اسحاق جهانگیری، معاون اول رییسجمهور و محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه جدید ایران کاربر شبکه اجتماعی فیسبوک هستند و هر از گاه مطالبی را در آن منتشر میکنند.
این دو نفر را باید تنها مقامات دولتی ایران دانست که در فیسبوک حضور دارند. اسحاق جهانگیری پیش از انتصاب به عنوان معاول اول رییسجمهور، مطالبی را درصفحه خود منتشر میکرد. آخرین مطلبی که دراین صفحه به اشتراک گذاشته، سرمقالهای است که برای ماهنامه «صنعت و توسعه» نوشته بود. جهانگیری مدیرمسوول این ماهنامه است.
جهانگیری همچنین به سبب داشتن سمت ریاست ستاد انتخاباتی اکبر هاشمی رفسنجانی در انتخابات اخیر – پیش از رد صلاحیت – و عضویت در شورای مشاوران محمد خاتمی، جزییاتی از برخی دیدارهای خود با این دو چهره سیاسی را در این صفحه منتشر میکرد. اگر چه با نام بسیاری از چهرههای سیاسی شناخته شده ایرانی، صفحههایی در فیسبوک منتشر میشود که خود نقشی در آن ندارند اما نزدیکان اسحاق جهانگیری تعلق این صفحه به معاون اول رییسجمهور ایران را تایید میکنند.
محمد جواد ظریف هم اگر چه صفحه شخصی خود را در فوریه سال 2009 ایجاد کرده بود اما تا چند روز پس از پیروزی حسن روحانی مطلبی در آن به اشتراک نگذاشته بود. پس از آن اما یکباره فعال شد و این صفحه هم با سرعتی عجیب به یکی از محبوبترین صفحههای فارسی زبان فیسبوک بدل شد. هماکنون تعداد کاربرانی که صفحه وزیرامور خارجه ایران را لایک زدهاند به بیش از 60 هزار نفر میرسد.
خبر این صفحه پیش از این در برخی رسانههای فارسی زبان داخل ایران منتشر شده و تا کنون تکذیب نشده است. اگرچه با عکسهای اختصاصی که این صفحه از محمدجواد ظریف در اتاق کارش منتشر کرده نیز مشخص بود که خود شخص وزیرامورخارجه یا نزدیکانش آن را اداره میکنند. با این حال، برای بسیاری از کاربران در باره اصالت این صفحه، پرسشهایی مطرح بود. به همین سبب، او در صفحه خود نوشت:«با تشکرازلطف همه دوستان. درپی پرسش برخي از شما عزيزان، اين صفحه از سوی من و فرزندانم به روز ميشود. محمد جواد ظريف».
صفحه وزیر امور خارجه ایران بهویژه در کشاکش گرفتن رای اعتماد کابینه ازمجلس، بسیار فعال بود و پس از گرفتن رای اعتماد نیز با انتشار مطلبی، از اعضای صفحه تشکر کرد. این بخشی از نوشته محمدجواد ظریف در این صفحه است:« از محبتهاي شما که اينجانب را مورد لطف قرار دادهايد، سپاسگزارم و اميدوارم بتوانم شايسته اين همه بزرگواري باشم. تلاش خواهم کرد ارتباط با شما را حفظ کنم و اميدوارم بتوانم در اين صفحه، در سايت وزارت امورخارجه و يا از ساير روشها به شما به شکل کم و بيش مرتب گزارش دهم.از دوستان فهيم، بزرگوار و رواداري که به اين صفحه سر میزنند صميمانه و مصرانه انتظار دارم که اين صفحه را مکاني براي کنايه و يا خداي ناکرده توهين به افراد، گروهها، احزاب، قوميتها و مذاهب قرار ندهند و از شعارهاي سياسي و ابراز نظرهایی که سبب رنجش ديگران شود و يا فرصت گفتوگو و مفاهمه را از ما بگیرد، جدی پرهيز کنند. با همه احترام به تمام نظرات، اگر به چنين مواردی برخورد کنيم با اجازه شما آنها را حذف خواهيم کرد.»
البته پیش از این دفتر آیتالله خامنهای، رهبر ایران نیز یک صفحه عمومی در فیسبوک برای انتشار مواضع او ایجاد کرد و هماکنون بیش از 50 هزار نفرآن را لایک زدهاند. صفحه فیسبوک دفتر رهبر ایران در تاریخ ۲۳ آذرسال 1391 ایجاد و آگاهیرسانی آشکار در مورد آن، سه روز بعد درصفحه توییتر دفتر وی انجام شد.
فیسبوک در ایران فیلتر است و عضویت در آن ممنوع. با این حال، همین امر«ممنوع» یکی از رایجترین و محبوبترین سرگرمی ایرانیهاست. براساس آماری که پایگاه «آمار جهانی اینترنت» (Internet World Stats)منتشر کرده، کاربران ایرانی 46 درصد کل کاربران اینترنت در خاورمیانه را تشکیل میدهند. اگرچه به سبب فیلتر بودن فیسبوک، نمیتوان تعداد ایرانیان حاضر در فیسبوک را به شکل دقیق تخمین زد اما «مهدی جعفری»، رییس فناوری و اطلاعات سازمان بسیج دانشآموزی و فرهنگیان كشورچندی پیش اعلام کرد که ۱۷میلیون ایرانی در شبكه اجتماعی «فیسبوك» فعالیت میكنند.
عضویت در فیسبوک از سال 1386 در ایران رفته رفته گسترش پیدا کرد تا سال 1388 که کاملا فیلتر شد. فیلترینگ پیش از آن نیز در دورههای مختلف از سوی حکومت انجام شده بود اما هربار با واکنشهای زیادی همراه میشد و همین هم به رفع فیلتر کمک میکرد. اما پس از انتخابات بحث برانگیز و پرمناقشه ریاست جمهوری پیشین ایران در این سال، فیسبوک به سبب این که یکی از ابزارهای اصلی معترضان در انتخابات شده بود،فیلتر شد و این فیلتر هنوز هم ادامه دارد.
خبرگزاری فارس وابسته به سپاه پاسداران در اسفندماه سال 88 مطلبی در نقد کارکرد این شبکه اجتماعی منتشر کرد که در واقع نوعی هشدار بهشمار میرفت:« فيسبوك درهر كشور اعضاي قابل توجهي دارد كه ميتواند براي هردولتي خطرساز شود. اين سايت اجتماعي بيشترين تاثيرگذاري در عرصههاي سياسي را از خود نشان ميدهد، بهگونهای كه ميتوان به وسيله آن يك آشوب وعصيان مدني را در يك كشور سازماندهي و اجرا كرد.»
درمقدمه كيفرخواستی که دادستان تهران برای متهمان بازداشت شده اعتراضهای انتخاباتی سال 88 به دادگاه ارایه کرد، آورده بود:« در اغتشاشات اخير به روشنی ديده شد که ازاينترنت بهعنوان ابزاري فراگير و كارآمد در برگزاري تجمعهای غير قانوني، اطلاعرساني دروغين و فضاسازي اغواگرانه بهرهبرداري شد. اما در اين بين، هجمه تبليغي و جنگ رواني كه از سوی سايتهاي ارتباطات اجتماعي مانند فيسبوك، توييتر و ماياسپيس انجام شد بسيار قابل توجه است. البته توجه ناگهاني رسانههاي بيگانه به سوي اين سايتها از يك سو، و تحول به وجود آمده در اين سايتها و ايجاد زبان فارسي در آنها به شكل ناگهاني، سوالبرانگيز است.»
با این حال، پس از آنکه دفتر آیتالله خامنهای صفحهای رسمی در فیسبوک ایجاد کرد، در رسانههای داخلی ایران بحثهای زیادی پیرامون این مساله شکل گرفت. محوریت بیشتراین مباحث، روی فیلتر بودن و ممنوعیت استفاده از این شبکه اجتماعی برای دیگر ایرانیان بود.
پس از آن، خبرگزاری ایسنا متن یک استفتا از رهبر ایران و پاسخ او در همین رابطه را منتشر کرد. پرسش این بود که «با توجه به اینکه وبسایت فیسبوک در ایران فیلتر شده است، آیا ورود به چنین سایتی تنها برای ارتباط با دوستان و بدون هیچ فعالیت سوء علیه منافع ملی جمهوری اسلامی اشکال دارد؟»
پاسخ رهبر ایران به این استفتاء این بود که « به طور کلی اگر مستلزم مفسده (مانند ترویج فساد، نشراکاذیب و مطالب باطل) بوده یا خوف ارتکاب گناه باشد یا موجب تقویت دشمنان اسلام و مسلمین شود، جایز نیست والا مانعی ندارد.»
افزودن براین، علیاکبرهاشمی رفسنجانی، رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام که حسن روحانی و بخش اصلی اعضای دولت جدید ایران از نزدیکان او بهشمار میروند، پیش از انتخابات درباره فیسبوک گفته بود:«حالا شاهدیم که یک صفحه فیسبوک که برای مردم هزینه ندارد، تبدیل به چندین دستگاه رادیو و تلویزیون میشود که میلیونها نفر را تحت تأثیر قرار میدهد و یک ویدیو تصویر که با موبایلها گرفته شده، به دنیا منتقل میشود که به نظر من، این امری مبارک برای دنیاست.»
این گفتههای هاشمی رفسنجانی کمتر از 24 ساعت پس از انتشار، بازتاب بسیار گستردهای در رسانههای جهان داشت و بسیاری آن را با این تیتر«فیس بوک امری مبارک است» منتشر کردند.
حالا با دگرگونی شرایط و آمدن دولت جدید که بسیاری امیدوارند با آغاز به کار آن، بخشی از محدودیتها، بهویژه در زمینه اینترنت برطرف شود، باید دید آیا فیسبوک در ایران رفع فیلتر خواهد شد یا خیر. بهویژه آنکه مشخص شده است دو تن از بلندپایه ترین مقامات دولتی ایران هم در این شبکه اجتماعی عضویت دارند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر
اکبر هاشمی رفسنجانی درسته نه علی اکبر هاشمی رفسنجانی