محمد علی ابطحی:  استفاده قالیباف از حرف‌های مهندس موسوی به نفع‌اش نبود

در طول مناظره نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری که اولین جلسه آن عصر جمعه انجام شد، در شبکه‌های اجتماعی حضور داشت، توییت می‌کرد و هشتگ می‌گذاشت.

سابقه حضور «محمدعلی ابطحی» در شبکه‌های مجازی به روزهای داغ وبلاگ نویسی او در «وب نوشت» برمی‌گردد که گاهی تبدیل به منبع خبر روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها می‌شد. او رییس دفتر سیدمحمد خاتمی، معاون پارلمانی و قضایی رییس دولت اصلاحات و مشاور او بود اما خاطره خوبی از انتخابات ندارد. ابطحی هم در جریان حوادث انتخابات 88 مانند بسیاری از اصلاح‌طلبان به اتهام «براندازی نرم» بازداشت شد. او با این حال، هنوز هم از جریان اصلاحات و اصلاح‌طلبی حمایت می‌کند؛با انجام مصاحبه یا فعالیت در فضای مجازی. «ایران‎وایر» از او درباره اولین مناظره زنده انتخابات 96 پرسیده‌ است:

فکر می‌کنید برگزاری مناظره‌ها به گرم شدن تنور انتخابات کمک می‌کنند؟

مساله مهم، شرکت اکثریت مردم است که می‌تواند سرنوشت انتخابات را عوض کند. همیشه هم نقطه قوت جریان اصلاح‌طلب در داخل کشور، حضور حداکثری و زیاد مردم در انتخابات بوده است. انتخابات فعلی تا قبل از این مناظره خیلی پدیده نویی نبود که بتواند آدم‌ها را برای شرکت جذب کند. الان اما مناظره‌ها مردم را حساس و به حضور در انتخابات تشویق می‌کنند؛ به ویژه پس از انتخابات 88.

ارزیابی شما از کاندیداها در طول مناظره چه بود؟

به صورت طبیعی، یک جناح‌بندی پنهان از قبل در بین این شش کاندیدا وجود داشت. چهار نفر به طور خیلی صریح از دو جریان اصلاح‌طلب و اصول گرا حاضر هستند؛ آقای جهانگیری و آقای روحانی از جریان اصلاح‌طلبی و آقای رئیسی و آقای قالیباف از جریان اصول گرایی. از سوی دیگربا تمایل آقای هاشمی‌طبا به اصلاح‌طلبی و تمایل آقای میرسلیم به اصول گرایی، یک نوع توازن در مجموعه نیروها وجود داشت. ستاره و پدیده ای که کاملا فضای مناظره را متفاوت کرد، آقای جهانگیری می‌دانم. آقای جهانگیری با این‌که معاون رییس جمهوری است اما به دلیل این که یک اصلاح‌طلب ریشه‌دار است و به صورت تاریخی همواره جزیی از این جریان بوده و حتی بیش تر از آقای روحانی می‌تواند ادعا داشته باشد، با اعتماد به نفس بسیار بالایی وارد مناظره شد. خیلی خوشحالم که به دعوت همه دوستان لبیک گفت و ثبت‌نام کرد و می‌تواند هم به عنوان یک کاندیدا دیدگاه‌های خودش را بیان و هم از دولت فعلی دفاع کند.

اگر بخواهید زرشک زرین به بدترین کاندیدای مناظره بدهید،چه کسی را انتخاب می‌کنید؟

من قضیه را بد و خوب نمی‌کنم اما در مقابل آقای جهانگیری هم کسی‌که در این مناظره دیده شد، آقای قالیباف بود. آقای رئیسی، میرسلیم، هاشمی طبا و حتی آقای روحانی خیلی دیده نشدند. اگر آقای جهانگیری را ستاره مثبت این مصاحبه ببینیم، من طبیعتا طرف مقابل این مناظره را آقای قالیباف می‌بینم و معتقدم ایشان به خصوص با آن بخشی که از صحبت‌های مهندس موسوی استفاده کرد، یک نوع داغ دلی تازه کرد که خیلی به نفع او نبود.

اگر جای آقای روحانی یا جهانگیری در سالن مناظره نشسته بودید، روی چه دست آوردی از دولت مانور می‌دادید و دفاع می‌کردید که گفته نشد؟

فعالیت‌های اصلی دولت در این مناظره مطرح نشد اما تصور من این است که برای این مناظره تقسیم‌بندی کاری شده بود. مناظره‌های نزدیک‌تر به انتخابات طبیعتا تاثیر‌گذاری بیش تری دارند و حرف‌های اساسی مثل بحث سیاست خارجی، آزادی‌های سیاسی و یا تلاش‌هایی که برای حقوق شهروندی شده و یا توسعه اقتصادی عناوین مهمی بودند که فکر می‌کنم قطعا برای فصل‌های بعدی مناظره گذاشته شده اند؛ مثلا شرایط چهار سال گذشته و آن نگرانی و سایه تحریم بزرگی که روی سرمان بود و در سیاست خارجی دولت فعلی حل شد، اتفاقی است که در تاریخ سیاسی کشور هم کم‌نظیر بود. فکر می‌کنم در جلسات بعدی قرار است به این نکته‌ها اشاره ‌شود که البته کار هوشمندانه‌ای هم هست چون مناظرات بعدی به انتخابات نزدیک‌تر هستند و در تصمیم‌گیری مردم تاثیر بیش تری می‌گذارند.

صادقانه بگویید اگر روی صندلی رقیب نشسته بودید، دست روی کدام نقطه ضعف‌های دولت می‌گذاشتید؟

من به مساله رکود اشاره می‌کردم چون مشکل رکود اقتصادی را جدی می‌بینم. همین طور به وعده‌هایی که آقای روحانی در انتخابات گذشته در مورد مسایل اجتماعی دادند و عملی نشدند، اشاره می‌کردم. البته خود این سوالات هم زمینه‌ای فراهم می‌کرد برای آقای روحانی که بتواند دلایل خود را توضیح دهد. توصیه می‌کنم در دفعات بعد یک سری سوالاتی که به صورت بدیهی نمی‌توان پاسخ گفت، آقای جهانگیری از آقای روحانی بپرسد یا برعکس، آقای روحانی از جهانگیری بپرسد که دلایل این اتفاقات سیاسی داخلی و ضعف سیاست داخلی روشن و فرصتی برای پاسخ دادن فراهم شود. یکی دیگر از انتقادهایی هم که به عنوان رقیب می‌کردم، بررسی کارنامه و رزومه وزرای کابینه دولت فعلی بود که اکثر آن‌ها خیلی قابل دفاع نیستند. به آقای روحانی توصیه می‌کنم به صورت جدی‌تر در صحبت‌هایش، وزرایی را که قابل تغییر هستند، به مردم معرفی کند و رودربایستی نکند چون این موضوع خیلی به امیدوار شدن جامعه و جمع شدن رای بیش تر برای ایشان کمک می‌کند.

آقای رئیسی کاندیدای اصلی جریان اصول گرا معرفی شده است؛ حضور ایشان را در مناظره به عنوان رقیب آقای روحانی چه طور ارزیابی می‌کنید؟

آقای رئیسی امروز در قالب رقیب آقای روحانی ظاهر نشد و کم‌تر هم دیده شد؛ یعنی حس من این بود که بعد از حملات آقای جهانگیری به آقای قالیباف، ایشان محتاطانه خودش را از معرکه کنار کشید. شاید هم کار عاقلانه‌ای کرد که ترجیح داد در درگیری‌ها حاضر نشود. شاید هم این یک تاکتیک تبلیغاتی باشد و حرف‌ها را بعدا بزند و فکر کنند این طوری مفیدتر است. فعلا نمی‌شود گفت رقابت بین روحانی و رئیسی است. انتظار این است که آقای رئیسی در گفت‌و گوهای بعدی بهتر و مسلط ‌تر وارد مناظره شود و اگر این طور باشد، شاید بتواند سطح خود را به عنوان رقیب اصلی بالا بکشد. ولی اگر بخواهیم فقط مناظره اول را ببینیم، مناظره دوقطبی جهانگیری و قالیباف بود.

طرف‎داران کاندیداها از ظرفیت فضای مجازی به شدت استفاده می‌کنند. شما هم به عنوان حامی دولت، در طول مناظره توییت می‌کردید و حضور فعال داشتید. آیا فعالیت حامیان کاندیداهای رقیب را هم در فضای مجازی رصد می‌کنید؟

من هواداران جناح رقیب اصلاحات را کم فعالیت‌تر از حامیان اصلاحات در فضای مجازی ندیدم. شاید خیلی زمینه حرف زدن نداشتند اما فضای مجازی به صورت سازمانی و ارگانیک در اختیار جمعی از جریان مقابل قرار گرفته است. آن ها با امکانات فراوان، یک نوع وظیفه و ماموریت اداری و کاری دارند که در مورد مسایل مربوط به جریان‌های سیاسی بنویسند. این فضای مجازی یک ظرفیت و وسیله‌ای است که همه از آن استفاده می‌کنند و مخالفان دولت هم از آن استفاده کرده‌اند. یک بار هم آقای روحانی در صحبت‌هایش اشاره کرد اگر این فضای مجازی به این شکل نشده بود، رقبا هم نمی‌توانستند استفاده کنند. این حرف را که شنیدم، یاد این افتادم که در یکی از سال های دوران آقای احمدی‌نژاد، وقتی از کارهای مهم سال دولت پرسیده بودند، وزیر مخابرات وقت اشاره کرده بود که یکی از کارهای مهمی که در جریان فرهنگ سازی کشور شده، این است که ما با این‌که امکان دادن سرعت بیش تر اینترنت را داشتیم، ولی آن را در اختیار مردم قرار ندادیم تا آن‌ها از لحاظ فرهنگی دچار مشکل نشوند. این حرف‌ها را با وضعیت فعلی مقایسه می‌کنم که 24 یا 25 میلیون تلفن هوشمند دست مردم است و همه آن‌ها امکان دسترسی به اینترنت دارند. واقعا فاصله زیادی است. این‌ها حرکت‌های آرام فرهنگی است که واقعا در فضای اجتماعی خیلی تاثیرگذار هستند.