ژاک نریا، مشاور سابق اسحاق رابین: اسرائیل تعهد اخلاقی به کردها دارد

در میان روابط پیچیده خاورمیانه، حمایت قوی اسراییل از استقلال کردستان جزو جنجالی‌ترین‌ها است. در مورد دلایل این حمایت حرف‌های زیادی زده شده است اما حرف خود اسراییلی‌ها در رسانه‌های ایرانی کم تر شنیده می‌شود. 
«ایران‌وایر» پای صحبت دکتر «ژاک نریا» نشست تا این حرف ها را از زبان سرهنگ بازنشسته ارتش اسراییل که پیش از این معاون رییس بخش بازرسی در اداره اطلاعات ارتش بوده است، بشنود. او در ضمن از مشاوران سیاست خارجه «اسحاق رابین»، نخست‌وزیر چپ‌گرای اسراییل هم بوده است که در سال ۱۹۹۵ به دست افراطیون یهودی کشته شد. 
دکتر نریا اکنون تحلیل‌گر ویژه در «مرکز مسایل عمومی اورشلیم» است و مفصل در مورد مسایل کردستان نوشته است. پاسخ‌های نریا از این رو جالب توجه هستند که او، هم سابقه حضور در ارتش را دارد و هم پیشینه عضویت در دولتی به رهبری حزب «کارگر» (بر خلاف دولت کنونی که به رهبری جناح راست اسراییل است). می‌توان گفت نظرات او تا حدودی، اجماعی وسیع در هیات حاکمه اسراییل را منعکس می‌کنند.

به نظر شما کردستان مستقل می‌تواند منجر به افزایش ثبات در منطقه شود؟

• کردستان مستقل می‌تواند در میان‌مدت و طولانی‌مدت عامل ثبات باشد زیرا متحدی طرف دار امریکا خواهد بود و بدون شک رویکردی در تضاد با افراط‌ گرایی اسلامی خواهد داشت. در کوتاه‌مدت اما همه چیز متکی به این است که امریکا تا چه میزان حاضر به محدود کردن ترکیه، عراق و ایران باشد.

کردها به دوستانی که کنارشان می‌گذارند، عادت دارند. آیا اسراییل دوستی هست که کردستان مستقل بتواند روی آن حساب کند؟

•  اسراییل بدون شک دوست است و می‌خواهد در تمام سطوح حاضر باشد. اسراییل تعهدی اخلاقی نسبت به کردها دارد و هر چه در توان داشته باشد، برای پشتیبانی از این ملت نوخیز خواهد کرد. شباهت‌های بسیاری بین برپایی اسراییل و کردستان هست. هر دو معادله‌هایی غیرممکن را به چالش کشیده‌اند و من امیدوارم کردستان با اتکا به نیروهای مسلح عالی خود، پابرجا بماند. همان‌طور که می‌دانید، اسرایيل در گذشته حاضر بود و الان هم هست. مشکل این‌جا است که اسراییل با کردستان مرز ندارد و برای رساندن کمک‌های خود تا حدود زیادی متکی به همسایگان کردستان است. 

موضع قوی اسراییلی‌ها در حمایت از کردها به چه دلیلی است؟ آیا یهودیان عراقی که قبلا در کردستان یا با کردها زندگی می‌کردند، عامل مهمی هستند؟

• مساله، رویکرد اخلاقی و یکی بودن سرنوشت اسراییل و کردستان است. کردها مردمی هستند با زبان، فرهنگ و سنتی خاص خود. چه دلیلی وجود دارد که به حدود ۴۰ میلیون نفر حق تعیین سرنوشت و استقلال اعطا نشود؟

حمایت قوی اسراییل از کردستان مستقل چه گونه بر روابطش با جهان عرب تاثیر می‌گذارد؟ چه تاثیری بر روند صلح با فلسطین خواهد داشت‌؟

•  به نظر من، تاثیری بر روابط اسراییل با جهان عرب نخواهد داشت و بر روند صلح نیز همین‌طور. حمایت اسرایيل از کردها در سوریه عاملی است که تمام اطراف در تخاصم سوریه در نظر گرفته‌اند. اسراییل بدون شک جزو بازیگران صحنه سوریه است.

حزب حاکم در کردستان عراق با حزب حاکم کردهای سوریه اختلاف جدی دارد. برگزاری رفراندوم چه تاثیری بر آینده کردهای سوریه خواهد داشت؟ آیا اسرایيل در آن‌جا هم نقشی دارد؟

• هدف نهایی، رسیدن به ملت کردی است به پهناوری تمام اراضی که کردها در آن حضور غالب دارند. اما به علت عوامل متعددی که شما به آن اشاره کردید، راهی طولانی و دشوار است و مسلما به این زودی کار تمام نمی‌شود.