروحها، اسیران و شهدا خبر میدادند، نیست. 

روزهای جنگ، روزهای نشستن کودکان پای تلویزیون بود چون امنیتی برای رفتن به پارک یا جاهای دیگر وجود نداشت و حتی اخبار مدام اعلام میکرد که از ایستادن کنار پنجرهها خودداری کنید. صدای آژیر قرمز که میآمد، همه چراغها خاموش و تک تک اعضای خانواده راهی زیر زمینها میشدند که اسمش را گذاشته بودند «پناهگاه». تلویزیون ایران آن سالها دو شبکه بیش تر نداشت و اخبار، بخش عمده برنامههایش بود.  

سال ۶۰ مرضیه برومند اما یک برنامه عروسکی در قالب یک جُنگ 10 قسمتی برای کودکان ساخت. اسمش «مدرسه موشها» بود و عروسکهایش همه موش بودند. خیلی زود اسم موشها در دهان کودکان افتاد و موسیقی شاد برنامه، حال و هوای آنها را عوض کرد. استقبال مردمی از این جُنگ باعث شد که او سری دوم «مدرسه موشها» را بسازد. این برنامه کودکانه تا سال ۶۳ از تلویزیون دولتی ایران پخش میشد. سال ۶۴ هم او فیلم سینمایی شهر موشها» را با همان عروسکها ساخت. 

وقتی از تاثیر این برنامهها بر روحیه بچهها از او سوال میکنیم، میخندد و میگوید: «برای من همین بس بود که وقتی نسل جدید موبایل و امکانات پیشرفته و بلوتوث آمد، موسیقی تیتراژ مدرسه موشها زنگ موبایل خیلی از جوانان بود.» 

مرضیه برومند وقتی نوستالژی جوانان را به «مدرسه موشها» دیده، سراغ ساخت فیلم سینمایی «شهر موشها ۲» رفته است. در این فیلم که سال گذشته به اکران درآمد، موشها 30 سال بزرگ تر شدهاند؛ مثل کودکان دهه ۶۰ که حالا هر کدام سی و چند ساله هستند. 

مرضیه برومند سال گذشته بعد از 30 سال درباره سانسورهایی که در تلویزیون آن زمان بر «مدرسه موشها» اعمال کرده بود، صحبت کرد. او به روزنامه «اعتماد» گفت: «سروکله زدن با مسوولان تلویزیون بسیار طاقتفرسا بود. آن ها مدام متنها را میخواندند و سعی میکردند به زور نکات غیراخلاقی و غیرآموزشی از درون متنها کشف کنند. به هر حرکت بامزه موشها ایراد میگرفتند. از نظر آن ها، اطلاق صفاتی مثل"دمدراز"، "گوشدراز" و یا "کپل" به بچه موشها، کاری نادرست و ِغیراخلاقی بود. بچهها نباید خوراکیها را از دست یک دیگر قاپ میزدند، نباید توی کلاس شلوغ میکردند چون از نظر آن ها، بدآموزی داشت! هنگام ضبط برنامه هم پشت صحنه، داستانی بود. مدام یکی پشت پاراوان ایستاده بود و یواشکی سرک میکشید که مبادا عروسکگردانها موقع تمرین یا ضبط، بدنهایشان خدایی نکرده با هم تماس پیدا کند.» 

موشها تنها کاراکتر تاثیرگذار مرضیه برومند نبودند. او سال ۶۶ برنامه عروسکی دیگری برای کودکان ترتیب داد که «خانه مادربزرگه» نام داشت. یک مادربزرگ و حیوانات خانگیاش که هر بار قصهای تازه داشتند. این بار هم شعری شاد و کودکانه نوید آغاز این برنامه را به کودکان میداد. 

او بعد از کارهای کودکانه، سراغ ساخت سریالهای خانوادگی رفت که در همه آن ها رگههایی از طنز وجود داشت. سریالهای برومند هممیشه جزو پر طرف دارترین های تلویزیون ایران بوده اند. 

وقتی از او میپرسم فکر میکنید چرا کارهایتان تاثیر گذار هستند، بدون معطلی به پیشینه فرهنگی خانوادهاش اشاره میکند و میگوید: «به هر حال، وقتی همه اعضای خانواده دستی در هنر داشته باشند، همه پشتیبانی و هم فکری میکنند و کار بهتر پیش میرود.» 

مرضیه برومند دو خواهر دیگر به نامهای «احترام» و «راضیه» دارد. احترام برومند مجری تلویزیون بود. او 11 سال پیش از انقلاب اسلامی اجرای برنامههای کودکان را به عهده داشت و پس از انقلاب چند نوار قصه برای بچهها منتشر کرد. راضیه برومند، دیگر خواهر او هم مجری، بازیگر و عروسک گردان است. 

-------------------------

زنان تاثیرگذار ایرانی در بخش کارگردانی سینما

مرضیه برومند

رخشان بنی‌اعتماد

تهمینه میلانی