با وجود ده ها بار اصرار تهران بر این که بازنگری در «برجام» و گفتوگو درباره توان موشکی و همچنین حضورایران در یمن قابل مذاکره نیست، خبرگزاری «رویترز» پنج شنبه، اول مارس گزارش داد که جمهوری اسلامی و سه قدرت اروپایی (آلمان، فرانسه و بریتانیا) مذاکرات پنهانی در حاشیه اجلاس امنیتی مونیخ داشته اند.
بنا بر گزارش رویترز، موضوع این مذاکرات عبارت بوده است از نقش بیثباتکنندهای که ایران در خاورمیانه ایفا میکند.
رویترز فاش ساخته که در دور نخست این گفتوگوها، حمایت ایران از «انصارالله» یمن با وزیر امور خارجه ایران و تیم همراهش به بحث گذاشته شده است. مهم تر این که رویترز منبع خبر خود را دو دیپلمات اروپایی و یک مقام رسمی ایران ذکر کرده که مقام ایرانی نخواسته است نامش افشا شود.
یکی از دو دیپلمات اروپایی گفته است: «در مونیخ آن چه را در مورد یمن از ایران انتظارداریم، مطرح ساختیم. طرف ایرانی می گوید در یمن دخالتی ندارد، با وجود این، به نوعی جمع بندی برای مذاکرات بیش تر رسیده ایم.»
از ۱۸فوریه، یعنی روز حضور «محمدجواد ظریف» در اجلاس مونیخ برای سخنرانی تا کنون، تهران نسبت به اطلاع رسانی در خصوص این خبر با سکوت از کنار آن گذشته است. این در حالی است که بنا بر همین خبر، قرار است دور دوم مذاکرات تا اواخر مارس در ایتالیا برگزار شود.
چنین رویه ای پیشتر از جمهوری اسلامی دیده شده است که در عین امتناع از گفتوگو در پرونده هسته ای، به طور محرمانه و به دستور مستقیم رهبر جمهوری اسلامی، مذاکرات پنهانی با امریکا را در عمان پیش از انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۲ آغاز کرده بود.
این که تا کنون تهران این خبر را درز نداده است، می تواند رفتاری از نوع مثال بالا باشد که در عین امتناع از بحث کردن در برجام و پرونده موشکی خود، مذاکراتی را به طور پنهانی با طرف های اروپایی آغاز کرده تا به این وسیله بلکه راه میانه ای برای حفظ برجام که هم خواست ایران است و هم اروپا، یافت شود.
تا همین جای کار، طرف های اروپایی در همنوایی با «دونالد ترامپ»، برنامه موشکی ایران و از جمله مسلح کردن گروه «حوثی» با توان موشکی را نگران کننده خوانده و خواستار محدود ساختن توان موشکی ایران شده اند.
در جدیدترین اقدام، در ۲۷فوریه گذشته بریتانیا با موافقت فرانسه و امریکا قطعنامه ای را به مجمع عمومی پیشنهاد داد که با نام بردن از ایران، مسلح کردن حوثی ها را محکوم می کرد. اگر وتوی روسیه نبود، قطعنامه پیشنهادی با ۱۱رای موافق، از تصویب شورای امنیت گذشته بود.
در پی وتوی این قطعنامه، «نیکی هیلی»، نماینده امریکا نزد سازمان ملل متحد با ابراز ناخرسندی از رفتار روسیه گفت از این پس امریکا و متحدان اروپایی آن راه های خود را برای فشار بر تهران به کار خواهند بست. از جمله این راه ها، آن است که ایالات متحده و متحدان اروپایی آن در نظر دارند موضوع بند «غروب» در برجام و همچنین نحوه نظارت بر برنامه موشکی ایران را به بحث بگذارند.
بند غروب، آن بخش از توافق برجام است که بازه زمانی رفع محدودیتهای هستهای ایران را مشخص میکند و شامل افزایش سانتریفیوژهای غنیسازی اورانیوم بعد از ۱۰سال و افزایش حجم اورانیوم کم ترغنی شده بعد از ۱۵سال است. دونالد ترامپ معتقد است با پایان این بازه زمانی که به زعم او کوتاه است، ایران عملا به نقطه صفر بازمیگردد و بار دیگر می تواند در مسیر ساخت بمب هستهای قرار گیرد.
«رکس تیلرسون»، وزیر خارجه امریکا نیز از بند موسوم به غروب آفتاب برجام اعلام نارضایتی کرده و مدعی شده است این توافق آنطور که لازم است، برنامه هستهای ایران را کُند نمیکند.
از آن جایی که دور نخست مذاکرات ایران و سه قدرت اروپایی به طور محرمانه انجام شده است، هنوز دستور مذاکرات برای دور دوم در ایتالیا معلوم نیست. هنوز مشخص نشده است که آیا به غیر از نقش ایران در یمن (که گویا در دور نخست بحث شده است)، آیا بحث بازنگری در برجام و گشودن پرونده موشکی ایران در دستور مذاکرات قرار دارد یا نه.
اما مهم این است که با وجود انکار و امتناع جمهوری اسلامی، کنفرانس امنیتی مونیخ فرصت مناسبی بود تا نخستین دور مذاکرات محدود با طرف های اروپایی گشوده شود. «عباس عراقچی»، معاون وزیر امور خارجه پیشتر چراغ سبزی را نشان داده بود که اگر حُسن نیت امریکا در برجام ثابت شود، امکان مذاکره در دیگر موضوعات نیز ممکن خواهد بود.
با فرض بر این که دور جدید مذاکرات به شکل پنهانی آغاز شده، اگر ایران در این مذاکرات سرسختی نشان داده باشد، چیز عجیبی نیست. آن چه مهم و معنی دار است، انتشار خبرهایی مانند امتناع فرودگاه مونیخ از تأمین سوخت هواپیمای ظریف به خاطر ترس از تحریم امریکا است.
درز کردن این نمونه خبرها، یعنی اگر مذاکرات پنهانی مونیخ به نتیجه دلخواه طرف اروپایی نرسد، شرکت های اروپایی خود را ناگزیر می دانند برای پرهیز از رویارویی با امریکا، حتی تا حد تأمین سوخت هواپیمای وزیر خارجه جمهوری اسلامی بر تهران سختگیری کنند، چه رسد به روابط بانکی و سرمایه گذاری در ایران و ده ها موضوع توسعه همکاری با جمهوری اسلامی.
مطالب مرتبط:
پیامدهای گزارش سازمان ملل درباره ایرانی بودن موشک های حوثی
چرا آمریکا از اعضای شورای امنیت برای بازدید از لاشه موشک ایرانی دعوت کرد؟
اجلاس بین المجالس اسلامی در تهران: نشانه ای دیگر از انزوای بین المللی جمهوری اسلامی
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر