کمیته بدوی، ذوب آهن را جانشین نفت کرد

پدرام قائمی- شهروند خبرنگار

کمیته بدوی صدور مجوز حرفه‌ای باشگاه‌های فوتبال کشور سرانجام رای قطعی برای حضور نمایندگان ایران در دوره آینده لیگ قهرمانان آسیا را صادر کرد. «مهدی محمد نبی»، «غلامرضا بهروان»، «عباس موسوی»، «احمدرضا براتی» و «کوروش خزایی» به عنوان اعضای این کمیته، باشگاه نفت تهران را به طور کامل از حضور در لیگ قهرمانان آسیا حذف کردند و به جای نام نفت، احتمالا باشگاه ذوب آهن به عنوان نماینده چهارم فوتبال ایران به کنفدراسیون فوتبال آسیا معرفی خواهد شد.

کمیته بدوی از زمانی در فدراسیون فوتبال ایران شکل گرفت که فشارهای کنفدراسیون برای بررسی وضعیت مالکیتی و مالی باشگاه های لیگ برتر ایران افزایش یافت. کنفدراسیون فوتبال آسیا از تیرماهسال جاری فدراسیون و باشگاه های ایران را برای مشخص شدن وضعیت مالی آن ها زیر فشار قرار داد و در نهایت فدراسیون ایران مجبور شد برای فرار از خطر محرومیت باشگاه هایش، از کنفدراسیون وقت بخرد؛ سیستمی که تقریبا جزو مهم ترین روش های مدیریتی ورزش ایران در تقابل با تهدیدهای بین المللی است. نمونه های واضح و مشابه آن طی ماه های اخیر، فدراسیون های شطرنج و بسکتبالهستند.

اما وظیفه کمیته بدوی چه بود؟ اعضای این کمیته را مدیران کنونی و پیشین فدراسیون فوتبال کشور تشکیل می دادند. وظیفه آن ها هم برآورده کردن مهم ترین اهداف کنفدراسیون فوتبال آسیا در مورد باشگاه های لیگ برتر و نماینده های حاضر در لیگ قهرمانان آسیا بود. کنفدراسیون به صورت واضح اعلام کرد هیچ یک از باشگاه هایی که در فصل 2018- 2017 در لیگ قهرمانان آسیا شرکت می کنند، نباید گرفتار کم ترین بدهی مالی باشند.

کنفدراسیون حتی دست پیش هم می گیرد؛ مردادماه امسال کمیته ارزیابی این کنفدراسیون به فدراسیون ایران اعلام کرد از طریق استعلام های دقیق از فدراسیون جهانی فوتبال، در جریان ریز مشکلات مالی، بدهی های انباشته و رقم دقیق مطالبات طلب کاران داخلی و خارجی نفت تهران، تراکتورسازی، استقلال و پرسپولیس قرار گرفته است. 
دقیقا به همین دلیل بود که روز نهم آبان ماه «محمدباقر نوبخت»، سخن گوی دولت در نمایشگاه مطبوعات گفت: «دولت بدهی دو باشگاه استقلال و پرسپولیس را تقبل می کند و نخواهیم گذاشت این دو باشگاه کشوری دچار مشکل شوند.»

دولت به عنوان متولی دو باشگاه استقلال و پرسپولیس می دانست پرداخت نشدن مطالبات گذشته موجب حذف این دو باشگاه از آسیا خواهد شد.
بدهی های انباشته تراکتورسازی را هم نیروی زمینی سپاه تقبل کرد. باشگاه تراکتورسازی از سال 1388 به صورت رسمی در اختیار سپاه «عاشورا» تبریز قرار گرفت و طبیعی است که همین نهاد موظف به پرداخت بدهی های انباشته باشگاه تبریزی هم باشد. اما مساله این جا است که سپاه پیش از دولت موفق شد بدهی های گذشته باشگاه را تسویه کند.

اول آبان ماه، فدراسیون فوتبال ایران رسما اعلام کرد تنها باشگاهی که بیش ترین شانس را برای حضور در لیگ قهرمانان دارد، باشگاه تراکتورسازی تبریز است. تراکتورسازی در کم تر از سه ماه تمامی بدهی های انباشته خارجی خود را پرداخت کرد و البته تا امروز رضایت طلب کاران داخلی را هم گرفته است.

نتیجه وقت خریدن فدراسیون فوتبال، شکل گرفتن سه گروه بود؛ کمیته بدوی برای آن که لیگ ایران مانند لیگ عربستان با قلع و قمع کنفدراسیون روبه رو نشود، خودش باشگاه های لیگ برتر را به صورت دسته بندی در اختیار کنفدراسیون فوتبال آسیا قرار داد. مهرماه امسال هفت باشگاه عربستانی تا اطلاع ثانوی از حضور در لیگ قهرمانان آسیا محروم شدند. این تصمیمی بود که کنفدراسیون آسیا برای هفت باشگاه بدهکار سعودی گرفت. ایران می خواست به صورت محترمانه هم به باشگاه های لیگ برتری و هم به کنفدراسیون آسیا تفهیم کند که نیازی به محرومیت نیست و خودش باشگاه های دارنده مجوز حرفه ای را تعیین می کند. 
براساس اعلام رسمی کمیته بدوی، گروه ‏A‏ شامل باشگاه‌های پرسپولیس، استقلال تهران، تراکتورسازی تبریز، ذوب‌آهن اصفهان، گسترش ‏فولاد تبریز، فولاد خوزستان و سایپا خواهد بود که با توجه به فرآیند رسیدگی، موفق به کسب مجوزحرفه‌ای ‏شده اند.

نکته قابل توجه در گروه اول، قرار نگرفتن نام سپاهان و حضور باشگاه گسترش فولاد در لیست است. نکته دوم در تقسیم بندی قوا است. وزارت ورزش و جوانان (دولت) در این گروه دو باشگاه استقلال و پرسپولیس را در اختیار دارد. سپاه پاسداران هم با تراکتورسازی به چشم می خورد. ذوب آهن، فولاد خوزستان و سایپا باشگاه های صنعتی هستند و زیر نظر غیرمستقیم وزارت صنایع. فقط گسترش فولاد تقریبا به صورت خصوصی اداره می شود. 

گروه ‏B‏ شامل باشگاه‌های سپاهان اصفهان، پیکان، صنعت نفت آبادان است که با توجه ‏به فرآیند رسیدگی، موفق به کسب مجوز ملی شده‌اند؛‏‏ یعنی سپاهان و پیکان که دو باشگاه متمول دولتی و صنعتی هستند، هنوز موفق به دریافت مجوز حرفه ای نشده اند. اما در یک قدمی کسب مجوز حرفه ای بین المللی قرار دارند.

گروه ‏C‏ هم شامل باشگاه‌های استقلال خوزستان، نفت تهران، پدیده طلایی خراسان، سیاه‌ جامگان مشهد، ‏پارس جنوبی جم و سپیدرود رشت می شود که با توجه به فرآیند رسیدگی، موفق به کسب مجوز حرفه‌ای و مجوز ملی نشده‌اند. هرچند در اطلاعیه کمیته بدوی فدراسیون فوتبال به این مورد اشاره ای نشده اما کنفدراسیون آسیا براساس دایره اختیاراتش می تواند و محق است باشگاه هایی که در گروه سوم قرار گرفته اند را به دلیل غیرحرفه ای بودن، حتی از حضور در لیگ داخلی ایران محروم کند. اگرچه «محمد مهدی نبی» مدعی شده است که باشگاه های حاضر در گروه سوم موظف و متعهد شده اند تا پایان این فصل لیگ برتر، گام هایی عملی برای رسیدن به مجوز حرفه ای بردارند.

به این ترتیب، باشگاه نفت تهران که در گروه سوم قرار گرفته است، حق حضور در لیگ قهرمانان آسیا را ندارد. دو باشگاه پرسپولیس و نفت تهران به عنوان قهرمانان لیگ برتر و جام حذفی به صورت مستقیم جواز حضور در لیگ قهرمانان آسیا را در اختیار داشتند. استقلال و تراکتورسازی هم به عنوان تیم های نایب قهرمان و سوم لیگ برتر موفق می شدند که در مرحله انتخابی و مقدماتی لیگ قهرمانان آسیا شرکت کنند. حالا با خروج نفت تهران، استقلال به صورت مستقیم وارد مرحله گروهی لیگ قهرمانان می شود.

اما جانشین نفت تهران کدام باشگاه است؟ هرچند که باشگاه نفت به رای کمیته بدوی اعتراض کرده اما فدراسیون فوتبال ایران به باشگاه ذوب آهن اصفهان اعلام کرده است مدارک خود را جهت ارسال به کنفدراسیون آسیا آماده کند. باشگاه ذوب آهن در فصل گذشته لیگ برتر، در رده چهارم قرار گرفت و جزو باشگاه هایی بود که در گروه اول تعیین صلاحیت ها از سوی کمیته بدوی قرار داشت.

مردادماه امسال برای اولین بار بحث حضور ذوب آهن به جای نفت تهران در لیگ قهرمانان آسیا از سوی هیات رییسه فدراسیون فوتبال مطرح شد اما «مهدی تاج»، رییس فدراسیون فوتبال ایران با توجه به احتمال پیش کشیده شدن بحث «باند اصفهانی ها» در فوتبال ایران، جلوی رسانه ای شدن این خبر را گرفت. باشگاه نفت هم تمامی تلاش خود را کرد تا به صورت اتوماتیک از لیگ قهرمانان حذف شود. بدهی انباشته این باشگاه بیش از 20 میلیارد تومان تخمین زده می شود.

«سهیل مهدی»، رییس کمیته صدور مجوز حرفه‌ای سازمان لیگ به خبرگزاری «تسنیم» گفته است: «AFC در این خصوص تصمیم‌گیری خواهد کرد. اما باشگاه‌ها 20 روز دیگر فرصت دارند و امیدوارم این اتفاق رخ بدهد. دوست داریم مدارک همه نمایندگان کشورمان صادر شود.»