حسن روحانی، رییس جمهور ایران اولین گزارش کارکرد دولت یازدهم را 88 روز پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری و 36 روز پس از تشکیل دولت، در گفت و گو با تلویزیون دولتی گشور ارایه داد. وی پیش از این وعده داده بود که به شکل منظم و در صورت امکان، هرهفته با مردم گفتوگو میکند و گزارش کارکرد میدهد. این رویه به عنوان بخشی از فرایند پاسخگویی دولت روحانی به مردم و به ویژه رای دهندگان به او توصیف شده است که به گفته رییس جمهور ایران، ادامه خواهد داشت.
روحانی در این برنامه تلویزیونی مانند «حقوقدان» مناظرهها، شوق برانگیز و با اعتماد به نفس ظاهر نشد. گفتههایش جامعیت کافی نداشت و در عین صداقت و صراحت نسبی، احتیاط و نگرانی به شدت در آن بارز بود. او با تاکید ویژه بر وخیم بودن اوضاع اقتصادی، تلاش داشت افکار عمومی ایران را برای صبوری و همراهی طولانی مدتتر قانع کند.
وی در این گفتوگو، همانگونه که انتظار میرفت، به دو حوزه اقتصادی و سیاست خارجی توجه گستردهتری نشان داد. این دو حوزه توجه بخش مهمی از جامعه ایران را برانگیخته و آنها انتظار دارند با رخ دادن تغییرات مثبت در سیاست خارجی، وضعیت اقتصادی کشور رو به بهبود رود. روحانی در سخنان خود کمتر به حوزه سیاست داخلی و فرهنگی اشاره کرد. تقاضاها در این دو حوزه، بیشتر از سوی رای دهندگان اصلاحطلب مطرح میشود ولی روحانی تاکنون نشان داده دستکم به شکلی آشکار، تمایلی به ورود جدی به این حوزهها ندارد. ورود جدی رییس جمهور ایران به این حوزهها میتواند با واکنش تند اصولگرایان مخالف وی روبهرو شود و روحانی در تلاش است پیش از حل مسایل مهم سیاست خارجی و اقتصادی، از یکچنین رویارویی پرهیز کند؛ این در سخنان دیشب او نیز به روشنی خود قابل درک بود.
گزارش حسن روحانی دو بخش مهم داشت؛ او نخست کوشید تصویری از وضعیت موجود ترسیم کند. این گزارش به گفته آقای روحانی نتیجه سه دوره بررسی در زمان انتخابات، پس از اعلام نتایج انتخابات و بعد از تشکیل دولت است. رشد منفی اقتصادی (بین منهای 2.2 تا منهای 5.4)، رکود تورمی شدید و تورم 39درصدی، بخشهایی از گزارش وضعیت نگران کننده اقتصادی ایران بود که از سوی روحانی ارایه شد که روی هم رفته وضعیتی نه چندان روشن و امیدوارکننده را نشان میداد. با این حال، تصویر ارایه شده از سوی رییس جمهور ایران، سفیدتر از تصویری بود که پیش از این وزیر اقتصاد و یا «اکبر ترکان»، مشاور ارشد او ارایه داده بودند. روحانی بارها در سخنانش تاکید کرد قصد راستگویی دارد و اگر واقعیتها تلخ باشند، باز هم با مردم در میان گذاشته میشوند. ولی احتیاطها و تاکیدهای مکرر او به خوبی نشان میداد روی مرزی باریک حرکت میکند تا هم بتواند محدودیتها و مشکلات دولت خود را برای مردم تشریح کند و هم این که از سوی اصولگرایان متهم به سیاهنمایی نشود.
او همچنین تلاش کرد با بیانی ساده، مشکلات بودجهای و تورمی را برای مردم توضیح دهد. لحن آقای روحانی در بیان این توضیحات، صادقانه و تا حدی عاجزانه بود ولی بعید به نظر می رسد برای مردم ایران چنین لحنی به اندازه کافی قانع کننده باشد. بسیاری از مردم منتظرند که وعده 100 روزه روحانی برای حل مشکلات تمام شود و پرسشها و انتقادهای جدیتری مطرح کنند.
یکی دیگر از وعدههای دولت روحانی، ارایه راهحل کوتاهمدت اقتصادی برای حل مشکلات بود. او در گزارش دیشب خود، برخی از این راه حلها را توضیح داد. این راه حلها در قالب طرحی با عنوان «رونق اقتصادي براي کوتاه مدت» ارایه شدهاند. اين طرح در 25 بند به شکل عمومي، 9 بند ويژه بانک مرکزي و يک بند هم براي پايش است که وزارت اقتصاد ماهانه به هيات وزيران گزارش ميدهد. به گفته حسن روحانی، اساس اين کار روانسازي توليد، اشتغالزايي و کاهش تشريفات اداري برای مبارزه با تحریم داخلی است. مرور محتوایی وعدههای کوتاهمدت رییس جمهور ایران به خوبی نشان میدهد سیاستهای جدید به شکل جدی متوجه بخش تولید است. پیش از این نیز منتقدان دولت احمدی نژاد براین باور بودند که او با تمرکز بر توزیع منابع مالی، از بخش تولید غافل شده و کاهش توان تولید، یکی از عوامل موثر در بروز وضعیت اقتصادی کنونی است. با این حال نباید از نظر دور داشت که این مصوبهها برای بازدهی مثبت، نیاز به زمان دارند و اگرچه اعلام و ابلاغ آنها امیدواریهایی در قشر تولیدکننده، به ویژه کشاورزان بر میانگیزد ولی تاثیر کوتاه مدت و فوری بر اوضاع اقتصادی، به ویژه بازار بر جای نخواهد گذاشت.
اما وعده بسیار مهمتر دولت روحانی را «بیژن نامدار زنگنه»، وزیر نفت داد که اعلام کرد تا پایان سال، روزانه 30 ميليون متر مکعب بر توليد گاز از پارس جنوبي و ديگر نقاط اضافه میشود، توليد نفت به 4 ميليون بشکه در روز میرسد و از واردات بنزين بينياز میشویم. این سه وعده به اندازه کافی بزرگ، مهم و حتا دردسر زا هستند و میتوانند در آینده نزدیک باب انتقادهای تازهای را بگشایند. روحانی در سخنان خود به جزییات این برنامهها اشاره نکرد و مشخص نیست در شرایط تحریم چگونه می توان افزایش درآمدی 27 میلیارد دلاری در حوزه گاز ایجاد کرد و یا تولید نفت را به 4 میلیون بشکه افزایش داد در شرایطی که امکان فروش نفت وجود ندارد.
بخش دوم سخنان روحانی به سیاست خارجی اختصاص داشت که تقریبا تکراری بود و نکته تازهای در برنداشت. او از احتمال مذاکره هستهای در نیویورک خبر داد، به ملاقات خود با رییس جمهور روسیه و چین برای توسعه روابط با این دو کشور و به ویژه بهرهگیری از اشتیاق سرمایهگذاری چینیها در ایران اشاره کرد، بر عزم ایران برای گفتوگوی جدی سخن گفت و افزود: «هيچ کس نميتواند ملت ايران را از حق مسلم خود محروم کند. اگر طرف مقابل اراده جدي داشته باشد، مساله هستهاي در يک زمان نه چندان بلندمدت قابل حل و فصل خواهد بود. مساله هستهاي بايد پايان بازي با نتيجه برد ـ برد باشد. دنيا بايد بداند اين دوره زماني براي حل و فصل مسایل هستهاي نامحدود نخواهد بود. ما يک دوره زماني مشخص داریم.» وی همچنین به تکرار سیاست های ایران در دفاع
از سوریه پرداخت و تاکید کرد: «اگر موفق شويم منطقه و سوريه را از يک حمله نظامي دور کنيم، گام مهمي براي ثبات منطقه برداشتهايم.»
تاکید روحانی بر نامحدود بودن دوره زمانی حل مساله هستهای که پیش از این بارها از سوی غرب اعلام شده بود، اگرچه نوعی همزبانی را تداعی میکرد ولی این تاکید بیشتر نشان از درک قویتر او از وضعیت اقتصادی داخلی ایران دارد؛ وضعیتی که بدون گشایش در پرونده هستهای، امکان مهمی برای بهبود آن وجود ندارد. با این حال، او همزمان، با انتقادات اصولگرایان در داخل کشور هم روبهرو است که عقیده دارند تیم حسن روحانی به عمد وضعیت اقتصادی را وخیم نشان میدهد تا توجیه قویتری برای مذاکره و تفاهم با غرب پیدا کند. این اتهام در دورهای به شدت متوجه دولت احمدی نژاد هم بود و اصولگرایان مدعی هستند که موفق شدند این پروژه را خنثی کنند. روحانی در سخنان دیشب خود برای گریز از چنین انتقاداتی، به سخنان اخیر علی خامنهای، رهبر ایران اشاره کرد که گفته بود «انعطاف و مانور هنرمندانه و قهرمانانه هم مورد قبول و هم مطلوب است.» مانور توام با انعطاف حسن روحانی اندک زمانی است که دستکم در لفظ، شروع شده ولی پیشبینی این که نتیجه هنرمندی تازه او قهرمانانه باشد، کمی زود و بیاندازه دشوار است.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر