رقابت برای کرسی‌های مجلس نهم، نخستین انتخابات بعد از اعتراضات سال ۱۳۸۸ بود که هم برای حاکمیت، هم برای جناح‌ها و گروه‌های سیاسی اهمیت زیادی داشت. حاکمیت و اصولگرایان اصرار بر مشارکت بالا داشتند و اصلاح‌طلبان هم به رغم مواجه با رد صلاحیت ها و دلخوری بدنه از اتفاقات سال ۸۸، نیم نگاهی به کسب کرسی هایی در مجلس داشتند هرچند اکثریت آنها بر تحریم انتخابات مصمم بودند. دور نخست انتخابات یک سال بعد از حصر رهبران جنبش سبز در ۱۲اسفند۱۳۹۰ برگزار شد و رقابت بر سر ۶۵ کرسی به مرحله دوم در اردیبهشت ۱۳۹۱ کشید.
انشقاق اصولگرایان که از مجلس هفتم شروع‌شده بود در این دوره به اوج رسید و آنها با حداقل ۴ فهرست عمده (در غیاب احزاب شاخص اصلاح‌طلب) باهم رقابت کردند: جبهه متحد اصولگرایان، جبهه پایداری انقلاب اسلامی، جبهه ایستادگی و صدای ملت. بعد از اعلام نتایج مشخص شد که ۱۶۹ نماینده مجلس هشتم به مجلس نهم راه پیدا نکردند که در میان آنها افراد مشهوری از هر دو جناح عمده حضور داشتند؛ از «مصطفی کواکبیان» و «قدرت‌الله علیخانی» اصلاح‌طلب تا «احمد ناطق نوری» و «حسن غفوری‌فرد» اصولگرا.
از حاشیه‌های مهم انتخابات مجلس نهم، شرکت «محمد خاتمی» در رای گیری آن‌هم در دماوند، علیرغم تحریم انتخابات توسط بیشتر اصلاح‌طلبان بود. وقایع مهم این دوره ادامه انتقاد و تنش با دولت «محمود احمدی‌نژاد» و پس‌ازآن رای اعتماد به کابینه نخست حسن روحانی و تصویب برجام بود.
در این مجلس هم چهره های شاخصی از مجالس قبل حضور داشتند چهره هایی همچون علی لاریجانی، محمد حسن ابوترابی فرد، کاظم جلالی، که پیشتر به آنها پرداخته ایم. لذا چهره های شاخص مجلس نهم را اینگونه می توان برشمرد:
غلامرضا مصباحی مقدم؛ ناطق «یکشنبه سیاه»
«غلامرضا مصباحی مقدم» که از دوره هفتم وارد مجلس شد، بیشتر چهره‌ای اقتصادی دارد و بارها در رسانه‌ها به‌ویژه در صداوسیما به‌عنوان کارشناس اقتصادی حضورداشته، اما مانند بسیاری از اصولگرایان حامی احمدی‌نژاد، به‌مرور به جرگه مخالفان او پیوست.
این چرخش تنها سیاسی نبود و به حوزه اقتصاد هم کشیده شد؛ به‌گونه‌ای که مدافع مرحله اول طرح هدفمندی یارانه‌ها، تبدیل به مخالف اصلی فاز دوم آن در مجلس شد و دولت را به بهره برداری سیاسی از آن متهم کرد. او همچنین یکی از طراحان اصلی استیضاح وزیر کار دولت احمدی‌نژاد در جلسه معروف به «یکشنبه سیاه» بود.
مصباحی مقدم، در جلسه استیضاح در نطقی طولانی گفت که «سه روز است نمایندگان را به‌شدت تحت‌فشار قرار داده‌اند که مبادا به این استیضاح رای مثبت دهید. حتی تلفنمان را خاموش کردیم که پیامی دریافت نکنیم.»
شش ماه بعد، هم‌زمان با انتخاب حسن روحانی به ریاست جمهوری، مصباحی مقدم آخرین اقدامات اقتصادی دولت احمدی‌نژاد را «پیشخور کردن» بخشی از بودجه دولت بعد نامید. او در آخرین روزهای نمایندگی مجلس نهم گفت: «احمدی‌نژاد لیاقت اینکه یک‌بار دیگر به صحنه قدرت بیاید را ندارد.»
اما از این مهم‌تر، افشای گزارش رییس‌جمهور سابق به رهبر درباره تحریم‌های هسته‌ای بود؛ او گفت که احمدی‌نژاد همان زمان گزارشی به رهبری داد که «ما به آخر خط رسیدیم و با توجه به قطعنامه‌های شورای امنیت درباره انرژی هسته‌ای باید، آن را امضا کنیم.» او هم اکنون عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام است.
علیرضا زاکانی؛ برجام و کرسنت
«علیرضا زاکانی» از دوره هفتم وارد مجلس شد و همان دوره فقط یک سال به‌عنوان دبیر، در هیات رییسه حضور داشت. در سه دوره بعدی حضور در مجلس، کمیسیون‌های زیادی را تجربه کرد از عمران و آموزش و تحقیقات تا اصل ۹۰ و شوراها اما نقش مهم او در مجلس نهم ریاست «کمیسیون ویژه بررسی برجام، نتایج و پیامدها» بود. کمیسیونی که دو ماه پس از پایان تدوین برنامه جامع اقدام مشترک تشکیل شد. زاکانی که قبل از برجام، دریک موضع‌گیری در میانه توافق موقت ژنو در سال۱۳۹۲ را «نه عسل مصفا و نه جام زهر» دانسته بود، دو سال بعد در مقام رییس کمیسیون برجام از مخالفان اصلی تصویب آن در مجلس بود که ناکام ماند و مجلس در ۲۱مهر۱۳۹۴ در جلسه‌ای متشنج، آن را تصویب کرد.
زاکانی یک ماه قبل، طی نامه‌های جداگانه‌ای به روحانی و برادران لاریجانی، خواستار «برگزاری جلسه مشترک این کمیسیون با سران ۳ قوه برای بررسی توافق هسته‌ای» شده بود که بی‌پاسخ ماند.
موضوع دیگری که مخالفت‌های پرسروصدای زاکانی را به همراه داشت قرارداد گازی «کرسنت» بود که مجادلات زیادی را در مجلس نهم با وزیر نفت دولت حسن روحانی برانگیخت؛ در ماه‌های پایانی حضور در مجلس ادعا کرد این قرارداد که سال ۱۳۸۱ منعقدشده بود «۵۰ میلیارد دلار» خسارت برای ایران داشته است.
حمید رسایی؛ «عربدهکشی» و رد صلاحیت
حمید رسایی از مخالفان سرسخت «هاشمی رفسنجانی»، حسن روحانی و برجام است. نام او در فهرست سخنرانان مخالف کابینه یا موافق استیضاح اعضای دولت یازدهم در میان نمایندگان جبهه پایداری دیده می‌شود. از مخالفت با «محمود علوی» و «علی جنتی» برای وزارت اطلاعات و ارشاد در سال ۱۳۹۲ تا استیضاح ناکام وزیر مسکن.
در جلسه استیضاح وزیر مسکن در مهر۱۳۹۴، رسایی یکی از سخنرانان اصلی بود که «عباس آخوندی» را «سیاسی‌ترین وزیر کابینه» خواند و در ادامه، کلیپی از سخنان حسن روحانی و وزیرش پخش کرد و با کنایه خطاب به آخوندی، گفت: «با این وعده‌ها رای آوردید. آقای آخوندی به این مردم می‌خندید.»
از حمید رسایی در مجلس نهم نطق‌های جنجالی زیادی ثبت‌شده است؛ در ۶مهر۱۳۹۳ به نایب‌رییس مجلس تذکر داد که در محکومیت مواضع نخست‌وزیر انگلیس موضع‌گیری نکرده است؛ وقتی محمدحسن ابوترابی اجازه ادامه نطق را به وی نداد و میکروفن را قطع کرد؛ با اعتراض‌های رسایی مواجه شد و ابوترابی به او گفت مجلس جای «عربده کشیدن نیست.» او هم جلسه مجلس را به نشانه اعتراض ترک کرد و با فریادهای خود گفت: «من درجایی که به من بگویند عربده‌کش نمی‌مانم.»
حمید رسایی در دی۱۳۹۲ یادداشتی انتقادی درباره علی لاریجانی در هفته‌نامه‌اش منتشر کرد که حکم حبس و شلاق را در پی داشت ولی در مرحله تجدیدنظر مسکوت ماند. او برای دوره دهم مجلس رد صلاحیت شد و بعدها گفت: «به خاطر پرونده‌سازی‌های نهاد ریاست جمهوری در آن انتخابات احراز صلاحیت نشدم، اما بعد از مشخص شدن واقعیت، برای انتخابات میان‌دوره‌ای اصفهان تایید صلاحیت شدم.»
او در وب‌سایت خود اعلام کرد که یکی از دلایل این تصمیم هیات اجرایی اصفهان، حکم هیات تخلفات نهاد ریاست جمهوری مبنی بر پنج سال انفصال از مسئولیت عالی دولتی بوده است.
محمد اشرفی اصفهانی، رییس هیات رسیدگی به تخلفات اداری نهاد ریاست جمهوری، در سال ۱۳۹۳ خبر داده بود که آقای رسایی به دلیل «تخلفات» در سمت مدیرکلی ارشاد قم در دولت سابق، به پنج سال محرومیت از مسئولیت‌های دولتی محکوم شده است.
مهرداد بذرپاش؛ «زاپاس المشایی»
«مهرداد بذرپاش» جوان‌ترین کاندیدای پیروز اصولگرایان در تهران بود که از معاونت احمدی‌نژاد به وکالت مجلس رسید. در طول یک دوره نمایندگی عضو کمیسیون ویژه بررسی برجام و دو سال عضو هیات رییسه مجلس بود.
بذرپاش تا زمانی که در دولت احمدی‌نژاد حضور داشت خود را «زاپاس المشایی» می‌نامید اما با برکناری از کابینه، تبدیل به یکی از مخالفان رحیم مشایی و دولت شد. به همین دلیل در انتخابات مجلس نهم در لیست جبهه پایداری (طرفداران احمدی‌نژاد) قرار نگرفت.
بذرپاش در یکی از نطق‌های جنجالی خود در سال ۱۳۹۲ انتقادات زیادی به دولت و وزرای روحانی وارد کرد و گریزی هم به دانشگاه آزاد زد و گفت: «آقای رییس‌جمهور دانشگاه آزاد را از دست یک خاندان خاص خارج کنید، نکند رودربایستی با آقای هاشمی شما را از این امر مهم بازدارد.»
نام بذرپاش در جنجال بورسیه‌های غیرقانونی سال ۱۳۹۲ هم مطرح بود. بعد از افشای لیست صد نفر هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی و پذیرش بورسیه او در روزهای آخر دولت احمدی‌نژاد، واکنش‌ها به قرار گرفتن نام او در لیست بورسیه‌ها منجر به طرح حرف‌وحدیث‌های زیادی درباره نمرات و چگونگی ورود به مقطع فوق‌لیسانس و دکترای بذرپاش شد.
بهرام بیرانوند؛ «غیرت خروس»
«بهرام بیرانوند» که شغل اصلی خود را کشاورزی و باغداری عنوان کرده بود، در تنها دوره حضورش در مجلس، سودای ریاست داشت. این نماینده عضو جبهه پایداری که با ۵۷ هزار رای از بروجرد وارد مجلس نهم شده بود، در سال سوم به رقابت با علی لاریجانی پرداخت و با ۲۶ رای در برابر ۱۸۷رای شکست خورد.
بیرانوند حاشیه‌های زیادی در مجلس داشت و از جمله مخالفان برجام بود؛ در جلسه هشتم مهر۱۳۹۴ در ابتدای جلسه علنی مجلس با فریادهای خود به دست دادن ظریف با باراک اوباما در جریان مذاکرات هسته‌ای واکنش نشان داد و به او گفت: «ای کاش به‌اندازه یک جوجه‌خروس غیرت داشتید.»
همفکران وی نیز با سردادن شعار مرگ بر آمریکا با او همراهی کردند. او چند روز بعد از افتتاح مجلس دهم که در انتخابات آن با ۱۵ هزار رای حذف شده بود گفت که «مجلس نهم مفتخر است که در برابر دشمنان فتنه‌گر به‌خوبی ایستاد» او تصویب برجام را «تنها بخش تاریک» آن دوره دانست.
محمد اسماعیل کوثری؛ سخنگوی سپاه
«محمد کوثری» فرمانده سابق لشگر ۲۷ محمد رسول‌الله، یکی از فرماندهان شاخص سپاه بود و می‌شد او را سخنگوی غیر‌رسمی این نهاد در مجلس نهم دانست.
کوثری در دومین انتخاباتی که شرکت کرد به‌عنوان نفر هفتم لیست تهران با ۴۲۰ هزار رای در دور دوم وارد پارلمان شد. او با اینکه هیچ‌گاه عضو جبهه پایداری نبوده، اما مواضعش در مجلس نهم کم‌وبیش شبیه اعضای این گروه بود؛ چه در مخالفت با برجام و روحانی و ظریف و چه حضور فعال در استیضاح وزرای اصلاح‌طلب دولت دهم.
او نایب‌رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی و رییس کمیته دفاعی مجلس نهم بود. کوثری تذکرهای پی‌درپی به حسن روحانی را از قبل از تحلیف آغاز کرد؛ در جلسه دوم مرداد۱۳۹۲ در نطق میان دستور به روحانی و لاریجانی هشدار داد برای روز تحلیف «هوشمندانه عمل کنند و از افراد فعال و ساکتین در فتنه ۱۳۸۸ دعوت نکنند.»
او از منتقدان سرسخت گزینه‌های وزرای پیشنهادی روحانی برای وزارت علوم بود و در اظهارنظری آنها را به گروهی از اصلاح‌طلبان که «تفکرشان وابسته به بیگانه است» خواند و گفت: «اگر هزار نفر از آنها هم معرفی شود، از سوی مجلس رد می‌شوند.»
کوثری از میانه دولت دوم احمدی‌نژاد به جرگه مخالفان آشکار او پیوست و در مصاحبه‌ای به‌شدت به رییس دولت انتقاد کرد. او که یکی از فرماندهان سپاه بود در دی۱۳۹۱ به اختلافات این نهاد نظامی با دولت دوم احمدی‌نژاد، حتی قبل از علنی شدن اشاره کرد و گفت: «سپاه از همان هفته‌های اول چهار ساله دوم دولت، نسبت به این مساله که دیگر با احمدی‌نژاد و دولتش هم‌رای نیست، آگاهی پیدا کرد.»
كوثری دو ماه پس از پایان دوره نمایندگی، شایعه دسترسی احمدی‌نژاد به پرونده‌های وزارت اطلاعات را قاطعانه رد کرد: «نه. من قبول ندارم؛ من خودم چون اطلاع دارم می‌گویم چنین چیزی نیست. چون قرار بر این بود که دسترسی پیدا کند ولی چنین اتفاقی نیفتاد.»
او همچنین پس از اعتراضات ۲۵ دی۱۳۸۹، اولین کسی بود که در مجلس شعار «مرگ بر خاتمی و موسوی و کروبی» را سر داد.
غلامعلی جعفرزاده؛ مواضع متناقض
«غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی» منتخب رشت در مجلس نهم، از چهره‌هایی است که بارها مواضع و اظهارات متناقض و گاه متضادی داشته است. او یکی از دو ناطق مخالف استیضاح «فرجی دانا» وزیر علوم دولت روحانی بود و در سخنانش به بورسیه‌های معروف به «غیرقانونی» دولت قبل اشاره کرد و گفت: «در پرونده ۲۷۰ از آنها حتی یک برگه وجود ندارد.»
پس از عزل فرجی دانا مدعی شد وزیر سابق در جلسه‌ای که قبل از استیضاح با او داشته، نکات و مطالبی با جعفرزاده در میان گذاشته که نمی‌توانست آنها را در جلسه علنی مطرح کند. چندی بعد خبر داد یکی از استیضاح‌کننده‌ها «با نادیده گرفتن قانون، مشغول به تحصیل در دانشگاه گیلان شده بود» که با پیگیری‌های او از این دانشگاه اخراج شده است.
اما سال بعد یک عضو هیات علمی دانشگاه گیلان طی یک نامه سرگشاده به قانون‌گریزی خود جعفرزاده اعتراض کرد و مدعی شد نماینده معترض به بورسیه‌های غیرقانونی، «بدون شرکت در آزمون و مصاحبه» وارد مقطع دکتری شده است.
جعفرزاده سال۱۳۹۱ پروژه «مسکن مهر» دولت احمدی‌نژاد را «کار بسیار بزرگ و انقلابی» خوانده بود اما سال بعد در نظری متضاد، آن طرح را «پروژه‌ای شتاب‌زده و عجولانه» خواند.
جعفرزاده برای انتخابات مجلس دهم ابتدا رد و سپس تایید صلاحیت شد. او جزو افرادی است که در جنگ ایران و عراق پای خود را از دست داده و با ویلچر در جلسات مجلس حاضر می‌شود.
بیژن نوباوه؛ استیضاح با فیلم
« بیژن نوباوه وطن» در انتخابات مجلس نهم با حدود ۵۰۰ هزار رای به‌عنوان نفر ششم از تهران و بالاتر از چهره‌های مشهوری چون «احمد توکلی»، «علی مطهری» و «محمدرضا باهنر» وارد پارلمان شد.
او عضو فراکسیون اصولگرایان و نایب‌رییس کمیسیون فرهنگی بود که از مخالفان گزینه‌های وزارت علوم و راه و شهرسازی دولت نخست حسن روحانی بود. در بخشی از جلسه استیضاح فرجی دانا وزیر علوم، هنگامی‌که بیژن نوباوه در موافقت با استیضاح وزیر علوم در حال قرائت نطق خود بود، درگیری لفظی میان «کمال‌الدین پیرمؤذن» و «جواد جهانگیرزاده» رخ داد که اگر وساطت دیگر نمایندگان نبود، ممکن بود این درگیری تندتر هم بشود. او در ادامه جلسه، ویدئویی سه‌بخشی از اظهارات رسانه‌های فارسی‌زبان خارج از کشور را درباره این استیضاح پخش کرد. هنگام پخش یکی از بخش‌ها، لاریجانی رییس مجلس به‌تندی به او اعتراض کرد و گفت: «این تصاویر مزخرف را چرا پخش می‌کنید؟»
او در مجلس هشتم نیز یکی از استیضاح‌کنندگان «علی کردان»، وزیر کشور دولت محمود احمدی‌نژاد، بود.
نوباوه که قبل از نمایندگی سال‌ها خبرنگار صداوسیما بود، یک ماه بعد از پایان مجلس نهم مدعی شد در آمریکا ترور بیولوژیک شده و «سَم در ۳ ساعت بیهوشی» وارد بدن او شده است. دو ماه بعد اما «نقوی حسینی» نماینده مجلس اعلام کرد این موضوع اثبات نشده و پرونده آن همراه با ادعای مشابه درباره دو نفر دیگر «بسته شده است.»
علاءالدین بروجردی؛ موافق برجام و متهم به فساد
«علاالدین بروجردی» از معدود افرادی است که ۵ دوره پیاپی نماینده مجلس از یک شهر(بروجرد) بوده است؛ از دوره ششم تا دهم.
او در مجالس هفتم تا دو سال مجلس دهم رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی بود. بروجردی بااینکه از اصولگرایان قدیمی مجلس بود ولی به‌واسطه سابقه کار در وزارت خارجه، نه‌تنها با برجام موافق بود بلکه یکی از پنج عضو کمیسیون ویژه بررسی برجام بود که در نامه‌ای گزارش نهایی این کمیسیون را رد کردند.
بروجردی معتقد بود که متن این گزارش خارج از مجلس نوشته شد و حتی «می‌تواند مورد استناد دشمن قرار گیرد.».
او اگرچه در حوزه سیاست داخلی، نظر مشابهی با دیگر اصولگرایان داشت اما در سیاست خارجی بارها مخالفت خود را به‌ویژه با اعضای جبهه پایداری مجلس علنی کرد؛ شاید به همین دلیل بود که در دی۱۳۹۴ هنگامی‌که اعضای کمیته انتخاباتی ائتلاف اصولگرایان برای مجلس دهم معرفی شدند نامی از بروجردی نبود، حتی بااینکه او از سوی «علی‌اکبر ولایتی» به‌عنوان نماینده در شورای ائتلاف اصولگرایان معرفی‌شده بود. بروجردی بااین‌حال، بازهم در انتخابات مجلس دهم کاندیدا شد و رای آورد. او از سوی «جواد کریمی قدوسی»، نماینده مشهد به فساد مالی متهم شده است.
غلامرضا تاجگردون؛ اصلاح طلب اصول گرا
غلامرضا تاجگردون هر چند با حمایت اصلاح طلبان به مجلس راه یافته و از مدیران دولت محمد خاتمی بوده اما در بسیاری از مواضع با اصول گرایان مجلس همراه است.
از جمله استیضاح علی ربیعی که او با نمایندگان اصولگرایی چون محمدرضا پورابراهیمی در مخالفت با وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی هم پیمان شد.
تاجگردون پیش از نمایندگی رئیس سازمان برنامه و بودجه استان های فارس و معاون سازمان برنامه و بودجه بود. از همین رو او در مجلس نیز رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس است.
او پیش از نمایندگی مجلس و در زمان معاونت سازمان برنامه و بودجه نیز برای دفاع از لوایح دولت از جمله لوایح بودجه در مجلس حاضر می شد. او در این دوره نیز در مجلس روابط خوبی با دیگر اصول گرایان از جمله الیاس نادران داشت.
الیاس نادران در این باره گفته است که او به نمایندگان می گفت که «بودجه کجاها ایراد دارد و کجاها تحت نفوذ سیاسی تنظیم شده است و کجاها ملاحظه‌کاری شده است. ما هم اصلاح می‌کردیم. ایشان خیلی با ما همراه بودند».
برادر تاجگردون در جنگ ایران و عراق کشته شده و خود او نیز در حالی که حدود ۱۶ سال داشته به جبهه رفته است.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر