دور تازه اعتراض ها در ایران؛ دولت منفعل و متهم است

اعتراض های گروهی از بازاریان تهران که صبح دوشنبه ابتدا از اعتصاب و تجمع در اعتراض به گرانی ارز آغاز شده بود، ظرف مدت کوتاهی به دیگر نقاط جنوبی و مرکزی پایتخت کشیده شد.

همزمان با تهران، گزارش هایی از اعتصاب و اعتراض بازاریان در شهرستان های شهریار، اهواز و قشم منتشر شده است. 

در جریان این اعتراض ها در تهران، نیروی انتظامی برای مقابله با معترضان اقدام به شلیک گاز اشک آور کرد.

فیلم هایی نیز درباره درگیری شدید ماموران انتظامی و به آتش کشیده شدن موتور آنان توسط معترضان منتشر شده است.

بازار سنتی ایران همواره به حمایت از حکومت جمهوری اسلامی شناخته می شد.

اینک پس از 40 سال اما اعتراضی از بازار آغاز و در ساعات اولیه تبدیل به یک اعتراض ضد حکومتی شده، شبیه آغاز اعتراض های دی ماه از مشهد.

همانند آن اعتراض ها، برخی از اصول گرایان هنوز چندان از اتفاقات اولیه ناراحت نیستند و جهت اعتراض ها را متوجه دولت می دانند نه حکومت.

تماشا در یوتیوب

احمد کریمی اصفهانی،عضو حزب موتلفه اسلامی گفته است: « دولت باید بداند که چنین آتش زیر خاکستری وجود دارد که دلیل آن عدم ثبات اقتصادی و وضعیت امروز اقتصادی ما است. دولت و رئیس دولت و تیم اقتصادی او نهایت بی‌توجهی و بی‌تدبیری را در این کار بوجود آوردند و در عین حال بی‌صداقتی آنها هم وجود داشت و با عدم صداقت با مردم صحبت کردند و اینها بستری شد برای این کار شد».

اظهارات رحیم صفوی، مشاور نظامی آیت الله خامنه‌ای که تلویحا دولت روحانی را فاقد کفایت برای اداره کشور دانسته نیز همزمان با انتقادهای اصولگرایان شده و حساسیت ها و نگرانی ها را بیشتر برانگیخته است.

در جناح حامی دولت اما این اعتراض ها نیز طراحی شده از سوی مخالفان داخلی تلقی می شود.

حسام الدین آشنا، مشاور رئیس جمهور ایران، در کانال تلگرامی خود نوشت: «صدای خیابان و پاساژ و بازار را باید شنید. اولی صدای مردم است اما باید در تشخیص صدای دوم و سوم بیشتر تأمل کرد تا صدای کاسب کاران دلال با صدای تهیدستان نگران اشتباه گرفته نشود».

عبدالله اسفندیاری، مسئول هیأت امنای مرکزی بازار تهران و خبرگزاری فارس دلیل اعتراض کسبه بازار را «گرانی ارز و نوسانات آن»، «بی‌ثباتی در گمرک» ،« رکود حاکم بر بازار، نوسان بی‌ضابطه نرخ ارز، کمبود مشتری و گرانی کالا» ذکر کرده اند.

تماشا در یوتیوب

شعارهای معترضان نیز شبیه شعارهای معترضان دی ماه 96 بود: «رضا شاه،روحت شاد»،«مرگ بر دیکتاتور» و «نه غزه نه لبنان، جانم فدای ایران» و «سوریه را رها کن، فکری به حال ما کن».

روز یک شنبه نیز پس از افزایش قیمت دلار به مرز 9 هزار تومان در دو مجتمع خرید «علاءالدین» و «چارسو» تجمع اعتراضی برگزار شده بود.

پس از اعتراض های اخیر ولی الله سیف،رئیس بانک مرکزی و دیگر مقامات دولت ازارائه نرخ سوم ارز برای کالاهی غیر ضروری خبر داده اند که به گفته خبرگزاری ایسنا بین6000 تا 6500 تومان خواهد بود. دیروز اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور هم در جلسه غیرعلنی مجلس گفته است ممکن است برای مهار بحران های اقتصادی، بنزین سهمیه بندی و کالای کوپنی توزیع شود. 

سرعت بالای گسترش اعتراض ها، پیوستن بازار تهران به سلسله اعتصاب و اعتراض های چندماهه اخیر و شباهت شعارهای معترضان به تظاهرات دی‌ماه ۹۶، از جمله نکات برجسته دور تازه اعتراض های اقتصادی ایران است. 

دولت حسن روحانی تاکنون راهبرد مشخص و شفافی برای مواجهه با این رویدادها نداشته و‌ خارج شدن آمریکا از برجام، کندی و ابهام مذاکرات با اروپا درباره آینده برجام، نگرانی از بازگشت تحریم های نفتی، خروج سرمایه از ایران و سیاست های ناموفق برای کنترل بازار ارز، سبب شده دولت در مهار بحران ها ناموفق باشد. 

حسن روحانی پیش از این، اعتراض های اقتصادی را جنگ روانی خوانده بود ولی اعتراض های امروز تهران نشان داد یک جنگ واقعی در میان است، چه آن را نقشه و جدال نهادهای مخالف دولت بدانیم، چه پیامد تصمیم های ترامپ و چه شورش مردم خسته از گرانی و بی ثباتی اقتصادی.