انتخابات مجلس دهم در شرایطی برگزار شد که چند ماه قبل توافق هستهای برجام به نتیجه رسیده بود و مهمترین برنامه سیاست خارجی دولت «حسن روحانی» به بار نشسته بود؛ بدنه اجتماعی رایدهنده به حسن روحانی امیدوار شده بودند و در تلاش برای تشکیل مجلسی همسو با دولت بودند. اصلاحطلبان و حامیان دولت برای انتخابات «ائتلاف فراگیر اصلاحطلبان: گام دوم» را تشکیل دادند که به «لیست امید» معروف شد و موفقیت نسبی در کشور و پیروزی کامل را در تهران به دست آوردند. این دوره مجلس که کار خود را از ۷ خرداد ۱۳۹۵ آغاز کرد.
به تعدادی از چهرههای شاخص مجلس دهم ازجمله علی لاریجانی، کاظم جلالی، مسعود پزشکیان و ... در گزارش مجالس پیشین پرداختهایم. لذا در این گزارش به چهرههای شاخص و جدید مجلس میپردازیم که عمدتا با فهرست انتخاباتی امید به مجلس دهم راه یافتند:
محمدرضا عارف؛ نامزد ناکام ریاست
«محمدرضا عارف»، یکی از شناختهشدهترین کاندیداهای تایید صلاحیت شده مجلس دهم از جناح اصلاحطلب بود که توانست با ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار رای بهعنوان نفر نخست لیست تهران وارد پارلمان شود.
عارف که سابقه معاون اولی رییسجمهوری در دوران «محمد خاتمی» را داشت، نخستین بار بود که دریک انتخابات تا آخر شرکت میکرد؛ او ۸ سال قبل هم در مجلس هشتم کاندیدا شد ولی همانند سال ۱۳۹۲ (انتخابات ریاست جمهوری) انصراف داد.
سرلیستی عارف و رای نخست او در تهران باعث شد که ریاست فراکسیون امید را برعهده بگیرد اما عملکردش در سازماندهی اصلاحطلبان و فعالیت موثر پارلمانی در برهههای حساس مجلس انتظارها را برآورده نکرد و انتقادهای فراوانی را از سوی همفکرانش برانگیخت.
محمدرضا عارف که دو سال قبل از ورود به مجلس با انصرافش راه را برای انتخاب حسن روحانی باز کرده بود، انتظار داشت در پارلمان جدید کرسی ریاست را از آن خود کند. در همان روزهای نخست از «علی لاریجانی» در انتخابات هیاترییسه موقت شکست خورد و در سه سال بعد هم هرگز نتوانست بر او غلبه کند تا سابقه ریاست لاریجانی به رکورد ۱۲ سال، در سه دوره پیاپی، برسد.
محمود صادقی؛ در آستانه بازداشت
«محمود صادقی»، در کنار «علی مطهری» یکی از خبرسازترین اعضای لیست امید مجلس دهم بود. محمدحسین صادقی پدر او، روحانی و نماینده مجلس اول بود که در انفجار حزب جمهوری اسلامی کشته شده بود. اظهارنظرهای او در صحن علنی مجلس، مصاحبهها و یا در شبکههای اجتماعی بارها جنجال آفرید و تا مرز دستگیری او هم پیش رفت. صادقی تا قبل از نمایندگی چهره مشهوری نبود و در لیست تهران بهعنوان نفر هفدهم وارد مجلس شد. هنوز پارلمان جدید افتتاح نشده بود که صادقی بورسیههای دولت قبل را «بیبروبرگرد» غیرقانونی خواند و نخستین شکایت علیه او شکل گرفت.
یک سال بعد، به یکی از معروفترین اعضای لیست تهران خبرساز شد. آبان ۱۳۹۵ صادقی در نطقی در صحن علنی مجلس از صادق لاریجانی درخواست کرد گزارشی از عملکرد ۶۳ حساب بانکی شخصی رییس قوه قضائیه منتشر کند.
این نطق باعث احضار او به دادسرا و صدور جکم جلب او در آذر همان سال شد که البته باوجود مراجعه مامورین به در منزلش عملی نشد. این آخرین شکایت از صادقی نبود؛ دو سال بعد در آذر ۱۳۹۷ نیز شورای نگهبان طی نامهای به دادستانی تهران خواستار تحت تعقیب قرار گرفتن او تحتعنوان افترا، نشر اکاذیب و تشویش اذهان عمومی شد.
این نماینده مجلس در توییتی نوشته بود: «آیا آیتالله «جنتی» اطلاع دارند که فساد مالی در نهاد تحت مدیریت خودشان هم رخنه کرده است؟»
صادقی تاکید کرده بود که «اگر به افراد تامین داده شود بسیاری حاضرند شهادت بدهند در جریان بررسی صلاحیت نامزدهای مجلس از طرف برخی مرتبطین با هیاتهای نظارت بر انتخابات چه درخواستهایی از آنان شده است.»
وی پسازآن نیز نوشت که «تعدادی از افرادی که برای تایید صلاحیت به آنها پیشنهاد پرداخت وجه شده یا دراینباره اطلاع دارند، آمادگی خود را برای ادای شهادت در هیات نظارت اعلام کردند.»
صادقی، سال پیش از آن نیز با شورای نگهبان وارد مجادله شده بود؛ آنجا که نمایندگان را «عصاره فضایل شورای نگهبان و نه عصاره فضایل ملت» خواند و بار دیگر خبرساز شد.
جواد کریمی قدوسی؛ ادعاهای جنجالی
روند ادعاهای «جواد کریمی قدوسی» نماینده اصولگرای مشهد که از دوره هشتم شروع شده بود به مجلس دهم هم کشیده شد و دامن بسیاری از شخصیتها را گرفت.
او که سال ۱۳۹۲ همزمان با انتخابات ریاست جمهوری از شورای نگهبان خواسته بود صلاحیت حسن روحانی را رد کند، چند سال بعد هم ادعا کرد روحانی در انتخابات سال ۱۳۹۶ رد صلاحیت شده بود و تهدید کرده بود اگر تایید نشود، انتخابات را برگزار نخواهد کرد؛ این ادعا از سوی سخنگوی شورای نگهبان رد شد.
مخالفت او با دولتهای یازدهم و دوازدهم حتی به درگیری لفظی با «محمدجواد ظریف» هم منتهی شد اما ادعاهای کریمی قدوسی ادامه یافت؛ تقلید صدای حسن روحانی توسط «حسین فریدون» برادر روحانی و فریب معاون زنان و خانواده رییسجمهور، رای دیوان محاسبات در انفصالازخدمت وزیر اقتصاد و سخنگوی دولت، توافقات هفتگانه ایران و آمریکا از سوی وزارت خارجه، ازجمله ادعاهای کریمی قدوسی است.
کریمی قدوسی، در مرداد ۱۳۹۸ سوژه اصلی ادعای یک نماینده دیگر شد؛ این بار «جلیل رحیمی جهانآبادی» نماینده تربتجام مدعی شد کریمی قدوسی «تابعیت افغانی» داشته است.
سلمان خدادادی؛ اتهام تجاوز
نام «سلمان خدادادی» از انتخابات مجلس چهارم در آذربایجان شرقی مطرح است. او در دوره چهارم رای نیاورد اما دورههای پنجم، ششم، هفتم، هشتم و دهم نماینده بناب و ملکان در مجلس بوده است. سابقه مدیرکلی اطلاعات استان اردبیل در زمان استانداری احمدینژاد و مشاورت جواد ظریف را دارد.
از دور پنجم که علیرغم اعتراضات خشونتبار مردم بناب، برای اولین بار به مجلس رفت تا دوره هفتم که به اتهام تجاوز بازداشت شد؛ اتهاماتی متوجه او بوده است. در ابتدای مجلس هشتم با استناد بهحکم دادگاه، «فاطمه آلیا» و «فاطمه رهبر» نمایندگان زن اصولگرا به اعتبارنامه خدادادی اعتراض کردند ولی نهایتا در صحن به تصویب رسید. در انتخابات مجلس نهم، شورای نگهبان صلاحیت سلمان خدادادی را تایید نکرد اما دور دهم مجددا وارد مجلس و رییس کمیسیون اجتماعی شد. سال ۱۳۹۷ یکبار دیگر اتهام تجاوز او این بار همراه با مرگ «زهرا نویدپور» در سطحی گسترده خبرساز شد. اسفند ۱۳۹۷، خدادادی در دادگاه بدوی از اتهام تجاوز تبرئه ولی برای «رابطه نامشروع» به انفصالازخدمت و تبعید و ضربه شلاق محکوم شد.
سلمان خدادادی باوجود این سوابق در سالهای اول و سوم مجلس دهم رییس کمیسیون اجتماعی مجلس نیز بود.
نادر قاضیپور؛ خوردن گلابی در صحن
حاشیههای «نادر قاضیپور» نماینده سه دوره مجلس از ارومیه، قبل از شروع به کار دوره دهم شروع شد؛ اسفند ۱۳۹۴ بعد از اعلام نتایج دور اول و پیروزی قاضیپور، او در جمع ستاد انتخاباتی خود سخنانی گفت که بهسرعت منتشر شد و موج گستردهای از اعتراضات را برانگیخت؛ «مجلس جای کرهالاغ نیست! مجلس جای زنان نیست؛ جای مردان است.» او همچنین درباره «قدرتالله علیخانی» نماینده قزوین خاطرهای نقل کرد که به شوخی جنسی تعبیر شد و موجب اعتراض امامجمعه ارومیه شد و یک تشکل زنان از شورای نگهبان خواستار ابطال صلاحیت وی شد.
شش ماه بعد، در شهریور ۱۳۹۵ مشاجره نماینده ارومیه در راهروی مجلس با خبرنگار روزنامه ایران به درگیری فیزیکی انجامید. رفتارهای خاص قاضیپور در مجلس نیز بارها حاشیهساز شد؛ سال ۱۳۹۶ در جلسه رای اعتماد به کابینه دوم حسن روحانی، گلابی خوردن نماینده ارومیه در صحن علنی باعث کنایه «مهرداد لاهوتی» و سوژه عکاسان شد؛ وی بعد از جلسه گفت: «گلابی خوردم تا فضولها عکس بگیرند.»
قاضیپور سه دوره سابقه نمایندگی و سه دوره هم سابقه رد صلاحیت دارد اما تنها برای یک دوره تا برگزاری انتخابات تایید نشد؛ در انتخابات مجلس هفتم شورای نگهبان با اصرار بر نظر اولیه، اجازه شرکت در انتخابات را به او نداد. برای دورههای هشتم و نهم، ابتدا رد صلاحیت شد ولی تنها چند روز مانده به رایگیری با رایزنی توانست مجوز حضور در رقابتها را به دست آورد.
حسین نقوی حسینی؛ «پایداری» در مجلس دهم
«حسین نقوی حسینی»، نماینده سه دوره مجلس از ورامین، عضو جبهه پایداری و از مخالفان پرسروصدای دولت حسن روحانی است. او در مجلس نهم نقش مهمی در استیضاح و برکناری «فرجی دانا»، وزیر علوم داشت و صحبتهایش درباره «دانش آشتیانی»، گزینه پیشنهادی دیگر دولت برای وزارت علوم، حاشیهساز شد و باعث شد مجلس به وزارت او رای ندهد.
دانش آشتیانی در مجلس دهم برای وزارت آموزشوپرورش معرفی شد که این بار هم با مخالفت شدید نقوی حسینی مواجه شد و او را «منافق» خواند که شکایت دولت را به همراه داشت.
نماینده ورامین در مجلس نهم، سخنگوی کمیسیون ویژه برجام و از مخالفان توافق هستهای بود؛ این مخالفت بارها به دوره دهم هم کشیده شد و او که این بار در مقام سخنگوی کمیسیون امنیت ملی فعالیت میکرد در جلسه بررسی لایحه الحاق به «کنوانسیون بینالمللی مقابله با تامین مالی تروریسم» گریزی هم به تصویب برجام زد که به مشاجره لفظی با رییس مجلس انجامید.
نقوی حسینی که بهعنوان مخالف پشت تریبون رفت با گفتن اینکه «مگر این نبود که برجام در ۲۰ دقیقه تصویب شد» علی لاریجانی را به واکنش واداشت؛ این مشاجره ادامه یافت و فریادهای بلند نقوی حسینی را به همراه داشت. این تنها جنجال نماینده نزدیک به جبهه پایداری نبود؛ آذر ۱۳۹۶ وقتی محمود صادقی مجلس را «عصاره فضایل شورای نگهبان» نامید، نقوی حسینی در اعتراض به آن تا آستانه درگیری فیزیکی با علی مطهری رییس جلسه و دیگر نمایندگان هم پیش رفت.
پروانه سلحشوری؛ رای با «گردن شکسته»
«پروانه سلحشوری»، مانند محمود صادقی در مجلس دهم فراتر از انتظارات اولیه ظاهر شد؛ او منتخب لیست امید تهران بود که برخی مواضع و نطقهایش جنجال آفرید. سلحشوری در نطق شهریور ۱۳۹۷ «تنها راه برونرفت از ابرچالشهای فعلی را ورود رهبری برای نجات کشور» دانست و با انتقاد به نظارت استصوابی و دیگر نهادهای انتصابی، خواستار برگزاری همهپُرسی شد که انتقادات نمایندگان اصولگرا را برانگیخت و بلافاصله دو شکایت علیه او مطرح شد.
در شکایت دیگری، نیروی انتظامی به دلیل اعتراض سلحشوری به ضرب و شتم دختر جوان توسط نیروی انتظامی از وی شکایت کرد. او در خرداد ۱۳۹۸ نیز به دلیل اینکه گفته بود «دادگاهها نمایشی است»، با شکایت دادستانی به دادگاه فرهنگ و رسانه احضار شد.
سلحشوری دو سال اول مجلس دهم رییس فراکسیون زنان بود و طرحهای حساسیتبرانگیزی را دنبال کرد؛ ازجمله ممنوعیت ازدواج دختران زیر ۱۶ سال. مهر ۱۳۹۷ حضور پروانه سلحشوری در صحن مجلس با گردن عمل شده، بار دیگر توجهات را به سمت او جلب کرد؛ او برای رای مثبت به لایحه مبارزه با پولشویی به مجلس آمده بود درحالیکه گفتهشده بود «باید تا یک ماه استراحت مطلق داشته باشد» و در پاسخ به کنایه روزنامه کیهان در اینستاگرام نوشت: «با افتخار میگویم که با همان گردن شکسته آمدم رای دادم علیه چرخه فاسد و پولشویی.»
مجتبی ذوالنوری: طرح استیضاح روحانی
«مجتبی ذوالنوری» معروف به ذوالنور نماینده روحانی قم است که در ردیف اصولگرایان افراطی طبقهبندی میشود. او قبل از نمایندگی، سالها جانشین نماینده ولیفقیه در تیپ امام «جعفر صادق» بود و همانند برخی دیگر از نمایندگان نزدیک به جبهه پایداری ادعاهایی را مطرح کرده که حاشیهساز شده است.
در معروفترین آنها، مدعی اعطای تابعیت آمریکایی به ۲۵۰۰ آقازاده در جریان برجام شد که شبکهی خبری «فاکسنیوز» آمریکا نیز به بازنشر آن پرداخت.
«دونالد ترامپ»، رییسجمهور آمریکا، نیز با اشاره به گزارش فاکسنیوز گفته بود: «تازه مشخصشده که دولت «اوباما» در طول مذاکرات هستهای افتضاح خود با ایران به ۲۵۰۰ ایرانی، ازجمله مقامات حکومتی، شهروندی اعطا کرده است. چقدر زیاد و بد است.»
بااینحال، «جف پرسکات»، از مقامهای شورای امنیت ملی آمریکا در دولت اوباما، به توییت آقای ترامپ واکنش نشان داده و گفته بود که «این اتهام مضحک و غلط است.»
در اردیبهشت ۱۳۹۷ نیز پس از اعلام خروج آمریکا از برجام، ذوالنور یکی از نمایندگانی بود که شعار مرگ بر آمریکا را دادند و پرچم این کشور و برجام را آتش زدند. نماینده اصولگرای قم از مخالفان اف.ای.تی.اف و لوایح مربوط به آن نیز بوده؛ اما خبرسازترین اقدام او در مجلس دهم طراحی و جمعآوری امضا برای استیضاح روحانی در بهمن ۱۳۹۷ بود که امضاهای لازم به حدنصاب نرسید. او دراینباره گفت: «به طرح استیضاح روحانی افتخار میکنم.» ۵ ماه قبل هم که حسن روحانی برای «طرح سوال» به مجلس رفت، ذوالنور از طراحان اصلی آن بود.
محمدباسط درازهی؛ فحاشی و سرقت علمی
«محمدباسط درازهی»، احتمالا معروفترین نماینده ادوار مجلس از استان سیستان و بلوچستان است؛ ۲۶آذر۱۳۹۷ ویدئویی در فضای مجازی منتشر شد که در آن درازهی با کارمند گمرک مشاجره لفظی تندی میکند. فحاشی و الفاظ نماینده سراوان در این مشاجره که بازتاب زیادی داشت، انتقادات فراوانی را متوجه او کرد. این اما پایان ماجرا نبود و چند روز بعد «سرقت علمی» درازهی توجهها را برانگیخت. سایتهای خبری، مقالههایی در باب تقلب و سرقت علمی او منتشر کردند و خواهان برخورد با او بهعنوان دبیر کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس و استاد دانشگاه شدند؛ نام او با داشتن مدرک کارشناسی ارشد ادبیات انگلیسی در مقالهای آمده بود که در سال ۲۰۰۸ میلادی منتشرشده است؛ درباره ناوبری پهپادهای کوچک است. همچنین پروفسور آلمانی دانشگاه «فرایبورگ»، نویسنده مقالهای که محمدباسط درازهی از آن سرقت علمی کرده، نسبت به سرقت نماینده «پارلمان اسلامی ایران» از پژوهش وی اعتراض کرد.
عبدالرضا مصری، رفتوآمد بین مجلس و دولت
« عبدالرضا مصری »، نخستین بار در مجلس هفتم نماینده کرمانشاه بود؛ انگیزهاش برای شرکت در انتخابات را «دلخوری زیاد از مجلس ششم» اعلام کرده بود. در نیمهراه نمایندگی، بهعنوان وزیر تعاون و رفاه در دولت نخست «محمود احمدینژاد» انتخاب شد.
میگوید، بعد از وزارت از میان شش گزینه پیشنهادی احمدینژاد به او ازجمله مدیریت بیمه مرکزی، سازمان تامین اجتماعی و سفارت، اخری را انتخاب کرد چون «استخاره عجیب خوب آمد». سال ۱۳۹۱ قبل از بازگشت از کاراکاس، بالاترین نشان دولت ونزوئلا به دستور «هوگو چاوز» و با حضور «نیکلاس مادورو» (وزیر خارجه وقت) به مصری اعطا شد. مادورو در این جلسه گفت «مصری اقدامات دیپلماتیک و انقلابی را توامان انجام میداد.»
عبدالرضا مصری در مجلس دهم هم بهعنوان منتخب کرمانشاه وارد مجلس و قبل از شروع به کار مجلس جدید بهعنوان یکی از اعضای «کمیته هفتنفره برای پیگیری امور اصولگرایان در مجلس» انتخاب شد.
سال پایانی مجلس دهم خبری که نام او را بیشتر به رسانهها کشاند، انتخاب بهعنوان نایبرییس دوم مجلس بهجای علی مطهری بود؛ این اتفاق باعث انتقاد اصلاحطلبان از فراکسیون امید و رییسش (محمدرضا عارف) شد که بعد از سه سال نایبرییسی مطهری، جایگزین او از جناح اصولگرا آمده بود. خودش میگوید سال ۱۳۹۷ هم برای سمت نایبرییسی نامزد و توسط فراکسیون معرفی شده بود ولی «با اختلاف ۸-۷ رای» نتوانسته بود نایبرییس شود.
در همین سال در جریان طرح سوال از حسن روحانی در مجلس، مصری «نماینده سوالکنندگان از رییسجمهور» بود و بلافاصله بعد از جلسه گفت: «سوالکنندگان از رییسجمهور به دنبال استیضاح از روحانی نبودند.»
او بااینکه خودش جزو نمایندگان پرسشگر از روحانی نبود مرداد امسال در برنامه تلویزیونی دستخط ادعا کرد: «خیلی کنترل کردیم که ضوابط اخلاقی و فوق اخلاقی رعایت شود سوالی که بنده قرار بود در تریبون مجلس مطرح کنم، بعدازآنکه آماده کردم، مطرح نکردم.»
محمد دهقان؛ از بسیج دانشجویی تا شورای نگهبان
«محمد دهقان»، چهار دوره نماینده اصولگرای چناران در مجلس شورای اسلامی، نایبرییس فراکسیون نمایندگان ولایی و عضو کمیسیون قضائی مجلس شورای اسلامی است.
او دبیرکل جمعیت «رهپویان انقلاب اسلامی» از تشکلهای سیاسی اصولگراست که نقش موثری در تاسیس خبرگزاری دانشجو داشت.
در دوره ریاست جمهوری محمد خاتمی، او عضو «سازمان بسیج دانشجویی» بود؛ نهادی که عملا وظیفه داشت برنامههای دولت و اقدامات تشکل دفتر «تحکیم وحدت» در دانشگاهها را متوقف کند. برای نمونه، پس از فضاسازی صداوسیما علیه «کنفرانس برلین» که زمینهساز توقیف گسترده مطبوعات در سال ۱۳۹۷ نیز شد، بسیج دانشجویی تجمعی برگزار کرد که محمد دهقان سخنران آن بود.
در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۶ نیز دهقان رییس ستاد «محمدباقر قالیباف»، همشهری خود شد. او پس از انتخابات گفت: «اگر آقای رییسی بهجای آقای قالیباف کنار میرفت، نتیجه بهتری رقم میخورد. البته این بدان معنا نیست که ما حتما پیروز انتخابات میشدیم بلکه نتیجه تفاوت بیشتری داشت.»
دهقان، ازجمله اولین اصولگرایانی بود که با «سعید مرتضوی» درگیر شدند و طرح تحقیق و تفحص از قوه قضاییه را در مجلس هفتم پیگیری کردند. دهقان، پیش از آن روابط نزدیکی با مقامات قوه قضاییه داشت.
تیر ۱۳۹۸ سید «ابراهیم رییسی»، رییس قوه قضائیه، طی نامهای اسامی پنج حقوقدان ازجمله محمد دهقان را بهعنوان گزینههای حقوقدان شورای نگهبان به مجلس شورای اسلامی معرفی و پیشنهاد کرد و هفته بعد دهقان با ۲۳۱ رای بهعنوان یکی از اعضای حقوقدان شورای نگهبان انتخاب شد.
دهقان در سال ۱۳۹۵ نیز بهعنوان نایبرییس موقت مجلس انتخاب شد اما نتوانست در انتخابات هیاترییسه دایم این جایگاه را تثبیت کند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر