تا ساعاتی دیگر، ششمین روز شهادت رضا ضراب، تاجر ترکیه-ایرانی، در دادگاه فدرال منطقه جنوب نیویورک آغاز میشود. من قرار است روایت این روز را در توییتر ایران وایر بنویسم.
گرچه رسانهها از «دادگاه ضراب» صحبت میکنند ولی این تاجر توافقی با دادستانی آمریکا انجام داده که موجب آن خودش دیگر متهم پرونده نیست و شاهدی برای دادستانی محسوب میشود.
تنها متهم پرونده در حال حاضر هاکان آتیلا است، معاون سابق مدیر «بانک خلقِ» ترکیه (یا همان هالکبانک) که با اتهام کمک به شکستن تحریمها علیه ایران روبرو است. وکیل آقای آتیلا دیروز برای اولین بار با ضراب روبرو شد و یک روز تمام از او پرس و جو کرد. ضراب در دادگاه ترکی صحبت میکند و حرفهایش به انگلیسی ترجمه میشوند. روزنامهنگاران آمریکایی متعددی دادگاه را لحظه به لحظه به انگلیسی توئیت میکنند اما این امکان تابحال برای رسانههای فارسی ممکن نبوده. این امکان در ضمن به رسانههای ترکیه هم داده نشده است.
با اینکه نه تنها موضوع اصلی دادگاه مربوط به ایران و ترکیه است که پای شخصیتهای متعدد ایرانی هم در همین چند روز اول به میان کشیده شده از محمود احمدینژاد و بابک زنجانی گرفته تا محمود بهمنی و برخی تاجران ایرانی ساکن استانبول.
رئیسجمهور ترکیه، رجب طیب اردوغان، هم رسما واکنشی شدید به این محاکمه نشان داده و آنرا «مصنوعی» خوانده و مدعی شده برگزارکنندگان آن دستاندرکاران فتحالله گولن هستند، همان روحانی ترک که در آمریکا در تبعید است و آنکارا او را مسئول کودتای نافرجام ۲۰۱۵ میداند.
اما روز ششم شهادت ضراب از این رو حیاتی است که دیروز نوارهایی از مکالمات تلفنی او در زندان پخش شد که امروز باید بیصبرانه منتظر بقیه آنها باشیم. در این مکالمات میشنویم که صدای مردی که با ضراب صحبت میکند میگوید وکیل ضراب یعنی شیدا ایلیدیریم - که وکیل یکی از چهرههای مافیایی مشهور ترکیه، علاالدین چاکیچی، بود و یکی از چند وکیل آقای ضراب است- با «بیافندی» صحبت میکند. «بی افندی» در زبان ترکی چیزی شبیه «ارباب» معنی میدهد و حالا همه دنبال این هستند که منظور طرف مکالمه کیست.
ازل شاهینکایا، کارشناس مسائل ترکیه مقیم نیویورک، به ایرانوایر گفت: «در رسانههای ترکیه این بحث داغ مطرح است که این بیافندی کیست؟ آیا امکان دارد خود اردوغان باشد؟ برای همین توجه خیلی خاصی به مسائل امروز هست.»
برای ما ایرانیها یک قضیه مهم این است که نهاد «بشردوستانهای» که ضراب در روز اول گفت با برپا کردن آن و تحت پوشش آن، با ایران تجارت میکرده دقیقا چه مختصاتی داشته و با چه کسانی در ایران در ارتباط بوده.
خانم شاهینکایا که چند سال است پرونده ضراب را پوشش میدهد گفت از مسائل دیگری که توجه رسانهها کمتر به آن جلب شده شهروندی سوم ضراب است. او علاوه بر ایران و ترکیه شهروندی جمهوری مقدونیه را هم دارد و بخشی از معاملات مربوط به ایران خود را از طریق این کشور کوچک همجوار با یونان و صربستان که بخشی از یوگسلاوی سابق است، انجام داده است.
این ارتباط از این روز حائز اهمیت است که Halk bank (بانک خلق) روابط ویژهای با مقدونیه دارد و حضوری قاطع در این کشور کوچک. برخی رسانهها در سال ۲۰۱۳ گفته بودند ضراب شهروندی جمهوری آذربایجان را هم دارد اما در روز اول دادگاه که صحبت از گذرنامههای او بود نامی از این کشور برده نشد.
یکی از چهرههای شاخص «حزب جمهوریخواه خلق» که حزب اصلی اپوزیسیون در ترکیه است، برای نزدیک بودن به محاکمه به نیویورک آمده است. او که نخواست نامش بازگو شود به ایرانوایر گفت: «از آنجا که ضراب قول داده با دادستانی همکاری کند، ما انتظار داریم دست داشتن بالاترین مقامات دولت اردوغان در این پرونده فساد رو شود، از جمله خود او. دیگر جای فراری نیست.»
اما برای بعضیها امکان فرار هست. در حالی که دادگاههای ترکیه دست به مصادره اموال ضراب زدهاند، به گزارش «ینی آکیت»، روزنامه تندروی اسلامگرای نزدیک به اردوغان، پدر و مادر و برادر او به ایران گریختهاند. باید دید در دادگاه خیابان پرلِ منهتن فردا پرده از چه روابطی برداشته میشود.
مطالب مرتبط:
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر