محمود کریمی در آغوش علی خامنه ای، یک تصویر آشنا

تهران، حسینه امام خمینی، سومین روز سال جدید، اولین شب مراسم عزاداری فاطمیه (ویژه فاطمه زهرا، همسر امام اول شیعیان)، محمود کریمی، مداح مشهور باز هم سوژه عکاسان شده است، این بار در آغوش علی خامنه ای، صمیمانه و جالب توجه.

محمود کریمی، دی ماه 92، در یک حادثه، از هفت تیر خود علیه یکی از شهروندان تهرانی استفاده کرد و در شبکه های اجتماعی به مداح هفت تیر کش مشهور شد.

اندکی پس از این رخداد، در بهار 93 او به مراسم ویژه عزاداری فاطمیه دعوت شد. اتفاقی که انتقادات را برانگیخت. یک فعال رسانه ای اصولگرا در واکنش به این موضوع در گوگل پلاس نوشت: «طی چند ماه گذشته با افشای ماجرای کلت کشی محمود کریمی در یکی از اتوبان های کشور، شرایط جامعه و تا حد زیادی شرایط و جو بچه های هیئتی برای جایگزین نمودن مداحان با اخلاق به جای برخی مداحان حاشیه ساز، فراهم شده بود، تا آن اندازه که حتی خود این مداحان حاشیه ساز شرایط را برای خود خطر ناک می دیدند، با قطعی شدن دعوت محمود کریمی برای مراسم عزاداری فاطمیه بیت مقام معظم رهبری،امیدهای کوچکی که برای اصلاح جریان مداحی داشت شکل می گرفت، بر باد رفت. رسانه های ضد انقلاب و معاند که طی این چند ماهه با انتشار تصاویر مشترک رهبری بزرگوار انقلاب و محمود کریمی سعی در نشان دادن ارتباط بین محمود کریمی و بیت مقام معظم رهبری بودند."

با افزایش جنجال های مربوط به این پرونده، کریمی در مراسم سال گذشته ویژه امام سوم شیعیان از طرف دفتر خامنه ای دعوت نشد. موضوعی که به ماجرای هفت تیر کشی مرتبط دانسته شد. او آذرماه سال گذشته درباره این اتفاق گفت: "ما از خدامون هست که برای خوندن به بیت رهبری برویم و هرکس برای مدتی نوبتش است، و امسال نوبت ما بود که حذف شویم تا نوبت به دوستان دیگر و جوانان برسد."

این رویداد بی سابقه نبود. بهار سال 90، چند ماه پس از انتشار فایل صوتی جنجالی سعید حدادیان علیه محمود احمدی نژاد و اسفندیار رحیم مشایی، مشخص شد که نام این مداح در فهرست مدعوان دفتر رهبر جمهوری اسلامی قرار ندارد.

برخی رسانه ها گمانه زنی کردند که علت این امر به ناراحتی سران جمهوری اسلامی از جمله رهبر جمهوری اسلامی از سخنان جنجالی سعید حدادیان بوده است. سعید حدادیان در واکنش به این رویداد گفت: « اگر دعوت نکردند راهمان که می‌دهند برویم و گریه کنیم.»

در طول ده سال گذشته، رهبر جمهوری اسلامی به طور سالانه در حسینیه امام خمینی، میزبانی برخی مراسم های سوگواری را بر عهده گرفته است. این مراسم ها به طور عمده به عزاداری های ویژه فاطمه زهرا، همسر امام اول شیعیان و حسین بن علی، امام سوم شیعیان اختصاص داشته است.

بررسی 105 مراسم عزاداری برگزار شده در طول سال های 1385 تا 1395 نشان می دهد که فهرست چهره های اصلی مدعو برای سخنرانی و مداحی تقریبا ثابت بوده است.

همچنین بررسی سیر این رویدادها نشان می دهد از سال 85 به بعد، علی خامنه ای علاقه بیشتری به برگزاری علنی و عمومی مراسم های مذهبی نشان داده است.

این مراسم ها از ابتدا بیشتر بر روی عزاداری های ویژه امام سوم شیعیان متمرکز بوده ولی در ادامه به مراسم های ویژه امام اول شیعیان و همسرش، فاطمه زهرا نیز توجه شده است.

در حال حاضر، برگزاری مراسم ویژه فاطمه زهرا را می توان مهم ترین مراسم سالانه ارزیابی کرد. مراسمی که به نوعی به یک بیعت مذهبی با رهبر جمهوری اسلامی تبدیل شده و معمولا منتقدان او جایی در این مراسم ها ندارند، یا اجازه ندارند و یا ترجیح می دهند حضور نداشته باشند.

اما در طول ده سال گذشته، این ده چهره، مهم ترین مدعوین بوده اند: منصور ارضی، سعید حدادیان، محمود کریمی، محمدرضا طاهری، احمد خاتمی، کاظم صدیقی، علیرضا پناهیان، احمد علم الهدی و حسین انصاریان.

به طور طبیعی نمی توان انتظار داشت که در میان مداحان ایرانی، چهره ای اصلاح طلب و یا میانه رو یافت. برخی مداحان از ورود به عرصه سیاست پرهیز داشته اند ولی اکثریت افرادی که به این عرصه وارد شده اند، رویکردی تندروانه دارند. در میان سخنرانان اما اگرچه می توان افرادی میانه رو و یا اصلاح طلب را یافت که از جمله مبلغان مذهبی چنین مراسم هایی محسوب می شوند ولی کماکان ترجیح بیت رهبر جمهوری اسلامی این بوده که این طیف نیز از جمع تندروها باشند، چه دوران احمدی نژاد باشد، چه دوران حسن روحانی.

از فهرست 10 نفره مورد اشاره، 7 نفر در فهرست سال 94 عزاداری ویژه فاطمه زهرا وجود دارند. کاظم صدیقی، احمد علم الهدی و حسین انصاریان امسال غایب هستند. سابقه غیبت حسین انصاریان طولانی تر است. او تا سال 90 حضوری پر رنگ تر در مراسم های عزاداری بیت رهبر جمهوری اسلامی داشته است.

دیگر چهره ای که حضورش کاملا کمرنگ شده است، ناصر نقویان است. این روحانی مشهور در اسفند 91 به خاطر یک سخنرانی جنجالی متهم به تشویش اذهان عمومی شد و به دادگاه ویژه روحانیت هم احضار شد. وی در بخشی از سخنرانی اش گفته بود: «بریم پشت دفتر آقا بنشینیم که فکر کنند که من حتماً پولی یا پست و مقامی می‌خواهم ... آیا نمی‌شود یک نامه به محضر مبارک رهبری نوشت و گفت که به برخی مسائل انتقادهایی داریم؟ طبق این آیه می‌شود؛ اما طبق ذهن بعضی‌ها نمی‌شود! طبق ذهن بسته و کم بصیرت و کم مطالعه و کم صبر و کم تحمل و متحجر بعضی‌ها نمی شود!»

نقویان دی ماه همان سال خبر پس از انتقاد شدید از رئیس قوه قضائیه ایران خبر داد که یکی از استانداران به خاطر دعوت از او عزل شده است. از همین دوران، حضور او در صداوسیما نیز به شدت کاهش یافت.

شهریور 92 پخش یک فایل صوتی منسوب به او جنجال ساز شد. او در این سخنرانی گفته بود که دعوت بیت خامنه ای برای سخنرانی را نپذیرفته است و "بنده برای سخنرانی در بیت رهبری لب و لوچه ام آب نمی افتد." وی در این کلیپ کوتاه بارها درباره «آقا»، الفاظی تند به کار برده ولی بعدا توضیح داد که "آن بخشی که کلمه (آقا) چندبار در آن تکرار شده مربوط به اشخاص دیگر و در جای دیگری بیان گردیده است که آن را به اینجا چسبانده و منظور شیطانی خود را از آن به مخاطبین القاء نموده اند."

علاوه بر نقویان، شهریور سال 90 سخنرانی جنجالی حسین انصاریان که گفته بود "انقلابی که ما می خواستیم، اینها نبود"، با واکنش منفی رسانه های تندرو مواجه شد. او نیز در سال های اخیر، بیشتر حاشیه نشین شده است.

اگرچه نمی توان به طور قاطع گفت که علت حذف و یا کمرنگ شدن حضور سخنرانانی چون انصاریان و نقویان - که چهره ای میانه روتر محسوب می شوند- از فهرست مدعوان دفتر رهبر جمهوری اسلامی چنین رویدادهایی بوده ولی می توان گفت که حضور دائم تندروها در این فهرست، بیانگر یک ذهنیت مشخص و برنامه ریزی شده برای تنظیم این رویدادهاست.

در همین حال، به موازات رشد اجتماعی و سیاسی چهره های تندرو، امکان حضور آنها در مراسم های ویژه عزاداری بیت خامنه ای فراهم شده است. نمونه مشخص این رویکرد، احمد علم الهدی است که از سال 87 حضوری پر رنگ تر در مراسم های عزاداری بیت رهبر جمهوری اسلامی داشته است.

وجه مشترک همه این چهره ها، سخنرانی های تند و تیز و جنجالی علیه اصلاح طلبان و جنبش سبز در سال های اخیر بوده است، تقریبا همه آنها علیه محمود احمدی نژاد و اسفندیار رحیم مشایی موضع گرفته اند و از منتقدان برجسته هاشمی رفسنجانی هم محسوب می شوند.

به عبارت دقیق تر آنها در ده سال گذشته همه منتقدان و یا مغضوبان رهبر جمهوری اسلامی را مورد نوازش قرار داده اند، بی آنکه اعتراض، گلایه و یا انتقاد علنی خاصی از سوی علی خامنه ای متوجه شان باشد.

در واقع، توجه و حمایت رهبر جمهوری اسلامی از تندروهای حامی او تنها محدود به عرصه های سیاسی و یا رقابت های انتخاباتی نمی شود، او در سال های اخیر تلاش کرده در همه وجوه از جمله عرصه های فرهنگی و مذهبی نیز شبکه حامیان خویش را حمایت کرده و گسترش دهد. انتشار تصویر صمیمانه رهبر جمهوری اسلامی و مداح تندرو، جلوه ای از این رویکرد دامنه دار و هدفمند است.