«مهرداد آرین نژاد» از همان سالهای اولی که از ایران به کانادا مهاجرت کرده، دغدغه حفظ هویت ایرانی و شناساندن فرهنگ و هنر و تاریخ جامعه ایران را به غیر ایرانیها داشته است. او کارهای زیادی در این زمینه انجام داده است؛ از جشن نوروزی که در «کانون ایرانیان» دانشگاه تورنتو برگزار شد گرفته تا جمع آوری کمک 150 هزار دلاری برای زلزلهزگان بم.اعضای کانون ایرانیان در سال 2006، نوروز را گستردهتر از همیشه جشن گرفتند، گروههای موسیقی و رقص و تآتر دعوت کردند و مردم زیادی را به سالن «هاربر فرانت سنتر» تورنتو کشاندند. نام جشنواره آن ها «زیر گنبد کبود» بود. استقبال از این جشنواره آن قدر زیاد شد که خودشان هم غافلگیر شده بودند. برای همین تصمیم گرفتند هر دو سال یک بار جشنوارهای برای شناساندن فرهنگ ایران برگزار کنند. اما سرمای هوای تورنتو در نورزو باعث میشود آنها به فکر برگزاری جشنواره «تیرگان» در تابستان بیافتند.هفته گذشته ششمین دوره جشنواره که طبق آمار، بزرگ ترین جشنواره ایرانیان در کانادا است، در میان شور و شوق ایرانیان و غیر ایرانیان تورنتو و چهرههای برجسته فرهنگ و هنر ایران برگزار شد. گفته شده حدود 600 تا 700 هزار دلار هزینه نقدی این جشنواره بوده و 130 تا 150 هزار بازدید کننده داشته است. بیش از 300 داوطلب هم به بازدید کنندگان این جشنواره خیر مقدم گفته و آنها را راهنمایی کردهاند.«ایرانوایر» از مهرداد آرین نژاد، مدیر جشنواره تیرگان درباره جشنوارهای که در هر دوره بیش تر قد میکشد، پرسیده است:
شما از وقتی به کانادا مهاجرت کرده اید، به طور مدام فعالیتهایی برای شناساندن فرهنگ و هنر جامعه ایرانی به غیر ایرانیها داشتهاید؛ چرا احساس میکنید باید این کارها انجام شود؟
- وقتی که آدم مهاجرت میکند، در فضایی جدید قرار میگیرد و میبیند در این فضا مردم خیلی کم از فرهنگ و هویتش شناخت دارند؛ مثلا به هرکسی که میگویی من ایرانی هستم، یا میپرسد که ایران کجا است و یا از ایران تصوراتی دارد که 90 درصد آن ها درست نیستند. برای همین به یک تلاشی نیاز داریم که بگوییم این ما هستیم؛ یعنی بخش کوچکی از خود واقعیمان، فرهنگ واقعیمان را به جامعه جدید نشان دهیم. علاوه بر این، دیالوگی هم بین فرهنگ خودمان و دیگر فرهنگهایی که در کشور جدید، مثل کانادا، وجود دارد، برقرار کنیم. در واقع، نقش یک پل ارتباطی را بازی می کنیم. در حقیقت، دلیل این که ما سعی کردیم چنین کار فرهنگی را شروع کنیم، این بود که آشنایی با فرهنگ و هنر ایران در کانادا بسیار کم بود و جامعه ما ایرانی ها هیچ صدایی نداشت. ما میخواستیم صدای جامعه ایرانی باشیم.
آیا این جشنوارهها تاثیری روی شناخت بیش تر جامعه غیر ایرانی کانادا از ایرانیها دارد؟
- اندازهگیری این تاثیرگذاری ها کار سادهای نیست. میتوان تاثیر این کارها را اندازه گرفت اما این کار نیازمند آن است که شما هزینه زیادی خرج و یک شرکت استخدام کنید که این تاثیرات را اندازه بگیرند. اما در روابط روزمره، خیلی موارد را میتوان دید؛ مثلا بارها با کسانی برخورد کرده ام که ایرانی نبودهاند اما وقتی متوجه شده اند ایرانی هستم، گفته اند میدانم شما یک جشنواره در مرکز هاربر فرنت سنتر دارید، آمدم و دیدم و اصلا نمیدانستم که شما رقص دارید. یعنی اصلا فکرش را نمیکردند که ایرانیها هنر رقص و رقصنده دارند. یا مثلا میگویند تصورش را نمیکردیم که شما موسیقی راک داشته باشید. با سینمای ایران تا یک حدودی آشنا هستند چون سینمای ایران جزو سینماهای مطرح جهان است و بیش تر شناخته شده اما در زمینههای دیگر خیلی آشنایی ندارند. یکی از دوستان من در شرکتی کار میکند و یک همکار کانادایی دارد که پزشک است. پدر این همکار دوستم به هاربر فرانت آمده و وقتی برگشته، به پسرش گفته بود: «این هفته یک جشنواره ایرانی در هاربر فرانت بود ولی در این جشنواره ندیدم نماز بخوانند یا خانمها برقع سرکنند و چادر داشته باشند، خیلی معمولی مثل ما بودند. این نشان میدهد تصورات غلط زیادی از ایرانی ها وجود دارد. خیلی از آن ها فکر میکنند مردم ما همه برقع دارند یا از صبح تا شب نماز میخوانند و مدام دارند آیین مذهبی اجرا میکنند. این افراد با این تصورات وقتی فستیوالهایی مثل تیرگان را میبینند، تعجب میکنند.
شما برای برگزاری این جشنوارهها نیازمند جذب اعتماد ایرانیان بودید؛ چه برای کمکهای داوطلبانه و چه برای حمایتهای مالی. جلب اعتماد ایرانیها در کشور دیگر معمولا آسان نیست، چه طور شد که موفق شدید؟
- کار بسیار سختی بود. شاید بزرگ ترین مشکل ما اعتمادسازی و جلب اعتماد مردم بود. خوش بختانه موفق شدیم چون ما به مردم احترام گذاشتیم و با آنها صادق بودیم. اول این که نیامدیم کاری را به عنوان فرهنگ و هنر به مردم نشان دهیم که هیچ اثری از فرهنگ و هنر ندارد. ما سعی کرده ایم کیفیت کارهای هنری را که به جشنواره میآوریم، بالا نگه داریم. آثار را با حساسیت انتخاب و سعی می کنیم سرویس و خدماتی که به هنرمندان و تماشاچیان ارایه میدهیم، در بالاترین سطح باشد و با استانداردهایی که در کانادا و دنیا وجود دارد، برابری کند. هنرمندانی که در این جشنواره شرکت میکنند، در جشنوارههای زیادی در دنیا حضور می یابند و ما بازخوردی که از آنها میگیریم، این است که سطح و کیفیت جشنواره شما در حد جشنوارههای بین المللی دنیا است. در هاربر فرانت سنتر هر هفته برنامههای مختلفی از جاهای مختلف دنیا برگزار میشود و طبق گفته خودشان، بهترین برنامه، فستیوال ما است. بنابراین، ما به مردم به این ترتیب احترام می گذاریم. از سوی دیگر، سعی کرده ایم با آنها صادقانه برخورد کنیم. هر سال آمار پولی را که درمی آوریم و پولی را که خرج میکنیم، چاپ کرده ایم و هیچ چیزی از هیچ کس پنهان نبوده است. ما سیاست درهای باز داشته ایم که هرکس دلش برای فرهنگ ایران میتپد، میتواند بیاید و در این حرکت فرهنگی شرکت کند.
درباره سطح برنامههای جشنواره، معیارهای انتخابهایتان کدام است تا بتوانید برنامههایی را انتخاب کنید که برای مخاطب غیرایرانی هم جذاب باشد.
- انتخاب برنامهها فاکتورها و پارامترهای متفاوتی دارد. بخشی از آن همان طور که شما گفتید، این است که برای غیر ایرانیها جذاب باشد. بخش دیگر این است که شما حتی اگر فقط مخاطب ایرانی را در نظر بگیرید، باید برای طیف وسیعی جذاب باشد؛ یعنی درک برنامههایی که خیلی از لحاظ مسایل روشنفکری سنگین باشد، برای همه ساده نیست. از سوی دیگر، اگر برنامهها سَبُک و سطحی باشند، مردم دوست نخواهند داشت. بنابراین، ما باید برنامههایی را پیدا کنیم که هم همه پسند باشند و مردم دوست داشته باشند و هم به لحاظ کیفیت هنری بالا باشد. پیدا کردن این برنامهها کار سختی است. گروه برنامهریزی ما خیلی تلاش میکند که بتواند همه سلیقهها را راضی نگه دارد، کیفیت برنامه را در سطح بالا حفظ و برنامههایی انتخاب کند که برای غیر ایرانیها هم جذاب باشد. برنامههای رقص، موسیقی محلی از مناطق مختلف ایران، تآتر، سینما و سخنرانیهای مختلف که خیلی از آنها به زبان انگلیسی برگزار میشوند، ترکیبی از برنامههایی است که معمولا در این جشنواره ارایه میشود. انتخاب برنامهها چالش بسیار بزرگی است. برنامهریزیها حدود یک سال و نیم قبل از شروع جشنواره آغاز میشود.
احتمالا مخاطبان برنامه پیشنهادها و انتقادهای خودشان را به گوش شما به عنوان مدیر جشنواره تیرگان میرسانند؛ بیش ترین تمجیدها و ستایشها که شنیده اید، مربوط به کدام بخش از برنامهها و بیش ترین انتقادها از چه بابت بوده اند؟
- بیش ترین تمجیدها و تشکرها این بوده که جشنواره با نظم خوبی برگزار میشود و داوطلبان ما با جان دل و خوش رویی از مردم پذیرایی و به آنها کمک میکنند. ایرانیها از کیفیت برنامهها راضی هستند و میگویند سرمان را بالا میگیریم و میگوییم این جشنواره ما است. اما انتقاد بسیار زیادی هم از ما میشود که مثلا چرا باید در صفهای طولانی بایستیم و خیلی وقتها باز هم نوبت به ما نمیرسد که برنامهها را ببینیم. این انتقاد را خیلی زیاد میشنوم. چارهای هم نیست. امسال سعی کردیم جشنواره را به یک محل دیگر ببریم و یک مقدار جمعیت را بشکنیم ولی با این حال، باز هم یک سری برنامهها خیلی طرفدار دارند در حالی که ما فقط یک سالن 300 نفره داریم. اگر همه بخواهند این برنامه را ببینند، باید یک سالن سه هزار نفره بگیریم.
در تیرگان امسال بهترین برنامه از نظر خودتان کدام بود و از کدام قسمت ناراضی بودید؟
- من فکر میکنم بهترین برنامه، بزرگداشت آقای «بهرام بیضایی» بود و صحبتهایی که درباره ایشان شد، فوق العاده جذاب بود. در مورد کارهایی که در جشنواره نیاز به بهبود دارند، این است که ما بتوانیم فشار کار را از دوش داوطلبان برداریم. برخی داوطبان ما امسال به دلیل این که جشنواره یک مقدار گستردهتر شده بود، فشار زیادی را تحمل کردند. عداه ای بودند که 19 ساعت در روز کار می کردند. این فشار واقعا عادلانه نیست و باید آن را کم کنیم چون این جشنواره روی داوطلبها تکیه میکند و داوطلبها باید خوشحال باشند.
جشنواره تیرگان با پیام ویدیویی نخست وزیر کانادا آغاز شد و نمایندگان پارلمان و شهردار تورنتو در روز افتتاحیه صحبت کردند؛ این توجه، مسوولیت شما را به عنوان مدیر این جشنواره بیش تر نمیکند؟
- به خاطر این بود که جشنواره به یک پروژه ملی تبدیل شده است. رخدادی که به نوعی صدای جامعه ایرانی را به جامعه غیر ایرانی و کانادایی میرساند. این واقعا مسوولیت ما را بیش تر میکند چون باید خیلی مراقب باشیم که همه چیز جشنواره همان طوری که شایسته جامعه ایرانی است، پیش برود.
برای برگزاری بهتر جشنواره تیرگان چه توقعی از جامعه ایرانی های مقیم کانادا دارید؟
- مساله بزرگ ما این است که در طول 11 سال گذشته که روی این جشنواره کار کردیم، همهچیز داوطلبانه بوده و همه کارها را داوطلبها انجام دادهاند. هیچ کسی تا کنون حقوقی نگرفته است اما ادامه چنین جشنوارهای با این گستردگی بدون حمایت مالی جامعه ایرانی امکانپذیر نخواهد بود. ما باید دفتری برای این جشنواره داشته باشیم، تعدادی کارمند استخدام کنیم و بار اصلی آن را روی دوش کسانی بگذاریم که حقوق میگیرند. ما الان یک کمپینی راه انداخته ایم که هر ایرانی با ماهیانه 10 دلار یا هر چه قدر که میتواند، کمک کند. اگر پنج هزار نفر در ماه 10 دلار بدهند، ما ماهانه 50هزار دلار داریم که میتوانیم دفتر و کارمند داشته باشیم و این جشنواره را ماندگار کنیم.
در طول این سالها، به هدفی که از اولین دوره در سر داشتید، رسیدهاید؟
- هدف اولیه ما این بود که یک روز بتوانیم جشنواره تیرگان را به یکی از گردهماییهای خیلی مشهور کانادا و تورنتو تبدیل کنیم که بتواند حدود یک میلیون بازدید کننده را به شهر تورنتو جذب کند تا بیایند و با فرهنگ و هنر ایرانی آشنا شوند. ما راهی طولانی درپیش داریم تا به آن روز برسیم.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر