بهناز شفيعى، موتور سوار و مدل جواهرات دانماركى

یک «خانه مد» دانمارکی از موتورسوار ایرانی، «بهناز شفیعی» در یکی از تبلیغات خود استفاده کرده است. کمپین «گئورگ ینسن» با عنوان «تا مي تونى خودت باش»، در ستایش از زنانی است که مرزهای مرسوم و متعارف را کنار زده اند و در سطوحی بسیار بالا، به اهداف خود رسیده اند.

از میان زنانی که مورد توجه کمپین بوده اند، می توان به «دومینیک کرن»، یکی از برجسته ترین آشپزهای جهان، «سیسیلیا براکهوس»، قهرمان بوکس و «سوسانه بیرِ» فیلم ساز اشاره کرد.

بهناز شفیعی توجه بین المللی را به خود در حوزه ای جذب کرده که نه تنها در ایران از زنان دریغ شده بلکه غیرقانونی است. مدیرعاملِ گئورگ ینسن، خانم «اوا لوتا هوستد» می گوید:‌ «ما همیشه زنان را تشویق کرده ایم که خودشان باشند و روی پای خودشان بایستند. کمپین ما جایی است برای تحقق این ارزش ها و بهناز هم تجسم کامل این فلسفه است.»

این خانه مد که در سال ۱۹۰۴ تأسیس شده و تمرکزش بر جواهرات گران قیمت و تجهیزات و لوازم خانه است، با همکاری آژانس «فورسمن و بورنفورس»، در سراسر جهان به دنبال زنانی بوده که در زندگی خود، قرادادهای متعارف را کنار زده اند و به مرزهای تازه ای رسیده اند. برای تبلیغ این کمپین، بیش از ۱۰۰ زن به فهرست نهایی راه یافته اند.

«مونیکا هولمویک پرسدوتر»، نایب ريیس ارشد شرکت در بخش ارتباطات و بازاریابی می گوید: «در عرض دو ماه، این فهرست را به پنج زن استثنایی و الهام بخش رساندیم. بهناز مشخصاً به ارزش های برندِ ما جان تازه ای داده و ما تصمیم گرفتیم در این کمپین با او همکاری کنیم.»

اگر منظور پرسدوتر از «ارزش های برند»، شجاعت و خلاقیت است، شکی نیست که شفیعی مصداق آن است. علاوه بر این، علاقه بهناز به ریسک کردن، با شعار کمپین، یعنی «تا می‎تونى خودت باش» سازگار است: در ویدیوی این تبلیغ در «یوتیوب»، دست کم در دو جا، از یک زاویه این طور به نظر می رسد که شفیعی هیچ چیزی سرش نیست. این نکته به خودیِ خود می تواند به جنجال هایی دامن بزند چون حجاب برای زنان در ایران اجباری است. ببیننده از خود می پرسد آیا شفیعی قانون ها و خط مرزها را نادیده گرفته است. اما به جز این دو جا، بهناز در بیش ترِ قسمت های ویدیو روسریِ نه چندان سفت و محکمی و یا کلاه ایمنی به سر دارد. زاویه دوربین این تردید را ایجاد کرده است.

در  ویدیو می بینیم که شفیعی سوار بر موتورش، از بیابان هایی عبور می کند که شبیه فضاهای ایران است و صدایی می گوید: «همیشه در یک چیزهایی زیادی هستی؛ زیادی بلندپرواز؛ زیادی زیاده خواه؛ زیادی قوی.» 

شفیعی می گوید: «زیادی جسور هستم. وقتی از مونیکا هولمویک پرسدوتر پرسیدیم چرا کمپین این واژه را برای توصیف شفیعی به کار برده، است، این طور توضیح داد که "چون خیلی شجاع بود، که موتورسواری [در فضاهای بیرون شهری] را برای زنان، در همه جای دنیا به ورزشی برابر تبدیل کرد."»

با این که «فورسمن و بورنفورس»، آژانسی که کمپین را برگزار کرده است، مدل های دیگری را هم از خاورمیانه در نظر داشت ولی مونیکا هولمویک پرسدوتر می گوید: «بهناز در همه مراحل، انتخاب اول ما بود.»

ورزش در ایران: بیزنسی پرخطر برای زنان

شکی نیست که شفیعی ریسک می کند. در ایران، زنان در حوزه ورزش با مشکلات زیادی رو به رو بوده اند و این به بحث های بسیاری دامن زده است. در چند سال اخیر، ورزشکاران زن ایرانی با موانع مختلفی دست و پنجه نرم کرده اند؛ از ممنوعیت سفر و بودجه های به شدت کم گرفته تا مخالفت ها و عیب جویی های تندروهای مذهبی. از آن سو، زنانی که رویدادهای ورزشی را دنبال می کنند، سال ها است که بر حق خود برای حضور در ورزشگاه ها و تماشای مسابقات و تشویق تیم ها و ورزشکاران محبوب خود پافشاری کرده اند. در این میان، حتی یک زن ایرانی-بریتانیایی برای حضور در اعتراضات زندانی شد.

با تمام این سختی ها و موانع، ورزشکاران زن ایرانی از مبارزه خود در راه عدالت و برابری دست نکشیده اند و البته اغلب نیز کارشان بی ثمر نمی نماند؛ کمااین که امسال در مسابقات المپیک برزیل، «کیمیا علیزاده» با دریافت مدال برنز در تکواندو، اولین زنی شد که در تاریخ ورزش ایران برنده مدال می شود.

مجوز موتورسواری در ایران به زنان داده نمی شود. با این حال، شفیعی توانست از «فدراسیون موتورسواری و اتومبیل رانی ايران» برای تمرین در مسیرهای آفرود [مسیرهای خاکی، گلی، صخره‌ای و ناهموار] مجوز بگیرد؛ هر چند که اجازه ندارد در مسابقات رسمی شرکت کند.

بهناز در سال ۲۰۱۵ در گفت و گویی با «ایران‎وایر»، از تجربه های موتورسواری خود گفته بود: «موتورسواری در شهر سخت تر است. اولش می ترسیدم. لباس ورزشی می پوشیدم که هیچ کس نفمهمد دختر هستم.»

او بیش تر مایل بوده در شب تمرین کند که مورد آزار و اذیت واقع نشود. 

شفیعی در مصاحبه ای با کمپین گئورگ ینسن گفته است: «خیلی از موتورسواران مرد که از قدیمی ها بودند، از پیشرفت من خوشحال نیستند. با همه دست‎آوردها و موفقیت هایم، به من می گفتند موتورسواری را ول کن.» 

خیلی از مردهای ایرانی فکر می کنند موتورسواری برای خانم ها نیست: «معتقدند من هم باید ول کنم چون زن ها ضعیف تر از مردها هستند و فقط به درد کارهای خانه می خورند. به نظر من، نگاه شان اشتباه است. به نظر من خانم ها می توانند هر کاری را انجام بدهند.»

اوا لوتا هوستد که سال پیش مدیرعامل گئورگ ینسن شد، می گوید هدف کمپین این است که از آرمان های [متعارف درباره] زیبایی فراتر برود و پیش از هر چیز، بر شخصیت افراد تأکید کند. استفاده از «رل مدل» [فردی که در یک نقشِ خاص رفتاری یا اجتماعی، برای دیگران در مقام مدل و الگو است] به جای مدل در تبلیغات، ابزار جالب و مهمی است و این خانه مد توانسته است با پرداختن به شخصیت بهناز شفیعی و پیام او («هیچ چیزی نباید جلوی انگیزه تان را بگیرد. این طوری حتماً موفق می شوید») به شکل مثبت و درستی از آن استفاده کند.