اصولگرایان به جان هم افتاده‌اند! اما چگونه؟

اصولگرایان رقیبی در انتخابات مجلس یازدهم ندارند. شورای نگهبان بعد از رد‌صلاحیت گسترده کاندیداهای اصلاح‌طلب عملا راه را بر بسیاری از تحرکات سیاسی در آستانه انتخابات بسته و فضا را در اختیار نیروهای جناح اصول‌گرا، از حلقه قالیباف‌ تا احمدی‌نژادی‌ها و جبهه پایداری‌، قرار داده است. 

نبود رقیب، توانایی اصولگرایان برای کار کردن با یکدیگر را به آزمایش گذاشته و روند اوضاع نشان می‌دهد که آن‌ها به سختی در حال شکست خوردن در این آزمون هستند.

واقعا خاک بر سر ما اصولگراها! 

افتادن اصولگرایان به جان هم در آستانه انتخابات امر عجیبی نیست. آن‌ها رقیبی ندارند که بخواهند برای شکست دادنش متحد شوند. اما ابعاد اختلاف و درگیری آن‌ها بر سر قرار گرفتن در لیست‌های انتخاباتی بسیاری از فعالین این جناح را هم با حیرت روبرو کرده است.

محمد مهاجری، فعال سیاسی اصولگرا با پرده برداشتن از ابعاد اختلاف اصولگرایان در آستانه شروع تبلیغات انتخابات مجلس یازدهم، نوشته: شب ۲۲ بهمن، طرفداران قالیباف و جبهه پایداری و این لیست و آن لیست کاندیداها بخاطر اینکه چرا من نیستم و او هست افتاده‌اند به جان هم و بی آبرویی می‌کنند . اسمشان را هم گذاشته‌اند انقلابی! اما در شب سالگرد پیروزی انقلاب همدیگر را می‌درند! واقعا خاک بر سر ما اصولگراها!

طرفین اصلی دعوا کدامند؟

دو گروه اصلی در منازعه اصولگرایان برای تقسیم کرسی‌های مجلس یازدهم شورای ائتلاف نیروهای انقلاب به سخنگویی «غلامعلی حداد عادل» و جبهه پایداری به رهبری «مرتضی آقا تهرانی» هستند.

در ابتدا قرار بر این بود که جبهه پایداری نمایندگانی در شورای ائتلاف داشته وبا آن‌ها بر سر یک لیست واحد به توافق برسد.

با این حال، نمایندگان جبهه پایداری از شرکت در جلسات این شورا خودداری کردند و شورای ائتلاف در غیاب نمایندگان این جبهه در روز ۱۱ بهمن ۹۸ فهرستی ۹۰ نفره را منتشر کرد تا از میان آن‌ها ۳۰ نفر به عنوان نامزد نهایی اصولگرایان در تهران انتخاب شوند.

جبهه پایداری سه روز بعد در ۱۴ بهمن و در پاسخ به لیست شورای ائتلاف، لیستی ۶۰ نفره را منتشر و اعلام کرد حاضر است بر سر ۲۵ نفر از کاندیداها که در دو فهرست مشترک هستند با شورای ائتلاف سازش کند. 

«سید محمود نبویان» عضو جبهه پایداری، در توییتی درباره این پیشنهاد نوشت: الحمدلله در لیست ۶۰ نفره منتشره از سوی جبهه پایداری تقریبا ۲۵ نفر با لیست ۹۰ نفره شورای ائتلاف مشترک هستند. مناسب است دوستان دو طرف، لیستی واحد یا با اشتراکات بالا بدهند و دشمنان این ملت را ناامید کنند.

شورای ائتلاف اما این پیشنهاد را بدان معنا دانست که این شورا تنها می‌تواند درباره ۵ نفر به صورت مستقل تصمیم‌گیری کند و آن را مغایر وحدت دانسته و رد کرد.

«حسین کنعانی مقدم»، از اعضای شورای ائتلاف درباره دلیل رد این پیشنهاد گفته بود: اصولگرایان یا لیست واحد می‌دهند یا لیست با مشترکات بالا مفهومی ندارد.

دعوای اصلی جبهه پایداری‌ با اصولگرایان بر سر ۵ نفری است که در راس لیست قرار خواهند گرفت. سر لیست شورای ائتلاف محمد باقر قالیباف است و سرلیست پایداری‌ها مرتضی آقاتهرانی.

شورای ائتلاف نیروهای انقلاب در نهایت با ناامیدی از راه آمدن جبهه پایداری در روز دوشنبه ۲۱ بهمن ۹۸ فهرست سی نفره خود را برای انتخابات تهران اعلام کرد اما این پایان ماجرا نبود.

ساز ناکوک قالیباف

هر چند محمدباقر قالیباف در راس فهرست اعلامی توسط شورای ائتلاف قرار داشت اما این شهردار سابق تهران زیر بار این لیست نرفت. این فرمانده سابق سپاه در واکنش به این لیست در روز دوشنبه ۲۱ بهمن در توییتر خود نوشت:  من به شما وعده داده بودم که دغدغه مجلس آینده همان دغدغه مردم یعنی اقتصاد است. لیستی که به نام بنده اعلام شده است مورد تایید نیست. 

ساعاتی بعد، باشگاه خبرنگاران جوان لیستی را تحت عنوان یاران قالیباف و با شعار «برای نجات اقتصاد ایران» منتشر کرد. از ویژگی‌های این لیست حذف چهره‌هایی مانند مصطفی میرسلیم، دبیرکل هیات‌های موتلفه و عبدالحسین روح الامینی سخنگوی جبهه ایستادگی ایران اسلامی و جایگزین کردن آن‌ها با چهره‌های تندروی چون محسن یامین پور و همچنین سه وزیر دولت احمدی نژاد است.

مشخص نیست که آیا شورای ائتلاف نیروهای انقلاب که قبلا از جبهه پایداری رو‌دست خورده بود تسلیم زیاده‌خواهی قالیباف خواهد شد یا آنکه بر لیست اصلی خود اصرار خواهد کرد. به این ترتیب تاکنون در بدنه اصلی جریان اصولگرا تعداد لیست‌ها به عدد سه رسیده است. اما جریان اصولگرا نیروهای حاشیه‌ای هم دارد که استراتژی خود را بر حمله به بدنه اصلی اصولگرایان مبتنی کرده‌اند.

دلبستگان نظام و منتقدان رهبر

یکی از جریان‌های حاشیه‌ای جناح اصولگرا که توسط بدنه اصلی این جناح دفع شده پویشی است با نام مجلس عادلانه که به محوریت سعید زیباکلام، برادر اصولگرای صادق زیباکلام و با حضور روحانی به نام محمدرضا زائری تشکیل شده است. تعدادی از اعضای این پویش از امضا کنندگان نامه‌ای انتقادی به رهبر جمهوری اسلامی بودند که انتشار آن در ۱۲ دی ماه ۹۸ خبر‌ساز شد. این نامه با انتقاد از «اشرار» نامیدن معترضان آبان ماه به وسیله خامنه‌ای، نسبت به «اضمحلال نظام در نتیجه روند فعلی حکمرانی» هشدار داده بود.

این پویش تلاش می‌کند با فاصله گرفتن همزمان از اصلاح‌طلبان و بدنه اصلی اصولگرایان بر فساد اقتصادی مقامات و به ویژه فساد محمد باقر قالیباف تاکید کند. این جریان مجلسی با ریاست قالیباف را یکی از فاسدترین مجلس‌های بعد از انقلاب می‌داند.

افشاگری‌های اعضای این پویش درباره فساد مقامات برای آن‌ها بی‌هزینه  نبوده و به بازداشت دو تن از کاندیداهای آن‌ها توسط پلیس امنیت تهران در روز ۲۱ بهمن ۹۸ انجامید. اگر چه این دو کاندیدا به سرعت آزاد شدند اما به نظر می‌رسد که این بازداشت‌ها هشداری برای این گروه است تا حد خود را نگه دارد.

پویش مجلس عادلانه اگرچه تمرکز خود را بر فساد اقتصادی مسوولان گذاشته اما انتقادی از اختناق سیاسی و سرکوب آزادی‌های اجتماعی در ادبیات آن‌ها دیده نمی‌شود. آن‌ها همچنین از مدافعان دخالت نظامی جمهوری اسلامی در سوریه و عراق در پوشش‌هایی مانند مدافعین حرم هستند و همین موضوع ادعای این گروه در فرا رفتن از اصولگرایان را با تردید روبرو می‌کند.

بی عرضگی سیاسی یا بحران مرجعیت؟

محمد رضا امینی، فعال سیاسی اصولگرا ناتوانی اصولگرایان در رسیدن به یک لیست واحد در انتخابات مجلس یازدهم را نشانه بی‌عرضگی سیاسی این جناح دانسته و گفته بود: اگر اصولگرایان ائتلاف نکنند بی‌عرضگی سیاسی خود را نشان خواهند داد و این یعنی اینکه آنها هنوز به بلوغ سیاسی نرسیده‌اند. بنابراین کسانی که هنوز به بلوغ سیاسی نرسیده اند نباید مدعی حکومت داری مردم باشند.

گذشته از بی‌عرضگی سیاسی، روند انشقاق در جناح اصولگرا و ناتوانی آن‌ها در همکاری با یکدیگر می‌تواند نشانه‌ای از بحران مرجعیت در این جناح باشد. اصولگرایان بنا بر خاستگاه‌های فکری و اجتماعی‌شان افرادی هستند که همواره تحت قیمومیت و ولایت یک مرجعیت عمل کرده و دستورات این مرجعیت را فصل الخطاب اختلافات خود دانسته‌اند. پیش از این، تشکلی مانند جامعه روحانیت مبارز در نقش قیم  این جناح عمل کرده و اختلافات درون آن را حل و فصل می‌کرد. اکنون به نظر می‌رسد که مرجعیتی در این جناح وجود ندارد تا بتواند آن‌ها را جمع کند.

پیروزی در انتخابات بی‌فروغ

به‌رغم تمامی اختلاف‌ها، در نهایت ترکیبی از نیروهای متنازع اصولگرا در انتخابات پیروز شده و وارد مجلس خواهند شد. این پیروزی اما به بهای سنگینی برای جمهوری اسلامی و اصولگرایان تمام خواهد شد.

رد‌صلاحیت فله‌ای داوطلبان انتخابات مجلس در کنار بی‌اعتبار شدن روزافزون این نهاد آخرین ته مانده های اعتماد مردمی به نهاد انتخابات در ایران را از بین برده است. بیشتر نظرسنجی‌ها و گمانه زنی‌ها از مشارکت پایین مردم در انتخابات حکایت می‌کنند و به این ترتیب اصولگرایان مجلسی را در دست خواهند گرفت که نه تنها مشروعیت مردمی ندارد بلکه دستور کاری هم جز ایستادن در مقابل مردم معترض نخواهد داشت.