در آخرین روزهای سال ۱۳۹۵ از «همدم» و «ترنج»، دو اپلیکیشن فارسی در حمایت از زنان رونمایی شده است. این دو اپلیکیشن در راستای سلامت جنسی زنان و همچنین حمایت از آنها در مقابل خشونتهای خانگی یا آزارجنسی و تجاوز فعالیت خواهد کرد.
همدم قرار است در نبود آموزشهای جنسی و فقدان دسترسی آسان زنان به اطلاعات حقوقی و روشهایی که میتوانند از خودشان حمایت کنند و یا بدنشان را بشناسند، همدم زنان باشد.
این اپلیکیشن که برای دستگاههای اندروید ساخته شده است، تقویم دارد و زنان میتوانند دوران قاعدگی خود را در آن ثبت و در صورت برخورد با تغییرهای غیرطبیعی، به پزشک مراجعه کنند. در این تقویم، زنان از زمان تخمکگذاری بدن خود آگاه خواهند شد. در کنار کنترل قاعدگی، اطلاعات اولیه بیماریهای آمیزشی، روشهای پیش گیری از بارداری و آزمایش پستان نیز برای پیش گیری از سرطان برای کاربران این اپلیکیشن ارایه میشود. اطلاعاتی درباره حقوق ازدواج و خشونتهای خانگی هم در آن داده شده است. در عینحال، توصیههایی برای افرادی که مورد آزارجنسی یا تجاوز قرار میگیرند، وجود دارد. این اطلاعات البته محدود به یک جنسیت یا گرایش جنسی نیستند بلکه برخی از آن ها مثل راهنماییهای تجاوز یا اطلاعات بیماریهای آمیزشی میتوانند در اختیار همه جنسیتها با هر گرایش جنسی قرار بگیرند؛ به عنوان نمونه، معمولا در مورد آزار جنسی، آسیبدیده بلافاصله دوش میگیرد تا بدن خود را بشوید اما طبق توصیههای این اپلیکیشن، بهتر است آسیبدیده با همان وضعیت و بدون گرفتن دوش، خود را به مراجع قضایی برساند تا عامل آزارجنسی یا تجاوز قابل ردیابی باشد. از طرفی، کاربران با داشتن این اپلیکیشن میتوانند با یک تماس به اورژانس وصل شوند.
«سوده راد»، کنشگر برابری جنسیتی و از دستاندرکاران راهاندازی این اپلیکیشن در اینخصوص توضیح میدهد: «در بخش حقوق زنان، ما به تفصیل به خشونت خانگی، آزارهای جنسی و تجاوز پرداخته و در پی ارایه تعاریف، راهکارها را نیز ارایه کردهایم؛ مثلا شماره تلفن مراکزی را که به خشونت خانگی میپردازند، در اپ وارد کردهایم. در عینحال، کاربر با فشردن یک آیکون میتواند با مرکز اورژانس اجتماعی ایران، "۱۲۳" تماس بگیرد. این امکان را برای کسانی ایجاد کرده ایم که یا از بودن چنین راه تماسی بیاطلاع هستند یا آنکه شماره را در شرایط حاد ممکن است به خاطر نیاورند.»
به گفته این کنشگر، از انجاییکه همدم یکی از طرحهای برگزیده «ایران کوباتور» بوده و این سازمان از اپهای اندروید حمایت میکند و نیز با توجه به استفاده حدود ۷۰ درصد کاربران تلفنهای هوشمند در ایران از اندروید، در حال حاضر این اپلیکیشن فقط روی گوشیهای اندروید قابل دریافت است. اما دستاندرکاران آن در تلاش هستند تا این امکان را برای «آیتیونز» نیز فراهم کنند.
اگرچه یکی از مشکلات اپلیکیشنها در ایران، مواجهه با فیلترینگ است اما همدم وابسته به اینترنت نیست و هرکسی که به فایل راهاندازی دسترسی داشته باشد، میتواند از امکانات آن استفاده کند.
سوده راد درباره امنیت این اپلیکیشن توضیح داده است: «تمامی اطلاعات کاربران درباره چرخه قاعدگی روی دستگاه ذخیره میشود و تنها خود کاربر به این اطلاعات دسترسی دارد. این مساله هم امنیت کاربران اپ را تضمین میکند و هم امکان استفاده مداوم به افرادی میدهد که به اینترنت دسترسی ندارند.»
حامیان این اپلیکیشن که در راهاندازی آن شریک بوده اند، آزمایشگاه ایرانکوباتور، «سازمان اتحاد برای ایران» با همکاری «سازمان اصل ۱۹» هستند.
همزمان با همدم، اپلیکیشن دیگری در حمایت از زنان رونمایی شده است با عنوان «ترنج». این اپلیکیشن برای آموزش و حمایت از افرادی طراحی شده که ممکن است در محیط خانواده و خارج از آن با موقعیتهای خشونتبار روبهرو باشند.
دستاندرکاران طراحی این اپلیکیشن میگویند افزایش قربانیان خشونت خانگی در ایران، این پدیده را در زمره معضلات عمده زنان کشور قرار داده است. طبق پژوهشی که در سالهای 80 تا 83 در ۲۸ استان ایران انجام شده است، ۶۶ درصد زنان از ابتدای زندگی خود حداقل یک بار مورد خشونت قرار گرفتهاند. ۳۲ جلد از این تحقیق در دوران محمود احمدینژاد خمیر و معدوم شدند.
از سوی دیگر، به گفته معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور، بیش ترین تماسها با بخش اورژانس اجتماعی، مربوط به مشکلات خانوادگی است. سخنگوی کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی نیز میزان مرگ ناشی از خشونت علیه زنان بین ۱۶ تا ۴۴ سال را با میزان مرگ ناشی از سرطان برابر اعلام کرده است. در حالیکه طبق صحبتهای او، تنها کم تر از ۳۵ درصد از خشونتهای خانگی به پلیس گزارش میشود.
برای همین، ترنج از راههای مختلف مانند «تماس اضطراری» و «راهنمای حقوقی» سعی کرده است اطلاعات زنان را در این حوزه افزایش داده و به آنها مشاوره رایگان ارایه دهد تا در مواجهه با خشونت، از حمایتهای لازم برخوردار باشند.
ترنج شامل پنج بخش کلی برای کمکرسانی است: بخش «پیامها و تماس اضطراری»، «راهنما و فرمهای حقوقی»، «رابطهسنج» (تست روانشناسی)، «معرفی مراکز مشاوره رایگان» و «بیشتر بدانیم» (شامل مطالب آموزشی در مورد رابطه و شناسایی رابههای پر خطر).
حمایت در لحظه خطر به این شکل است که کاربران این اپلیکیشن از قبل سه نفر از دوستان یا نزدیکان مورد اعتماد خود را انتخاب میکنند. ترنج چهار پیام اضطراری از قبل برای این مواقع در نظر گرفته است: «پلیس را خبر کن»، «سریع خودت را برسان»، «به من زنگ بزن» و «کمک رسید، خوب هستم».
دو پیام اول قابل تغییر نیستند اما متن های دو پیام دیگر تغییر میکنند. کاربران در لحظه خطر، پیام را به دوستی که مد نظر دارند، ارسال میکنند. اگر فرد اجازه ارسال موقعیت جغرافیایی را داده باشد، پیام همراه با نقشه محل ارسال میشود. برای مواقعی که ممکن است جیپیاس کار نکند، سه آدرس مثل محل خانه نیز از قبل آماده شده است. از طرفی، کاربران میتوانند با شمارههای ۱۱۰ و ۱۱۵ نیز از طریق این اپلیکیشن تماس بگیرند.
در حال حاضر ترنج نیز صرفا برای گوشیهای اندروید ارایه میشود و شامل فیلترینگ نیست اما در صورت فیلتر شدن، دستاندرکاران این اپلیکیشن، آن را از دو طریق دیگر نیز عرضه میکنند؛ از راه توزیع پلتفرم «توشه» که نوعی دانلود آفلاین است یا آپلود مستقیم فایل نصب نرمافزار در کانال های تلگرامی و یاری گرفتن از فعالان عرصه شبکههای اجتماعی.
طراحان این اپلیکیشن می گویند:«هیچگونه اطلاعات شخصی از کاربران جمعآوری نمیشود و آنها میتوانند به طور کاملا ناشناس از ترنج استفاده کنند. آدرس آیپی کاربران در سرورها ذخیره نمیشود تا در صورت وقوع حملات سایبری به سیستم، اطلاعات شخصی افراد در معرض خطر قرار نگیرد.»
ترنج حاصل تلاش گروهی از کارشناسان و فعالان اجتماعی و حقوق زنان است. کنشگران برابری جنسیتی و حقوق زنان امیدوارند با استفاده از تکنولوژی بتوانند به کمک زنان آسیبدیده یا زنان و مردان در معرض آسیب بروند تا با کمک جامعه مدنی، از بار تبعیض و خشونتی که بر دوش زنان قرار دارد، بکاهند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر