تهدید، ارعاب، احضار، بازجویی و... تنها بخشی از دشواریهایی است که حکومت ایران به خبرنگاران شاغل در بخش فارسی «بیبیسی» و خانوادههایشان تحمیل میکند. حالا بیبیسی برای نخستین بار بعد از سالها فشار جمهوری اسلامی بر کارکنان بخش فارسی خود، شکایت به سازمان ملل متحد برده است. مسوولان بیبیسی در نشست «شورای حقوق بشر» سازمان ملل در ژنو خواستار حمایت بینالمللی از کارکنان بخش فارسی خود در مقابل آزارها از سوی دولت ایران شدهاند.
در حاشیه این نشست، جلسه ویژهای هم برای نقض حقوق کارکنان بیبیسی توسط حکومت ایران تشکیل شد و دهها نفر در آن حاضر شدند تا از رنجی که روزنامهنگاران شاغل در بخش فارسی آن میبرند، بشنوند.
«رعنا رحیمپور»، روزنامهنگار شاغل در بیبیسی در این جلسه گفت: «ما می خواهیم بتوانیم در امنیت به کشورمان سفر کنیم. میخواهیم بتوانیم والدین و اقواممان را ببینیم. می خواهیم در عروسیها و عزاداریهای خانوادگی شرکت کنیم. ما نمی خواهیم خانواده های ما به خاطر شغلی که ما انتخاب کردهایم، آزار ببنید.»
او به مواردی از آزار خانوادههای خبرنگاران بیبیسی در ایران نیز اشاره کرد: «در یک مورد، مادر یکی از همکارانم به سرطان مبتلا شد، حالش به سرعت رو به وخامت گذاشت و نتوانست فرزندش را در کشور دیگری ببیند. او جلوی اسکایپ از دنیا رفت؛ زنی که دست تنها همکار من را بزرگ کرده بود اما پسرش حتی نتوانست زیر تابوتش را بگیرد.»
مدیر بخش جهانی بی بی سی در این نشست از حکومت ایران خواست که به میلیونها نفر مخاطب این رسانه در ایران احترام بگذارد. او گفت از مسوولان حکومتی میخواهد که در جلسهای عمومی یا خصوصی در این رابطه به بحث بنشیند و تاکید کرد: «این آزارها باید پایان پیدا کند.»
«دیوید کی»، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور آزادی بیان هم در این نشست با اشاره به مواد قانونی و اعلامیههای حقوق بشری در این زمینه، گفت: «ایران قوانین بین المللی حقوق بشر و آزادی بیان را نقض میکند.»
« مازیار بهاری»، روزنامهنگار، مستندساز و مدیر «کمپین خبرنگاری جرم نیست» که سابقه بازداشت و زندان در ایران دارد، از تجربه های خود و فشاری که به او وخانوادهاش وارد شد، گفت و تاکید کرد در موارد این چنینی، «سکوت» چیزی است که حکومت ایران میخواهد: «وقتی روزنامهنگاری را دستگیر میکنند، به خانوادههایشان میگویند شما باید ساکت باشید و اگر مساله رسانهای بشود، روی پرونده اثر منفی میگذارد.»
بهاری گفت: «پس از بازداشت، سعی میکنند در مدتی کوتاه فشار زیادی بر روزنامهنگاران وارد کنند تا از آنها اعتراف اجباری بگیرند و بتوانند علیه آنها استفاده کنند.»
او تاکید کرد که هرگز سکوت به نفع کسانی که آزار میبینند و حقوقشان ضایع میشود، نیست:«خیلی مهم است رسانههایی مثل بی بی سی و سایر رسانهها که همکارانی در ایران دارند یا بستگان همکارانشان در ایران هستند، این نکته را بدانند.»
این روزنامهنگار با اشاره به آن که آزار خانوادههای روزنامهنگاران بیبیسی از سال ۲۰۰۹ شروع شده است، گفت: «در این موارد باید سریعا اطلاعرسانی کرد چون دولت ایران اگر بتواند با مصونیت این کار [آزارها] را انجام دهد، حتما انجام خواهد داد.»
بهاری که سال ۱۳۸۸ خبرنگار نشریه «نیوزویک» در تهران بود و در پی حوادث پس از انتخابات دستگیر شد، از تجربه شخصی خود در رابطه با اعترافات اجباری هم حرف زد: «میخواستند من را مجبور کنند بگویم که من یک جاسوس هستم. در نهایت هم مجبور شدم در "پرس تی وی" بگویم که بله، از روزنامهنگاران برای جاسوسی استفاده میشود.»
او با مشورت همکارانش در مجله نیوزویک، تصمیم میگیرد از طریق قانونی، علیه جمهوری اسلامی شکایت کند: «نهادی که امکان طرح شکایت داشتیم، "آفکام" (نهاد مسوول نظارت بر فعالیت تمام رسانه های الکترونیکی در بریتانیا) بود. شکایت کردیم و بعد از دو سال پیگیری، پرستیوی به ۴۰۰ هزار دلار جریمه و عذرخواهی محکوم شد. اما نه عذرخواهی کرد و نه جریمه داد. برای همین مجوزش لغو شد.»
او از مطرح شدن این بحث در سازمان ملل ابراز خرسندی کرد و گفت: «تعقیب قضایی ۱۵۰ نفر از کارکنان بی بی سی عملا نقض حقوق بستگان آن ها هم هست و به این ترتیب حقوق هزاران نفر نقض میشود.»
مرداد ماه بود که خبرممنوع از معامله شدن بیش از ۱۵۰ نفر از کارکنان فعلی و سابق بخش فارسی بیبیسی به اتهام «اقدام علیه امنیت ملی» منتشر شد. بر اساس قراری که دادگاهی در تهران صادر کرده است، داراییهای این گروه از کارکنان بیبیسی مسدود و آن ها از فروش داراییهایی خود مانند ملک و حتی خودرو در ایران محروم شدهاند.
« کسری ناجی»، خبرنگار بی بی سی در نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل گفت: «تحت پیگرد قرار دادن ۱۵۲نفر از کارکنان بی بی سی فارسی به اتهام تبانی علیه امنیت کشور، اقدامی بی سابقه است از سوی دولتی علیه گروه بزرگی از روزنامه نگاران در کشوری دیگر؛ تهاجمی بزرگ علیه آزادی بیان.»
«تونی هال»، مدیر کل بیبیسی در این رابطه میگوید: «بیبیسی در این اقدام بی سابقه، از سازمان ملل کمک خواسته است تا از ایران بخواهد از اذیت و آزار کارکنان بیبیسی فارسی دست بردارد چون تاکنون ایران همه درخواستهای مستقیم بیبیسی را نادیده گرفته است.»
«جولین بریتویت»، سفیر بریتانیا در سازمان ملل روز دوشنبه ۱۲ مارس (۲۱ اسفند) در جریان نشست این شورا در ژنو، رفتار مقامهای ایران در رابطه با کارکنان بخش فارسی بیبیسی را محکوم کرد و گفت: «ما از ایران میخواهیم که اتهامات کیفری علیه کارکنان بیبیسی فارسی را لغو کند و هر چه سریعتر به آزار و اذیت تمامی خبرنگاران و خانوادههای آنان پایان دهد.»
وبسایت بیبیسی در گزارشی خبر داد که هفته پیش «آنتونیو گوترش»، دبیر کل سازمان ملل از ایران خواست تا به اقدام های غیرقانونی علیه کارکنان بیبیسی فارسی و خانوادههای آن ها و هم چنین علیه روزنامه نگاران مستقل، چه بیبیسی و چه غیر بیبیسی خاتمه دهد.
در این گزارش آمده است دیوید کی، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور آزادی بیان و «عاصمه جهانگیر»، گزارشگر ویژه در مورد وضع حقوق بشر در ایران(که ماه پیش درگذشت) هم در نامهای به «محمد جواد ظریف»، وزیر خارجه ایران، از او خواسته بودند با ذکر جزییات، بگوید ایران بر چه اساس و شواهدی ۱۵۲ نفر از کارکنان بیبیسی فارسی را متهم به تبانی علیه امنیت کشور کرده است و اصولا چه گونه کار در بیبیسی میتواند توطئه علیه امنیت ایران تلقی شود.
ایران برای اولین بار برخورد قضایی با کارکنان این رسانه را تایید کرده و بیبیسی فارسی را به «خرابکاری و حمایت از گروههای تروریستی در ایران» متهم کرده است.
در پاسخی که ایران به گزارش گزارشگر ویژه حقوق بشر ایران داده، آمده است: «قاضی دادسرا با درنظر گرفتن سرنخهایی از مبادلات مالی احتمالی برخی کارمندان و مرتبطان این شبکه در ایران، قرار قضایی موقتی صادر کرده است تا برای تحقیقات بیش تر، برخی از فعالیتهای کارکنان بی بی سی و بستگانشان را ممنوع کند.»
ایران البته آزار و تهدید خانوادههای کارکنان بیبیسی فارسی را «ادعا» و آن را «نادرست» خوانده و اضافه کرده است که حتی در صورت اثبات جرم، فقط مجرم متخلف محسوب میشود و اقدام علیه خانواده او قابل تصور نیست.
این درحالی است که روزنامهنگاران شاغل در بیبیسی و خانوادههایشان بارها مورد آزار حکومت قرار گرفتهاند.
تعداد روزنامهنگاران شاغل در بی بیسی فارسی که مورد تهدید و آزار حکومت ایران قرار گرفتهاند، کم نیست. بررسی آماری درباره ۹۶ نفر نشان میدهد ۸۶ نفر از آنها به نحوی مورد آزار و اذیت حکومت قرار گرفتهاند. ۸۵ نفر میگویند اعضای خانوادهشان بازجویی شدهاند و ۵۹ نفر از آنها در رسانههای حکومتی مورد انواع تهمت و افترا قرار گرفتهاند. خیلی از این تهمتها «جنسی» و همراه با عکسهای مونتاژ شده مستهجن بوده است.
۴۴ نفر میگویند خانوادههایشان به اخراج از کسب و کار و حتی گاهی به مرگ تهدید شدهاند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر