بعدازظهر چهارشنبه ۱۳ خرداد بود که خبر حملات انتحاری و مسلحانه به مجلس شورای اسلامی و آرامگاه آیتالله خمینی منتشر شد. بلافصله موجی از انتشار اخبار ضد و نقیض به راه افتاد. حادثهای با ۱۲ کشته و ۴۲ زخمی که ابتدا عکاسان و خبرنگاران حاضر در محل تنها راویان آن بودند. در نبود سخنگو و منابع در درسترس برای خبرنگاران اخبار به سرعت منتشر و بعضا به همان سرعت تکذیب میشد. دامی که خبرگزاریهای رسمی هم در آن افتاده بودند. کار به جایی رسید که مدیر کل روابط عمومی مجلس شورای اسلامی اعلام کرد هرگونه اخبار ضد و نقیضی که رسانههای مختلف درباره حوادث تیراندازی امروز در مجلس منتشر میشود٬ مورد تایید نیست. در این بین شمار زیادی از کاربران در شبکههای اجتماعی علیه شایعات و اخبار ضد و نقیض نوشتند و از دیگر کاربران خواستند آنها را بازنشر نکنند.
در این میان، صدا و سیما در حالی سکوت کرده بود که شبکههایی مثل پرستیوی و المیادین از محل حادثه پخش زنده داشتند شبکهی خبر هم پس از سکوت به صورت محدود اطلاعرسانی کرد.
یکی از خبرنگارانی که در زمان تیراندازی مجلس در محل حادثه حاضر بود، به سایت «خبرنگاری جرم نیست» میگوید: «من این شرایط ر بارها تجربه کردهام که وقتی در موقعیت بحران برای تهیه خبر میرویم و میگوییم خبرنگار هستیم برای ما گارد میگیرد و برخوردها دور از شان و شخصیت یک خبرنگاراست. معمولا درگیری به وجود میآید و گاهی بازداشت هم میشویم.»
این خبرنگار که حادثهی پلاسکو را نیز نزدیک گزارش کرده است٬ میگوید: «مصداق عینی این ماجرا پلاسکو بود. واقعا از اینکه به عنوان یک خبرنگار باید مثل یک مجرم از دست پلیس فرار کنی تا بتوانی بروی داخل و گزارش تهیه کنی بسیار آزار دهنده بود. شبهایی که در پلاسکو بودیم هم ماجرا همینطور بود و باید با هزار دشواری داخل میشدیم ولی به راحتی و با احترام راه برای خبرنگاران برخی رسانههای خاص و رسانههای تصویری باز میشد.»
او میگوید امروز وضعیت بسیار بدتر بود: «نیروهای امنیتی و انتظامی به هیچ وجه حاضر نشدند به ما اجازهی ورود بدهند با وجود اینکه برخی از آنها من را به خوبی میشناختند اجازه ندادند حتی چند متر به داخل بریم. مساله دقیقا اینجاست که خبرنگاران و عکاسان خبرگزاریهای خاص با توجه به ارتباطات خاص به قلب ماجرا وارد شدند.»
به گفتهی این روزنامهگار برخوردهای اینچنینی به محل وقوع تیراندازی محدود نشده: « حتی زمانی که برای تهیه گزارش و مصاحبه با مجروحان این عملیات تروریستی به بیمارستان سینا رفتیم هم همین مشکل وجود داشت و بازهم برخی خبرنگاران و عکاسان به داخل بیمارستان رفتند ولی ما نه. اینبار روابطعمومی بیمارستان بود که گزینشی رفتار میکرد.»
این خبرنگار «عدم رعایت عدالت و رفتارهای تبعیضآمیز» را مهمترین چالش روزنامهنگاران ایرانی در تهیه خبر از محل حوادث میداند.
رسانههایی مثل فارس و تسنیم که منتسب به سپاه پاسداران و نهادهای امنیتی هستند با تاکید بر نقش سپاه در مهار این حملات٬ حوادث تروریستی تهران را پوشش دادند. این رسانهها هر کدام بیش از سه خبر را در صفحهی نخست خود به سپاه پاسداران اختصاص دارند و در مصاحبه با افراد مختلف بر نقش «مدافعان حرم» در تامین امنیت ایران تاکید کردند. روزنامهی وطن امروز هم در صفحه ی اول خود به نقش نیروهای امنیتی در مهار حمله اشاره کرد.
روزنامهی شرق با تیتر «دفاع از خانهی ملت» منتشر شد و روزنامههای اعتماد٬ و شهروند و هم بر همبستگی مردم با یکدیگر تاکید کردند. روزنامهی اعتماد با تیتر « ما همه با هم هستیم» خاطرهی یکی از شعارهای سال ۸۸ را زنده کرد. علیاکبر قاضیزاده روزنامهنگار با سابقه و پژوهشگر رسانه هم دریادداشتی در همین روزنامه با انتقاد از روند اطلاعرسانی به ویژه در صدا و سیما نوشت: ٖ« گويا سياستگذاري در صدا و سيماي ما اين است كه خبرها به گوش مردم نرسد. به جاي آنكه به شايعات و خبرهاي غيرواقعي دامن بزند كه معمولا هم رواج شايعات، بيشتر به افكار عمومي لطمه ميزند تا اينكه براي مردم، حادثه را شرح بدهيم.» او در ادامه آورد: « تا چند سال قبل، حتي تا نيمه دهه ٨٠ ميشد اخباري مانند حادثه ديروز را ساعتها و روزها پنهان نگه داشت و ميشد لباس ديگري بر تنش كرد و چهره ديگري از آن نشان داد و جور ديگري به مردم انتقال داد. امروز با اين دستگاههاي مخابراتي مدرن كه هر گوشي، ميتواند يك خبرنگار باشد و هر شهروند، يك روزنامه، ديگر نميشود اين خبرها را از مردم پنهان كرد.»
این روزنامهنگار در بخش دیگری از یادداشتاش آورده: « حادثهاي كه اتفاق ميافتد، پيامد هم دارد اما وظيفه نظام اطلاعرساني اين است كه با آگاهي دادن به مردم، اين آثار و پيامدها را به حداقل برساند. مسوولان دستگاههاي اطلاعرساني بايد به مردم اعلام كنند كه آنها در بروز چنين حوادثي مقصر نبودهاند و صرفا دريافتكننده و منتشركننده اطلاعات هستند اما درباره آخرين تلاشها و آخرين نتايج هم مردم را آگاه كنند. چنين رويهاي بسيار مطلوبتر و بهتر از آن است كه همه گوش به زنگ باشند كه روي گوشيهايشان چه ميآيد. به خصوص كه هميشه هم ارسال اخبار و اطلاعات با اين وسايل مخابراتي، با حسن نيت همراه نيست و اغلب با سوءنيت است.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر