بازی باخت باخت در دیپلماسی ورزش؛ ایران سنگ در کفش ورزش جهان

منصور رضوی، شهروند خبرنگار

روز دوشنبه، «محمدرضا داورزنی»، معاون توسعه ورزش قهرمانی و حرفه ای وزارت ورزش و جوانان در مجمع فوق العاده فدراسیون کشتی با این ادعا که هیچ مشکل جدی میان وزارت ورزش و «رسول خادم» وجود ندارد، سعی کرد روی کلام رییس مستعفی فدراسیون خط بکشد.

خادم مجمع را با یک سخن‏رانی آتشین پیش چشم های داورزنی آغاز کرد؛ کسی که می گویند این روزها بالاتر از «مسعود سلطانی فر»، وزیر ورزش و جوانان ایران تصمیم گیری می کند. این جدال میان «متناقض ترین» و «صریح ترین» مدیران ورزش ایران است.

پنج شنبه گذشته نامه ای از سوی «قهرمانان کشتی ایران» خطاب به آیت الله علی خامنه ای نوشته شد. در این نامه، جامعه کشتی کشور با صراحت از رهبر ایران خواست وضعیت و تکلیف نهایی ورزشکاران در قبال مبارزه با اسراییل را روشن کند.
یکی از مدیران فدراسیون کشتی در گفت و گو با «ایران وایر»، یکی از دلایل نامه نگاری مستقیم جامعه کشتی با رهبر ایران را پاسخ صریح داورزنی به اعضای هیات رییسه فدراسیون کشتی عنوان کرد: «به ما گفتند کلید مبارزه کشتی گیران ایران با اسراییل فقط در دست رهبری است. به‌وضوح اعلام کردند رهبر ایران با اصل مبارزه با ورزشکاران اسراییلی مخالفت کرده است.»

داورزنی نهم اسفندماه و در روزهایی که رسول خادم به واسطه مخالفت با قانون نانوشته منع مبارزه با ورزشکاران اسراییلی استعفا داده بود، به «باشگاه خبرنگاران جوان» گفت: «دغدغه هایی که خادم برای کشتی دارد، طبیعی و قابل احترام است. این ما هستیم که باید برای حل این دغدغه ها فرمولی را پیدا کنیم.»

دو روز بعد، در جلسه خصوصی با مدیران فدراسیون کشتی که در غیاب رسول خادم برگزار شد، از رییس فدراسیون با عنوان «برانداز» و «روبه روی نظام» یاد کرد. داورزنی 48 ساعت بعد به «فارس» گفت: «هر مشکلی باید با منطقی ترین راه برطرف شود. رسول خادم سرمایه ما است و او را از دست نمی دهیم.»
همان روزها اما به مدیران فدراسیون کشتی پیغام می دهد: «رهبر با موضوع برداشته شدن قانون ممنوعیت مبارزه با اسراییل مخالفت کرده است.»
روز نوزدهم اسفندماه به «ایسنا» گفته است: «نمی‌توان برای نهادهای بالادستی تعیین تکلیف کرد.»

این فقط داستان تناقض های سردار «محمدرضا داورزنی» نیست؛ سرداری که سال 1361 به فرماندهی آموزش‌های رزمی سربازان سپاه در لشکر 27 رسید و البته آن روزها جوانی 29 ساله بود. او در سال های پایانی جنگ، ریاست تربیت‌بدنی سپاه پاسداران را برعهده گرفت و بلافاصله به فدراسیون‌های سوارکاری و چوگان مامور شد.

می توان به داورزنی لقب «امپراتور دروغ» را داد. وقتی «گلنار وکیل گیلانی»، رییس فدراسیون چوگان به صراحت اعلام کرد از سوی داورزنی برای انتشار عکس های خصوصی خود مورد تهدید قرار گرفته است، معاون توسعه ورزش قهرمانی و حرفه ای وزارت ورزش و جوانان چنین ادعایی را رد کرد.
چکیده کلامش و ماهیت باورهایش میان تمام این تناقض ها، آخرین جملاتی است که پس از صحبت خصوصی با مدیران فدراسیون کشتی، با ایسنا انجام داد و گفت: «سیاست‌های کلان نظام را وزارت خانه‌ها و دولت ها تبیین نمی‌کنند. سیاست‌های کلی نظام، همان آرمان‌هایی هستند ‌که نظام جمهوری اسلامی ایران در چارچوب آن ها شکل گرفته است. یک وزارت خانه یا دولت نمی‌تواند در حوزه آرمان ها و ارکان نظام تصمیم گیری کند.»

او البته پیش از این سابقه اظهارنظر در مورد «مسعود شجاعی» و «احسان حاج صفی» برای بازی مقابل «مکابی» اسراییل را هم دارد؛ موردی که در نهایت به حساسیت فدراسیون جهانی فوتبال در مورد دخالت دولت در سیاست و پرسش از فدراسیون فوتبال ایران ختم شد.

رسول خادم از سوی فرمانده سابق آموزش های رزمی لشکر 27 سپاه پاسداران و معاون کنونی وزیر ورزش و جوانان نه فقط در جلسات خصوصی فدراسیون کشتی که در مذاکراتش با همان نهادهای بالادستی، با لقب «برانداز» معرفی می شود.
در سوی دیگر اما رییس اتحادیه جهانی کشتی آب پاکی را روی دست ورزش ایران ریخته است؛ «نناد لالوویچ» در مصاحبه با سایت خبری «Inside the games»، از تهدید، تعلیق و اخراج ورزش ایران در صورت تداوم قانون مبارزه با ورزشکاران اسراییلی حرف زده است.
او جملاتش را به تندی آغاز کرده و گفته است: «ایران تکه سنگی در کفش ما است.»
همین جمله او نشان می دهد که نه اتحادیه جهانی کشتی و نه کمیته بین المللی المپیک، علاقه ای به قدم زدن با کفشی که ریگ در آن فرو رفته باشد، ندارند.

رسول خادم با نناد لالوویچ رابطه ای صمیمانه دارد؛ رابطه ای که امروز زبانزد جامعه کشتی جهان هم شده است. نناد سال 1958 میلادی در خانواده ای سیاسی متولد شده است. پدرش سفیر یوگسلاوی در تونس، لبنان، اردن، سوریه، بلژیک و سوییس بود. خودش در بلگراد تحصیل کرد و مهندس مکانیک شد. اما نخستین کارش، اداره یک شرکت هواپیمایی بود. بعدها یک رستوران، یک باشگاه تنیس و یک شرکت تولید کننده شامپو طبیعی را در بلگراد و پاریس راه انداخت. بعد از فروپاشی یوگسلاوی، وارد کننده انحصاری «سوزوکی» به صربستان شد. او نخستین رییس فدراسیون کشتی صربستان بود و سال 2006، برای اولین بار به کمیته «فیلا» که نامش به فدراسیون جهانی کشتی تغییر کرده است، رسید.
سال 2010 کمیته المپیک جهانی تصمیم گرفت کشتی را از رشته های المپیک حذف کند. همین باب آشنایی بیش تر و نزدیک رسول خادم و نناد لالوویچ شد.

فوریه سال 2013، هیات اجرایی کمیته بین المللی المپیک طرح حذف کشتی از برنامه رقابت های المپیک تابستانی سال 2020 را در نشست رسمی خود بررسی کرد. رسول خادم به عنوان مهم ترین مشاور نناد لالوویچ، به او پیشنهاد می دهد برای وارد کردن شوک اولیه به کمیته بین المللی المپیک، «رافائل مارتینی»، رییس اتحادیه جهانی کشتی استعفا دهد. برای کنار زدن مارتینی، نیاز به یک هم‎بستگی کامل در بدنه هیات رییسه اتحادیه جهانی کشتی بود؛ کاری که رسول و نناد به صورت مشترک انجام دادند.

با طرح اولیه رسول خادم، استعفای ماریتینی نوشته شد و نناد لالوویچ به صورت موقت جای او نشست و بخشی از قوانین کشتی آزاد و فرنگی تغییر کرد. رقابت های کشتی نمایشی، طرح رسول خادم بود که فدراسیون کشتی امریکا با آن موافقت کرد و از سال 2013 این رقابت ها در میدان «تایمز» نیویورک برگزار می شوند. همه این اتفاقات، به توقف دستور حذف کشتی از رقابت های المپیک 2020 انجامید.

رسول خادم مهم ترین همراه نناد طی سال های اخیر بوده است و طبیعی هم بود که شهریور ماه سال 95 با کسب 76 رأی و بیش ترین آرا، به عنوان عضو هیأت رییسه اتحادیه جهانی کشتی انتخاب شود. خادم تنها کسی بود که می توانست در بحران ماه های اخیر، سایه تعلیق و محرومیت را از سر کشتی ایران بردارد.

اما حالا یار قدیمی هم خسته شده است و خودش را از زیر فشار کمیته بین المللی المپیک کنار می کشد: «ما نمی دانیم دقیقا چه اتفاقی رخ داده، فقط خبر دارم که رییس فدراسیون کشتی ایران استعفا داده است و دیگر به فدراسیون نمی رود. من نمی خواهم تمام وقتم را صرف ایران کنم، ولی باید حقایق را بدانم.»

این حرف های رییس اتحادیه جهانی کشتی است؛ مردی که به واسطه سال ها زندگی کنار پدری که در سیاست غرق بوده، از معادله های سیاسی جهان دور نیست. وقتی می خواهد در مورد روابط ایران و اسراییل حرف بزند، از فاکتورهای سیاسی بلوک شرق اروپا استفاده می کند: «من صربستانی هستم اما همیشه از حقوق ورزش کوزوو حمایت کرده ام. آیا روسیه و اوکراین مشکلات سیاسی کمی دارند؟ پس چرا ورزشکاران اوکراینی به روسیه می روند و ورزشکاران روسیه هم در اوکراین مبارزه می کنند؟ ما اطمینان داریم برای ورزشکاران در کشورهای دیگر هیچ مشکلی به وجود نمی آید.»

خطابه نناد لالوویچ به سوی رسول خادم نیست. او مستقیم با رهبران سیاسی ایران حرف می زند: «به ما می گویند در امور سیاسی ایران دخالت نکنیم. ما هم قبول داریم. اما می خواهیم این احترام دو سویه باشد. انتظار داریم که سیاست هم دستی در ورزش نداشته باشد.»

بخشی از اشاره رییس اتحادیه جهانی کشتی می تواند متوجه سردار «داود آذرنوش»، رییس بسیج ورزشکاران ایران و نماینده سپاه در ورزش باشد. او هفته گذشته گفته بود: «مبارزه با ورزشکاران اسراییل در هر رشته ورزشی منتفی بوده و خط قرمز نظام است.» 

حالا اما نناد لالوویچ با صراحت ایران را «سنگ درون کفش» ورزش جهان معرفی می کند. او با قاطعیت گفته است که نه فقط کشتی، که ورزش ایران در موقعیت غرق شدن قرار گرفته است؛ اتفاقی که رسول خادم یا همان «برانداز» از نگاه محمدرضا داورزنی، به صراحت طی روزهای اخیر اعلام کرده است.

رسول از هیات رییسه اتحادیه جهانی کشتی هم استعفا داد. دلیل آن، بر هم خوردن همین معادله های قدیمی میان او و نناد لالوویچ بود. رییس اتحادیه جهانی کشتی که طی سال های اخیر مهم ترین همراه خود را رسول می دانست، حالا گفته است نمی خواهد در جریان امور رییس فدراسیون کشتی ایران قرار بگیرد. بالاترین حد از دیپلماسی ورزشی ایران امروز فدای سیاست «دفاع از مردم مظلوم فلسطین» شده است.

رییس اتحادیه جهانی کشتی البته ایران را به ممنوعیت از میزبانی رقابت های جهانی کشتی فرنگی هم تهدید کرده و گفته است: «ما نگران میزبانی مسابقات بین المللی آینده در تهران هستیم. ایران چه گونه بدون رییس می خواهد میزبان مسابقات باشد؟»

امروز «رضا صالحی امیری»، رییس کمیته ملی المپیک ایران در نامه ای خطاب به لالوویچ، از او خواست میزبانی رقابت های کشتی فرنگی جهان را از ایران پس نگیرد. او اعلام کرده است که کمیته ملی المپیک و وزارت ورزش ضمانت برگزاری مناسب این رقابت ها را خواهند داد.