فوتبال با طعم کمک به مردم مظلوم سوریه

شهریار نکوزاد، شهروند خبرنگار

معادله های گروه A انتخابی جام جهانی روسیه در آسیا به هم ریخته است. ایران صعودش را از دو بازی قبل قطعی کرد، بعد روز پنج شنبه مقابل کره جنوبی که محتاج پیروزی بود، با 10 بازیکن به تساوی بدون گل رسید. تیم «کارلوس کی‎روش» نه تنها در بازی های انتخابی جام جهانی شکست نخورده که حتی یک بار هم دروازه اش باز نشده است. رکوردش چنان اعجاب انگیز است که فدراسیون جهانی فوتبال در صفحه اینستاگرام و توییتر خود بارها ایران را تقدیر کرده است. استفاده از نشانه های «ایموجی» برای نشان دادن قدرت و تعجب، از حساب های کاربری فیفا بعید بود اما امروز در توییت های فدراسیون جهانی فوتبال برای تیم ملی ایران به کار می روند.

ولی انگار فوتبال ایران باید همیشه آمیخته با سیاست باشد. داستان حذف مشکوک «مسعود شجاعی» از تیم ملی هنوز فراموش نشده است. او به دلیل بازی مقابل «مکابی» اسراییل، پس از 12 سال، به تیم ملی ایران دعوت نشد.  اما کارلوس کی روش، سرمربی تیم ملی ایران این دعوت نشدن کاپیتان تیم ملی را متاثر از مسایل سیاسی نمی داند. او نوشته است که مرد سیاست نیست و فقط براساس مسایل فنی صحبت می کند. 
فدراسیون فوتبال ایران هم سعی داشته است دعوت از «احسان حاج صفی» را دلیلی بر نبود فشار از بالا برای تحریم دو بازیکنی که مقابل مکابی اسراییل به میدان رفته بودند، نشان دهد. اما احسان حاج صفی زمانی به تیم ملی دعوت شد که در صفحه اینستاگرام خود از «مدافعان حرم» و «شهدا» تقدیر کرد و مورد حمایت رسانه های اصول‏گرا هم قرار گرفت. 

بازی پنهان سیاست در فوتبال ایران کافی نبود، حالا کم کم شکل و شمایلی جدید از امیالی خاص وارد این بازی شده است؛ مهندسی عجیب گروه A در آسیا نمونه جدید آن است. در آستانه یک دیدار مانده به بازی نهایی انتخابی جام جهانی روسیه، تیم ملی سوریه این شانس را پیدا کرده است که به جام جهانی برسد؛ اتفاقی که در آغاز این رقابت های انتخابی، قابل پیش بینی نبود.

تا پیش از بازی های روز پنج شنبه (نهم شهریورماه)، ایران تنها تیم آسیایی بود که صعودش به جام جهانی قطعی شده بود. همان روز در گروه B، ژاپن هم با پیروزی مقابل استرالیا، صعود خود را به روسیه جشن گرفت. اما در گروه ایران، نتایج بازی ها، جدول را به هم ریخت. کره جنوبی مقابل تیم 10 نفره ایران باز هم نه به گل رسید و نه به پیروزی. با تک امتیازی که به دست آورد، 14 امتیازی شد و با خوش اقبالی، در رده دوم ماند.

اقبال بلند کره جنوبی این بود که ازبکستان (رقیب جدی کره) مقابل تیم قعرنشین چین در خانه حریف شکست خورد. ازبکستان حالا می بایست فقط در بازی پایانی، کره جنوبی را در خاک خودش شکست می داد تا به جام جهانی برسد. اما حتی این نتیجه هم برای صعود ازبکستان دیگر کفایت نمی کند. سوریه مقابل قطر با نتیجه حیرت انگیز سه بر یک پیروز شد و معادله های جدول را کلا به هم ریخت. در حقیقت، پنج شنبه روز طلایی سوریه بود. کره پیروز نشد، ازبکستان شکست خورد و خودشان هم قطر را شکست دادند.

حالا تیم ملی سوریه که به دستور فیفا، حق میزبانی از حریفانش را در خانه خود ندارد، باید در بازی پایانی، مقابل ایران قرار بگیرد. اگر سوریه پیروز شود، قطعا شانس حضور در جام جهانی را خواهد داشت. پیروزی سوریه مقابل ایران، در صورت تساوی یا شکست کره جنوبی، به صعود مستقیم این تیم به جام جهانی می انجامد. حتی اگر کره در تاشکند پیروز شود، باز هم سوریه به عنوان تیم سوم گروه، این شانس را خواهد داشت تا امیدهای خودش در بازی پلی آف مقابل تیم سوم گروه B را آزمایش کند.

این معادله ها یک بستر جدید را در فضای مجازی به وجود آورده اند. در فاصله کم تر از یک روز پس از بازی های این گروه، دل‎نوشته هایی عجیب در توییتر پیدا شدند؛ برای نمونه، «حسام مناهجی»، روزنامه نگار اصول‏گرای سایت «معمارنیوز» در صفحه خود نوشت: «امیدوارم با تساوی کره و ازبکستان و پیروزی سوریه بر ایران، این تیم به جام جهانی صعود کند؛ شادمانی کوچکی برای مردم رنج‏دیده سوریه.»

این توییت ها یک نوع طلبِ شکست از تیم ملی ایران و پالس هایی مشخص برای مدیریت ورزش کشور به شمار می روند در جهت آماده کردن فضا برای شکست تیمی که تا امروز در انتخابی جام جهانی شکست نخورده است. نمونه چنین توییت هایی کم نبوده اند اگرچه تعدادی حذف شدند و رنگ و روی تعدادی دیگر هم تغییر کرد. اما با یک جست و جوی ساده می توان فهمید واکنش سریع مردم نسبت به درخواست شکست تیم ملی مقابل سوریه چه قدر پررنگ بوده است.

انتشار چنین درخواستی می تواند توام با عواقبی سنگین باشد. فدراسیون جهانی فوتبال اگر فقط حس کند نشانه ای دال بر یک تبانی، سیاسی یا غیرسیاسی، در یک بازی مستتر شده است، شدیدترین واکنش ممکن را خواهد داشت. نمونه آن، بازی روز پنج شنبه امارات و عربستان بود. اول بار روزنامه «الرایه» قطر در بیستم تیرماه امسال خبر از احتمال تبانی این دو تیم داد. این روزنامه قطری مدعی شد اماراتی ها که دیگر شانسی برای صعود به جام جهانی فوتبال ندارند، احتمالا به عربستان برای پیروز شدن و صعود مستقیم به جام جهانی کمک خواهند کرد.

فدراسیون جهانی فوتبال روز چهارشنبه، چهارم مردادماه به صورت رسمی اعلام کرد که دو ناظر ویژه از سوی فیفا برای جلوگیری از تبانی تیم های فوتبال عربستان و امارات در مقدماتی جام جهانی 2018 به امارات اعزام خواهند شد. فدراسیون جهانی هم‏چنین تاکید داشت در صورتی که به این ناظران ثابت شود در پیش از آغاز مسابقه یا در جریان بازی، توافقی میان دو تیم برای رقم خوردن نتیجه پایانی صورت گرفته است، هر دو تیم را از رقابت های انتخابی جام جهانی کنار خواهد گذاشت. فیفا حتی تاریخ این بازی را، هم به دلیل نزدیک شدن به عید قربان مسلمانان و هم به واسطه نظارت ویژه بر آن، دو روز جلوتر برگزار کرد. در نهایت، امارات تیم ملی عربستان را دو بر یک شکست داد.

هرچند بخش عمده ای از آن چه پس از شش ساعت از آغاز بحث تبانی ایران و سوریه در فضای مجازی باقی مانده، طعنه زدن به حامیان ایرانی تیم ملی سوریه (یا به عبارتی، موافقان «بشار اسد») است اما تداوم این بحث می تواند حساسیت های فدراسیون جهانی فوتبال را هم بالا ببرد. تیم ملی ایران و سوریه باید روز سه شنبه، چهاردهم شهریور ماه در ورزشگاه آزادی با هم دیدار کنند.

پیش از این و در روزهایی که سوریه هنوز کم ترین شانسی برای صعود به جام جهانی نداشت، فدراسیون فوتبال ایران اعلام کرد که روز سه شنبه جشن بزرگ صعود ایران به جام جهانی در این ورزشگاه به صورت ویژه برگزار خواهد شد. حالا باید منتظر ماند. شاید «محمدرضا داورزنی»، معاون وزیر ورزش و جوانان که این روزها با اظهارنظرهای خاص خود، بهانه های کافی به دست فدراسیون جهانی فوتبال می دهد، از علاقه شخصی خود برای صعود سوریه به جام جهانی حرفی بزند.