کامبک یاران مصباح: ۳۱ روحانی مکمل سرتیپ‌های مجلس یازدهم

نتایج انتخابات مجلس در دوم اسفند نشان می‌دهد که ۳۱  نفر از روحانیون توانسته‌اند وارد مجلس یازدهم شوند. بیش از نیمی از این ۳۱ نفر یعنی ۱۶ نفر تنها از سه استان تهران، اصفهان و خراسان رضوی انتخاب شده‌اند که هر کدام چهار روحانی را به مجلس یازدهم فرستاده‌اند.

این ۳۱ نفر هر چند به لحاظ آماری حدود ۱۱ درصد از نمایندگان مجلس یازدهم را تشکیل خواهند داد اما نگاهی به پیشینه و نفوذ گسترده آن‌ها نشان می‌دهد که نقش قاطعی در تعیین مسیر مجلس یازدهم ایفا خواهند کرد.

دو برابر شدن تعداد روحانیون مجلس 

تعداد روحانیونی که بر صندلی‌های سبز مجلس یازدهم تکیه خواهند زد تقریبا دو برابر هم‌لباس‌های آن‌ها در مجلس دهم است. در مجلس دهم تنها ۱۷ روحانی حضور دارند که کمترین میزان حضور این قشر در مجلس شورای اسلامی در ۴۱ سال گذشته است.

تعداد پایین روحانیون در مجلس دهم نگرانی محافل محافظه‌کار را به دنبال داشت. احمد سالک، نماینده سابق ولی فقیه در سپاه قدس و نماینده فعلی اصفهان با بیان اینکه تعداد روحانیون مجلس کافی نیست گفته بود، نگران است مجلس از «فقه آل محمد» خالی شود. 

افزایش تعداد روحانیون مجلس یازدهم با دگرگونی گرایش سیاسی آن‌ها نیز همراه شده است. در حالی که از ۱۷ روحانی مجلس دهم ۵ نفر یعنی احمد مازنی و مهدی شیخ از تهران، سید مصطفی ذوالقدر از بندرعباس، عبدالحمید خدری از بوشهر و محمد مهدی افتخاری از فومن، عضو فراکسیون اصلاح طلبان و یا نزدیک به این جریان بودند، هیچ روحانی اصلاح‌طلبی در بین ۳۱ روحانی پیروز انتخابات مجلس یازدهم دیده نمی‌شود.

۲۹ نفر از این روحانیون از چهره‌های تندرو جریان اصولگرا هستند و تنها دو نفر از این جمع یعنی، رضا باقری بنابی از بناب و محمدرضا مبلغی از کوهدشت و رومشکان مواضعی نزدیک به جریان اعتدال درون حکومت دارند.

اسامی و سوابق ۳۱ روحانی که وارد مجلس یازدهم شده‌اند در جدول زیر قابل مشاهده است:

بازگشت اصحاب مصباح

حذف آیت‌الله مصباح یزدی از مجلس خبرگان رهبری یکی از اهداف سمبلیک شرکت کنندگان در انتخابات پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری بود که همزمان با انتخابات مجلس دهم برگزار شد. در آن انتخابات، نه تنها مصباح یزدی از راه یافتن به مجلس خبرگان بازماند بلکه نیروهای سیاسی وابسته به او یعنی اعضای جبهه پایداری نیز از مجلس دهم حذف شدند.

با این حال، مصباح یزدی چهار سال بیشتر لازم نداشت تا هم خود به مجلس خبرگان برگردد و هم جمعی از پرنفوذترین روحانیون حلقه خود را وارد مجلس یازدهم نماید.

از ۳۱ روحانی که وارد مجلس یازدهم شده‌اند، حداقل ۴ نفر از حلقه نزدیک مصباح یزدی هستند که در موسسه تحت هدایت او یعنی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی پرورش یافته و یا تدریس کرده‌اند.

رئیس دفتر مصباح یزدی، حجت‌الاسلام محمدحسین جلالی از انار و رفسنجان وارد مجلس یازدهم شده. این روحانی که در محافل سیاسی استان کرمان به تندروی و سخنان افراطی شهرت دارد در سال ۱۳۹۴ هاشمی رفسنجانی را فتنه گری نامیده بود که ۲۵ آدم در مجلس خبرگان داشت. 

مرتضی آقا تهرانی و محمود نبویان دو روحانی دیگر حلقه مصباح یزدی هستند که از تهران وارد مجلس یازدهم شده‌اند. آقا تهرانی رهبری جبهه پایداری را برعهده دارد و نبویان نیز از روحانیون پرنفوذ این جبهه و از مخالفان اصلی سیاست خارجی دولت روحانی است. نبویان در اردیبهشت ۱۳۹۶ جواد ظریف، وزیر خارجه حسن روحانی را متهم کرده بود که می‌خواهد در مقابل رفع تحریم‌های بانکی، قاسم سلیمانی را تحویل آمریکا دهد. 

حجت الاسلام سید جواد حسینی کیا، نماینده مجلس یازدهم از سنقر و کلیایی نیز هم اکنون مدیریت کل موسسه آموزشی مصباح یزدی در قم را برعهده دارد.

نیروهای نظامی- امنیتی در لباس روحانیت

بسیاری از روحانیونی که وارد مجلس یازدهم شده‌اند اگرچه لباس روحانیت بر تن دارند اما در عمل جزو عناصر نظامی-امنیتی جمهوری اسلامی هستند. 

مجتبی ذوالنوری، منتخب اول قم، از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران است که سال‌ها فرماندهی تیپ ۸۳ سپاه قم را بر عهده داشته و سابقه جانشینی نمایندگی ولی فقیه در سپاه پاسداران را نیز در کارنامه خود دارد.

ذوالنوری که ریاست کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم را بر عهده دارد همچنین نقش مهمی در سرکوب اعتراضات سیاسی به ويژه در سال ۱۳۸۸ ایفا کرد. او به همراه جمعی از فرماندهان سپاه پاسداران عضو کمیته ویژه رسیدگی به انتخابات ریاست جمهوری دهم بود که دستور بسیاری از دستگیری‌ها و برخوردها در این کمیته به تصویب رسید.

حجه الاسلام ناصر موسوی لارگانی، نماینده فلاورجان در مجلس یازدهم نیز یک روحانی سپاهی است که از سال ۱۳۶۱ در عضویت این نهاد قرار دارد. لارگانی در سال ۱۳۶۲ به مدت شش ماه در بیت الله خمینی به عنوان پاسدار مشغول به خدمت بود.

حجه الاسلام سید رضا تقوی نیز عنصری نظامی-امنیتی است که در انتخابات مجلس یازدهم در لیست اصولگرایان تهران قرار گرفته و به همراه ۲۹ عضو دیگر این لیست وارد مجلس یازدهم خواهد شد. تقوی سابقه عضویت در شورای عالی انقلاب فرهنگی و نیز فرماندهی بسیج استان قم را در کارنامه خود دارد.

محمدرضا میرتاج‌الدینی دیگر عنصر امنیتی است که از تبریز و برای بار سوم وارد مجلس شورای اسلامی می‌شود. این روحانی در دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد به سرعت رشد کرد و به جایگاه معاونت پارلمانی رئیس‌جمهور رسید اما بعد از آشکار شدن زاویه احمدی نژاد با رهبری جمهوری اسلامی بلافاصله از او فاصله گرفت. میرتاج الدینی مدرک دکترای خود را از دانشگاه عالی دفاع ملی (دافوس) دریافت کرده است. این دانشگاه مخصوص عناصر نظامی-امنیتی جمهوری اسلامی است و ریاست آن را سرتیپ احمد وحیدی، فرمانده سابق سپاه قدس بر عهده دارد. 

موسی احمدی، منتخب کنگان از استان بوشهر نیز دادیار اسبق دادسرای ویژه روحانیت است. احمدی یکی از ۱۱ نماینده پیشین مجلس است که با «محمدعلی تفکر»، مدیر موسسه مالی و اعتباری فرشتگان که متهم به فساد اقتصادی است شراکت کرده و ۲ درصد از سهام شرکت به نام او شده است. 

برخی از این روحانیون نیز از اساس با وجود نهادهای انتخابی در نظام جمهوری اسلامی مخالفت بوده و خواهان تمرکز هر چه بیشتر قدرت در دست مقام رهبری هستند. فایل صوتی از حجه الاسلام حسین میرزایی، منتخب اصفهان در مجلس یازدهم، در فضای مجازی وجود دارد که در آن این نماینده آشکارا خواهان حذف مقام ریاست جمهوری و جایگزینی آن با معاونت اجرایی رهبری می‌شود. 

مورد عجیب محمد موحد

حجه الاسلام سید محمد موحد که پیروز انتخابات مجلس یازدهم در حوزه انتخابیه کهگیلویه و بهمیی است، از سومین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی تا یازدهمین دوره آن به جز دوره نهم در تمامی ادوار به عنوان کاندیدا حضور داشته و از این حیث رکورد دار است.

با احتساب مجلس یازدهم، این روحانی در شش دوره مجلس شورای اسلامی حاضر بوده و جالب اینجاست که از حوزه‌های انتخابیه متفاوتی وارد مجلس شده است.

این روحانی پیش از تبدیل کردن مجلس به خانه دائمی خود، دادستان انقلاب استان فارس بود؛ دادگاه ویژه ای که به جرایمی چون محاربه و توهین به رهبران جمهوری اسلامی رسیدگی می‌کند.

نتایج حضور روحانیون در مجلس یازدهم

اولین نتیجه حضور ۳۱ روحانی پرنفوذ در مجلس یازدهم افزایش قدرت فراکسیون روحانیون این مجلس نسبت به مجلس دهم است. هم تعداد اعضای این فراکسیون بیشتر شده و هم با حذف روحانیون نزدیک به اصلاح‌طلبان، ترکیب آن یکدست تر شده است. به این ترتیب باید انتظار داشت که این فراکسیون تاثیر بیشتری بر تصمیم گیری‌های مجلس یازدهم داشته باشد.

هماهنگی بیشتر مجلس با مراجع تقلید محافظه‌کار در قم دومین نتیجه حضور بالای روحانیون پرنفوذ در مجلس یازدهم است. فراکسیون روحانیون مجلس به طور سنتی واسطه این مراجع تقلید با نمایندگان مجلس بوده و خواسته‌های آنان را به نمایندگان منتقل می‌کند.

با توجه به دیدگاه‌های تنگ نظرانه مراجع محافظه‌کار قم در حوزه‌هایی از قبیل حقوق زنان، باید انتظار داشت که مجلس یازدهم قوانین محدود کننده‌تری را در مسائلی چون کودک همسری، حق خروج از کشور ونیز اشتغال زنان تصویب کند.

دیگر حوزه‌ای که حساسیت گسترده‌ای را در میان روحانیون محافظه‌کار ایران برانگیخته، حوزه اینترنت و شبکه‌های اجتماعی است. حضور روحانیون نزدیک به مراجع افراطی مانند آیت الله مصباح یزدی و نوری همدانی باعث خواهد شد تا مجلس یازدهم فضای مجازی را بیش از گذشته هدف قرار داده و از سیاست فیلترینگ رسانه‌های اجتماعی با قدرت بیشتری حمایت کند.

در نهایت، ۳۱ روحانی مجلس یازدهم در کنار بیش از سی سرتیپ و سرهنگ سپاه پاسداران که وارد این مجلس شده‌اند رهبری مجلس یازدهم را در دست گرفته و  ۲۳۰ نماینده دیگر مجلس را «به خط» خواهند کرد. خروجی مجلسی که در کنترل نظامیان و روحانیون افراطی قرار دارد به سختی می‌تواند چیزی جز ادامه اختناق سیاسی و بن‌بست اقتصادی و اجتماعی باشد.