سایه تحریم های جدید آمریکا بر سر مراسم تنفیذ حسن روحانی

در مراسم تنفیذ حسن روحانی، رهبر جمهوری اسلامی و رئیس جمهور هیچ اشاره ای به تحریم های جدید آمریکا علیه ایران نکردند. آیت الله خامنه ای با اذعان به مشکل زا بودن تحریم های پیشین، گفت تحریم ها «موجب شد چشم ما بروی امکانات خود باز شود ... ظرفیت های موجود داخلی را پیدا کردیم و از آنها استفاده کردیم.» او تاکید کرد با وجود این همه تحریم، جمهوری اسلامی به مراتب قوی تر از سال های اول انقلاب ۵۷ است و از ترفندهای دشمن هیچ هراسی نداریم.

حسن روحانی، رئیس جمهور ایران هم برجام را نشان حسن نیت برای تعامل با جهان دانست و گفت «با ترکیبی از قدرت دیپلماسی و برخورداری از توان بازدارنده دفاعی»،‌ موفق به «گذر از دشوارترین تحریم ها» شدیم. در بخشی دیگر، خامنه ای بر «تعامل گسترده با دنیا» در چهارسال آینده تاکید کرد و به حسن روحانی توصیه کرد در برابر آمریکا که از همه سلطه طلبان متجاوزتر و وقیح تر است، با صلابت و قدرت ظاهر شوید، زیرا «چهار دهه تجربه بین المللی به ما نشان می دهد که هزینه تسلیم در برابر قدرت های زورگو، به مراتب بیشتر از هزینه ایستادگی در برابر آنهاست.» پیش از اینکه که رهبر چنین توصیه ای کند، روحانی در سخنرانی خود گفته بود: «نظام جمهوری اسلامی اگرچه از سر عزتمندی هزینه استقلال کشور را پرداخته و می پردازد، هیچگاه تحمیل انزوا از سوی دشمنان را نمی پذیرد.»

وجه مشترک سخنان خامنه ای و روحانی، بی توجهی به تحریم های جدید آمریکا و اعلام آمادگی برای مقاومت بیشتر در برابر آمریکا بود. تفاهم کلی این دو چهره ارشد در ادبیات دیپلماتیک شان را می توان یک نوع تلاش بالادستی برای مواجهه با رویکرد دولت ترامپ ارزیابی کرد.

۸ مرداد ۹۶ هم رسانه ها گزارش دادند روحانی به همراه علی لاریجانی، رئیس مجلس و صادق لاریجانی، رئیس قوه قضاییه در نشست مشترک خود به بررسی چگونگی مواجهه با تحریم های جدید آمریکا پرداخته اند.

رئیس جمهور ایران پس از پایان این جلسه با حمایت صریح از نیروهای مسلح ایران از همراهی دولت با طرح مجلس ایران علیه دولت آمریکا خبر داد. او همچنین گفت راهکارهای مقابله با تحریم آمریکا در هیات نظارت بر برجام پیگیری می شود. هیات نظارت بر برجام یک هیات فراقوه ای است که زیر شورای عالی امنیت ملی ایران فعالیت می کند.

علی لاریجانی، ريیس مجلس گفته است در هیات نظارت بحث مفصلی درباره تحریم های آمریکا صورت گرفته و ایران علاوه بر شکایت به نهادهای مرجع بین المللی، ۱۶ تصمیم اتخاذ کرده که در آینده نزدیک توسط رئیس جمهور ابلاغ می شوند.

در کنار این مصوبات، مجلس ایران طرحی را در دست بررسی دارد که شامل تحریم های گسترده علیه مقام های آمریکایی ست و به قوه قضاییه ایران مسئولیت ها و اختیارات تازه ای برای شناسایی افراد مشمول تحریم و توقیف اموال و دارایی آنها داده است.

همچنین بر اساس این طرح، دولت ایران موظف می شود ۲هزار میلیارد تومان برای تقویت سپاه و سپاه قدس به این دو نهاد نظامی بپردازد. عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران و رئیس ستاد پیگیری برجام هم گفته در واکنش به این تحریم ها، «سپاه پاسداران و نیروی سپاه قدس تقویت خواهند شد» و قوه قضاییه را وارد میدان کرده ایم. پیش از این، ۲ مرداد۹۶ حسن روحانی با ۵ فرمانده ارشد سپاه دیدار و طرفین بر همکاری با یکدیگر تاکید کردند.

مجموعه این تحولات که خروجی آن در لحن توام با تفاهم جلسه امروز تنفیذ روحانی محسوس بود، نشان دهنده مجموعه تلاش های مقامات ارشد جمهوری اسلامی برای مقابله با رویکرد جدید دولت ترامپ است.

رئيس جمهور ایران، قوه قضاییه، مجلس و سپاه را وارد میدان بازی بزرگتری کرده تا در دفاع از برجام تنها نباشد و بتواند مهم ترین دستاورد ۴ سال گذشته خودش را حفظ کند و رهبر جمهوری اسلامی امیدوار است همدلی کنونی در برابر رویکرد دولت ترامپ و مشکلات اجرایی شدن برجام، مانع از شکل گیری بستر مذاکره یا برجامی دیگر شود و الگوی ایستادگی در برابر آمریکا که او تبلیغ می کند بر الگوی تسلیم که دولت روحانی متهم به پیگیری آن است، غلبه پیدا کند؛ فعلا هر کس از ظن خود،‌ شده است یار دیگری.