همسر «نازنین زاغری-راتکلیف» که بیش از ۱۵ ماه در ایران زندانی است، میگوید دولت بریتانیا باید برای تأمین امنیت گروگانهای بریتانیایی که در ایران زندانی هستند، اقدامات بیشتری انجام دهد.
«ریچارد راتکلیف» به «ایرانوایر» میگوید: «بریتانیا آشکارا و به صراحت از او دفاع نمیکند و این کاری است که باید انجام دهد.»
«تولیپ صدیق»، نماینده مجلس بریتانیا از حوزه «همستد» و «کیلبرن» در لندن، ۱۸ ژوییه امسال موضوع شهروندان بریتانیاییِ زندانی در ایران را در مجلس مطرح کرد. در این بحث پارلمانی، ماجرای «کمال فروغی»، شهروند ایرانی-انگلیسیِ ۷۷ ساله نیز که به اتهام جاسوسی بیش از شش سال در ایران زندانی است، مطرح شد. حدود ۵۰ تا ۶۰ نماینده مجلس بریتانیا در این جلسه شرکت کردند و آنطور که ریچارد راتکلیف میگوید، بسیاری از این نمایندگان گفتهاند از مردمی که به آنها رأی دادهاند، تا به حال بیش از ۱۰۰ ایمیل درباره این پروندهها دریافت کردهاند.
نازنین زاغری-راتکلیف به همسر خود گفته است که همراه با همسلولیهایش در بند سیاسی زندان، درست در زمانی که جلسه در مجلس بریتانیا در حال برگزاری بوده، با هم نماز میخوانده اند.
نازنین خواسته بود برای شروع جلسه، این پیام را نیز بفرستد:«میخواهم از همه کسانی که از ما حمایت میکنند، تشکر کنم؛ مردم، سیاستمداران و کسانی که از همه جای دنیا برای ما دعا میکنند. با همه وجودم میدانم که شما نیز میتوانید درد مادری را که بیش از ۱۵ ماه از فرزند ۲۲ ماههاش دور نگه داشته اند، حس کنید. کار سادهای نیست دردی را که در این مدت کشیدهام، بیان کنم. شاید توانسته باشم ترس و تنهاییِ 9 ماه انفرادی و فشار و اضطرابِ بندهای عمومی در چند زندان مختلف در ایران را که به افسردگیهای عمیقی در من منجر شد، تحمل کنم ولی به عنوان یک مادر، نمیتوانم رنجی را که دخترم، "گابریلا" متحمل شده، طاقت بیاورم. دخترم دیگر نمیتواند با پدرش رابطهای برقرار کند و شاید دیر یا زود پدرش را فراموش کند. با مادرش نیز نتوانسته است رابطهای ایجاد کند چراکه ملاقاتهای هفتگیِ یک ساعته، آن هم در تنش و استرسِ فضای زندان، امکان چنین رابطهای را به او نمیدهد. ما در ۱۶ ماه گذشته، از تجربه رابطه میان مادر و دختر محروم بودهایم. توضیح صحنهای که گابریلا به من میچسبد و مجبوریم از هم خداحافظی کنیم، سخت است و قلب هر کسی را به درد میآورد. قصد ندارم وارد جزییات برخوردهای غیرانسانی که با من کردند، بشوم ولی میخواهم بر حق دختر کوچکم برای اینکه با پدر و مادر خود باشد، پافشاری کنم. شانههای کوچک او دیگر نمیتوانند بار این غم را تحمل کنند. برای پایان دادن به این بیعدالتی، به اقدامی بینالمللی نیاز داریم.»
دوملیتیها و نمایشی بودن بازدید سفرا
ریچارد راتکلیف معتقد است که نازنین را در زد و بندهای ایران با جامعه بینالمللی، به عنوان «اهرم فشار» به گروگان گرفته اند. ولی همانطور که خود او میگوید، تنها نازنین نیست که قربانی چنین طرحی شده است: «این طرح بخشی از پروژه گستردهتری برای گروگانگیری شهروندان دوملیتی است.»
روز ۱۶ ژوییه، «غلامحسین محسنی اژهای»، معاون اول قوه قضاییه جمهوری اسلامی اعلام کرد که «ژی یوئه وانگ»، دانشجوی چینی-امریکایی دانشگاه پرینستون در مقطع دکترا، به اتهام جاسوسی به 10 سال زندان محکوم شده است. اژهای گفت: «یکی از عوامل نفوذی امریکا که مستقیماً به وسیله این کشور هدایت میشده و تابعیت کشور دیگری را هم دارد، با نفوذ خاصی وارد ایران شد که با هشیاری مأموران وزارت اطلاعات دستگیر و در دادگاه بدوی به ۱۰ سال حبس محکوم شد.»
این بازداشت و حکم در ادامه مقابله با «پروژه نفوذ» است که بعضی از محافظهکاران ایران پرونده نازنین زاغری-راتکلیف را نیز در آن میگنجانند. دوستان و همکاران وانگ این اتهامات را رد میکنند و میگویند او دانشجویی متعهد بود که اهدافی صرفاً پژوهشی داشت و عاشق ایران بود.
پنجم ژوئیه، ۴۵ سفیر خارجی از زندان اوین بازدید کردهاند ولی مقامات آنها را تنها به بخشی خاص از زندان برده بودند. نازنین زاغری-راتکلیف به همسرش گفته بود که وقتی داشته یکی از بخشهای خدمات پزشکی زندان را ترک میکرده، دیده است که دیپلماتها را به بند جدیدی که برای آدمهای متمول ساختهاند، می بردند. او در ادامه گفته است: «از آنجایی که شهروندان دوملیتیِ زیادی در این بند هستند، آن روز حدود 20 نفرشان را به انفرادی منتقل کردند.»
بعضی از زندانیان در مصاحبه ای که با «ایرانوایر» داشتند، بازدید سفرا را «نمایشی»، «دروغین» و «متظاهرانه» توصیف کرده بودند.
سازمان «ردرس» (Redress) که در جهت مقابله با شکنجه فعالیت میکند، در برخورد دولت بریتانیا با مسأله شهروندان دوتابعیتی که در ایران زندانی هستند، «ساختار مشترکی» را دیده و از سیاستمداران خواسته است درباره این افراد موضع مشخصی بگیرند. این سازمان پروندههای نازنین زاغری-راتکلیف و کمال فروغی را به «سازمان مقابله با بازداشت خودسرانه»، وابسته به سازمان ملل متحد ارایه کرده است. این نهاد نیز خواستار آزادی فوری آنها شده و اعلام کرده که ادامه حبس آنها نقض قوانین بینالمللی است.
نازنین فراموش نشده است
ریچارد راتکلیف میگوید بسیار مهم و حیاتی است که کمپین «نازنین را آزاد کنید»، رسانهها و مردم عادی پرونده نازنین را زنده نگه دارند. او تأکید میکند: «باید به نازنین نشان بدهیم که فراموش نشده است.»
راتکلیف از کسانی که تا به حال طوماری را که برای آزادی همسرش تهیه شده، امضا نکردهاند، در خواست میکند آن را امضا کنند: «امیدواریم تعداد امضاها به یک میلیون نفر برسد. این خیلی برای نازنین و خانوادهاش مهم است.»
تا به حال نزدیک به یک میلیون نفر این طومار را امضا کرده اند.
نگرانیها درباره شرایط جسمی و روحی نازنین افزایش یافته است. اضطرابهای شدید و حالت تهوع دارد و در گردن و شانهاش درد شدیدی احساس میکند که به دلیل جا به جا شدن دیسک است و به خاطر شرایط بد زندان پیش آمده است. در این مدتی که در زندان بوده، حجم موهایش کم و دچار کمبود وزن شده است.
اما نکتهای که همسر و خانواده او را بیش از هر چیز دیگری نگران کرده، این است که نازنین مدام میخواهد به زندگی خودش پایان بدهد. فکر میکند که هیچوقت مصیبتی که به آن دچار شده، به پایان نمیرسد. اگرچه پیامی که برای نمایندگان مجلس بریتانیا فرستاده بود، حکایت از مادری قوی دارد که در عین حال از رنج و فشاری که بر دخترش تحمیل شده، خشمگین است. ولی وقتی پای صحبتهای همسرش مینشینیم، نگرانیها بیش تر میشود. نازنین به همسرش گفته بوده است: «آخرین باری که با هم صحبت کردیم، به تو گفتم حالم بهتر است ولی راستش، بهتر نبودم. بعد از آن دیدار، مدام گریه میکردم. بلند بلند زار میزدم. مدتها بود این طوری گریه نکرده بودم؛ بلند و طولانی.»
نازنین از مقامات زندان خواسته بود تا با روانپزشکی بیرون از زندان ملاقات کند چرا که او و همبندیهایش به کسی که در داخل زندان کار میکند، اعتماد ندارند. میگوید این شخص سعی داشته است او را راضی کند برای غلبه بر مشکلات اضطرابش، قرص بخورد و تهدیدش کرده بوده که اگر قرصهایش را نخورد، او را به آسایشگاه روانی میفرستد!
«موقعیت بیثباتِ» ایران و بریتانیا
ریچارد راتکلیف از اینکه دولت بریتانیا نمیتواند موضع خود را به صراحت اعلام کند، خشمگین و سرخورده است و میگوید:«بریتانیا نمیتواند خودش را پشت این ایده پنهان کند که رابطه با ایران، موضوعی حساس یا ظریف است.»
در عین حال، معتقد است کسانی که همسرش را زندانی کردهاند،یعنی بازجوهایش، مقامات زندان، کسانی که بازداشتش کردهاند و قوه قضاییه، خودشان خوب میدانند که چهقدر ماجرا نامعقول است.
ریچارد راتکلیف به «ایرانوایر» میگوید: «هیچکدام از بازجوهای نازنین لحظهای شک ندارند که سوء استفاده از رابطه میان یک مادر و دختر به عنوان اهرم فشار، کار غلطی است.»
میگوید:«کسانی که در حکومت ایران خواهان بهبود روابط کشور با دنیا هستند، قاعدتاً میدانند که این راه مناسبی برای بهبود روابط نیست.» راتکلیف معتقد است هم ایران و هم بریتانیا در موقعیت بیثباتی قرار دارند:«بنابراین، هیچ فایدهای ندارد که طوری رفتار کنیم که ما را در سراشیبی جنگ قرار بدهد.»
با این حال، به اعتقاد راتکلیف، مردم میتوانند تغییراتی ایجاد کنند: «همین جلسهای که امروز تشکیل شد، به این خاطر بود که مردم به نمایندگان خود نامه نوشته بودند.»
گزارشگران ویژه حقوق بشرِ سازمان ملل نیز خواستار آزادی زاغری-راتکلیف و فروغی شده و دادگاههای آنها را «مضحکه عدالت» خوانده اند. اتحادیه اروپا نیز خواستار آزادی فروغی شده است.
مارس ۲۰۱۷، نمایندگان مجلس و نیز اعضای مجلس اعیان بریتانیا نامهای را برای آزادی نازنین زاغری، کمال فروغی و «رویا نوبخت»، که او نیز تابعیت دوگانه ایرانی-بریتانیایی دارد، امضا کردند. در آوریل ۲۰۱۷، ۴۹ نماینده مجلس بریتانیا نامهای خطاب به رییس قوه قضاییه ایران نوشتند. ولی با این حال، همچنان به اقدامات بیشتری نیاز است.
سازمان ردرس اعلام کرده است «رهیافت فعلی دولت بریتانیا ناکارآمد است.»
تولیپ صدیق با این اظهارنظر موافق است. او در کنفرانسی مطبوعاتی گفته بود: «باید از وضعیت حقوق بشری شهروندان بریتانیایی که در خارج از کشور زندانی هستند، حمایت کرد. نازنین زاغری-راتکلیف که از حوزهای است که من نماینده آن در مجلس هستم، بیش از یک سال بر خلاف قانون، زندانی بوده است. جلسهای که در مجلس برگزار شد، آخرین تلاش من برای آگاه کردن مجلس از وضعیت اسفبار او است. از دولت هم درخواست دارم که امکان بازگشت او را فراهم کند.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر