حرف حساب و مهم روحانی به صادق لاریجانی چه بود؟

حسن روحانی دیروز در همایش سراسری قوه قضاییه به سختی کوشید برخی اصول ساده قانونی و قضایی را به صادق لاریجانی توضیح دهد، توضیحی که با نیشخند رئیس قوه قضاییه مواجه شد. یکی از این اصول ساده درباره ضابطان قضایی بود. او به صادق لاریجانی گفت رفتار ضابطان قوه قضاییه نباید حزبی باشد یا اینکه نباید در پرونده منتفع باشند. مخاطب اصلی این پیام سازمان اطلاعات سپاه است که در مقام ضابط قضایی به یک ابزار سیاسی علیه دولت تبدیل شده اند.

این سازمان در سال های اخیر به موازات تضعیف وزارت اطلاعات، به ویژه از تیرماه ۹۰ که فرمانده سپاه اعلام کرد سپاه، ضابط دستگاه قضایی در برخورد با جریان انحرافی (حامیان احمدی نژاد) است، مانور علنی مشهود و قوی تر داد. نام سازمان اطلاعات سپاه به عنوان ضابط در قانون آیین دادرسی کیفری قدیم ضابط قوه قضاییه نبود. در قانون جدید مصوب سال ۹۲ نیز «ماموران نیروی مقاومت بسیج سپاه و «ماموران وزارت اطلاعات» ضابط خاص محسوب می شدند ولی خرداد ۹۴ این قانون، نام سازمان اطلاعات سپاه به طور اختصاصی به عنوان ضابط خاص افزوده شد تا موقعیت قانونی آنها نیز تقویت شود و در کسوت ضابط قضایی، زندان و سلول داشته باشد، البته داشت، قانونی و موجه اش کرد.

اما برگردیم به هشدار حسن روحانی. یک پرونده مشخص در این زمینه، پرونده بابک زنجانی است. ۱۹دی۹۵ غلامحسین محسنی اژه ای، سخنگوی قوه قضاییه گفت که سازمان اطلاعات سپاه از ابتدا در جریان تهیه گزارش از اقدامات تجاری و مرتبطین و دوستان بابک زنجانی برای ارائه به بازپرس پرونده بوده است. بر اساس اظهارات بابک زنجانی در طول هفت جلسه دادگاه که سال ۹۴ برگزار شد، او صدها میلیون دلار معامله با قرارگاه خاتم الانبیا، قرارگاه قرب نوح، بانک انصار وابست به بنیاد تعاون سپاه، هواپیمایی قشم ایر که قبلا متعلق به سپاه بود و ... داشته است. از سوی دیگر برخی از مسئولان سازمان اطلاعات سپاه به ویژه محمد یزدی، معاون سابق این نهاد، در دوره احمدی نژاد از حامیان جدی بابک زنجانی بودند. به همین سبب بود که سازمان اطلاعات سپاه به طور اختصاصی بر این پرونده چنبره زد و همه تلاش های ٰرئیس جمهور برای ورود جدی وزارت اطلاعات به پرونده ناکام ماند. رئیس قوه قضاییه، ۱۳ دی ۹۵ با تایید نامه نگاری روحانی در این زمینه، عدم همکاری قوه قضاییه با وزارت اطلاعات را رد کرد و گفت پیشنهاد تحویل زنجانی به وزارت اطلاعات را «برای دادستان ارسال کردم که انجام دهید، مکشوف شد موانعی است و از ناحیه قوه قضاییه هم نبوده .... الان نمی توانم باز کنم این موانع چه بوده، موانع و مشکلاتی در درون وزارتخانه ها و نیروهای امنیتی ست.» منظور او روشن است. دو نهاد عمده درگیر در پرونده اطلاعات سپاه و وزارت اطلاعات بودند و اطلاعات سپاه در برابر این پیشنهاد مقاومت می کرد. این سازمان سرانجام تیرماه ۹۶ بعد از ۴سال راضی به ورود جدی وزارت اطلاعات به پرونده شد، پرونده ای که دیگر چیزی از آن نمانده بود. علت مقاومت اطلاعات سپاه در این زمینه روشن بود. آنها در این پرونده متنفع بودند و هدف خاص سیاسی داشتند و نباید ضابط محوری پرونده می شدند، همان چیزی که روحانی سعی کرد به لاریجانی توضیح دهد.

از این نمونه پرونده ها زیاد است، پرونده نفوذ یک نمونه دیگر در سطح کلان است. سپاه مهم ترین مدعی نفوذ دشمن در عرصه سیاست در دوران پس از برجام است و اطلاعات سپاه، مهم ترین سازمانی است که مدعی شناسایی و بازداشت نفوذی ها در حوزه های مختلف سیاسی، فرهنگی و اقتصادی است. این سازمان در مرحله نهایی بر اساس فرضیات سپاه و مدیران ارشد خود اقدام به پرونده نویسی برای افراد بازداشت شده می کند و طبیعی ست که در روند پرونده سازی، نفع خودشان را در نظر بگیرند. مشهور است که در جریان قتل های زنجیره ای سال ۷۷، پس از اینکه رهبر جمهوری اسلامی گفت این قتل ها کار دشمن بوده، تمام فشار بازجویان بر برخی متهمان بازداشت شده این بود که بگویند مامور دشمن بوده ایم. بعدا هم مشخص شد نبوده اند و تصمیم خودی بوده با فتوای آمران نظام. همین الگو در سطوح بالا و پایین اکنون در حال تکرار است. احتمالا صادق لاریجانی به چنین تکرارهایی راضی است که در برابر درخواست های حسن روحانی نیشخند می زند؛ نیشخند خشم و انتقام.