درباره موحدی کرمانی، گزینه جانشین هاشمی در مجمع تشخیص

از دیروز نام «محمدعلی موحدی کرمانی» به عنوان گزینه احتمالی برای جانشینی «اکبر هاشمی رفسنجانی» در سمت ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام مطرح شده است. بر اساس خبرهای منتشر شده، او که ۸۵ ساله است، تا اسفندماه امسال ریاست سنی مجمع تشخیص را بر عهده دارد. ۲۴ اسفند امسال دوره پنج ساله اعضای فعلی مجمع به پایان می رسد و اگر موحدی کرمانی زنده باشد، شاید به عنوان رییس انتخاب شود.

انتخاب موحدی کرمانی غیرمنتظره نیست. او از نظر اجرایی و سیاسی، کارنامه قدرتمندی دارد؛ نایب رییس اول مجلس خبرگان رهبری است و دبیرکل «جامعه روحانیت مبارز» که ظاهرا نهاد بالادستی اصول گرایان محسوب می شود. علاوه بر این، در حزب جمهوری اسلامی هم حضور فعال داشت؛ مانند هاشمی رفسنجانی و علی خامنه ای.

آشنایی او با هاشمی البته قدیمی تر است و به دوران تحصیل در قم باز می گردد. در مجلس دوم تا پنجم هم حضور داشته است که ریاست دور دوم و نیمی از دوره سوم را هاشمی برعهده داشت. در دوره چهارم و پنجم مجلس که «علی اکبرناطق نوری» و «حسن روحانی»، رییس و نایب رییس اول مجلس بودند، او دو سال در دوره چهارم و چهارسالِ دوره پنجم را نایب رییس دوم مجلس بود. به عبارتی، می توان گفت او تا سال ۷۹ نزدیک ترین همکاری را با مثلث ناطق نوری، روحانی، هاشمی داشت.

همکاری نزدیک البته نشان دهنده وابستگی سیاسی به این طیف نیست. موحدی کرمانی از سال ۱۳۷۰ تا ۱۳۸۴ نماینده آیت الله خامنه ای در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود.

او همواره کوشیده است نزدیکی سیاسی خود را به رهبر آشکار کند. برای درک این موضوع می توان به نصیحت او به «علی مطهری»، نایب رییس مجلس شورای اسلامی اشاره کرد که آذرماه ۹۵ گفت: «مطهری ابتدا باید نظراتش را با حضرت آقا تطبیق کند و برود پیش ایشان بگوید که من قصد دارم این حرف را بزنم.»

این تطبیق دادن از نظر موحدی کرمانی، فقط سیاسی نیست؛ یک بار در خطبه های نماز جمعه تهران گفت از جمله ملاک های انتخاب همسر در اسلام، پیرو ولایت و رهبری بودن است.

آیا نصیحت موحدی کرمانی به مطهری نشان دهنده شخصیت سیاسی او است؟ می توانیم دو تصویر نزدیک را مرور کنیم؛ در انتخابات دوره دهم مجلس، او ظاهرا سردسته اصول گرایان برای تنظیم لیست بود. میانه رو و تندروها هم دورش جمع شده بودند. قرار بود «علی لاریجانی» و یا نماینده اش هم باشد ولی چنین نشد. لاریجانی متوجه شده بود زور تندروهایی که دور موحدی کرمانی جمع شده اند، بیش تر است و حاضر نشد وارد چنین میدانی شود.

 لیست اصول گرایان در مجموع نشان داد موحدی کرمانی بیش تر تسلیم طیف تندرو است تا میانه رو. چنین شخصیتی به طور طبیعی نمی تواند بالادست همه اصول گرایان باشد و همین طور هم شد.

تصویر دوم اما به انتخابات مجلس خبرگان رهبری در همان زمان بر می گردد؛ اسفندماه پارسال مهم ترین دعوای اصول گرایان در این مجلس این بود که از هاشمی رفسنجانی حمایت کنند یا نه؟ «جامعه مدرسین حوزه علمیه قم» که توسط «محمد یزدی» مدیریت می شود، تصمیمش را گرفت و گفت حمایت نمی کند.

در جامعه روحانیت مبارز اما دوگانگی وجود داشت؛ مهم ترین موافق هاشمی کسی نبود جز موحدی کرمانی. «محمدحسن ابوترابی»، عضو دیگر جامعه روحانیت مبارز ۲۸ بهمن پارسال نوشت که موحدی کرمانی به دیدار خامنه ای رفته و رهبری به او گفته که احترام هاشمی در مجلس خبرگان حفظ شود و تلویحا این توصیه را علت قرار گرفتن نام هاشمی در لیست خبرگان این نهاد سیاسی عنوان کرد. ولی قرائن بعدی نشان داد اصرار و مقاومت موحدی کرمانی نقش کلیدی در این زمینه داشته و او با نظر تندروها مخالفت کرده است. او خودش هم در لیست یاران اعتدال منسوب به هاشمی حضور داشت ولی گفت بدون هماهنگی چنین اقدامی انجام شده است.

عدم هماهنگی البته به نفعش شد و با بیش از دو میلیون رای، در ردیف پنجم فهرست ۱۶ نفره نمایندگان تهران ایستاد.

اگر او به عنوان رییس مجمع تشخیص انتخاب شود، می توان انتظار داشت همین تصویرها را دید؛ یعنی حرمت حداقلی طیف نزدیک به هاشمی حفظ شود و تندروها محاصره اش کنند. انتخاب او هم‏چینن می تواند به او یک شخصیت سیاسی قوی تری ببخشد تا شاید بتواند برای انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای پیش رو، اردوگاه آشفته اصول گرایان را جمع و جور کند.

البته تجربه سه دهه گذشته نشان می دهد دادن سمت و عنوان خیلی تاثیری در حال روز او نداشته است. او بی مایه و با مایه، فطیر است.