انتخابات دوره نهم مجلس شورای اسلامی، نخستین انتخابات بعد از وقایع و اعتراضات سال ۱۳۸۸ بود که با تحریم برخی گروه‌های اصلاح‌طلب مواجه شد و آمارهای رسمی درباره میزان مشارکت واجدین شرایط به‌ویژه در تهران با تشکیک‌های زیادی همراه بود. اصولگرایان این بار به‌جای دو لیست با چهار لیست مختلف شرکت کردند و مانند دو دوره قبل اکثریت را به دست آوردند. حضور نمایندگان «جبهه پایداری»، یکی از تشکل‌های تازه تاسیس اصولگرایان در مجلس، اتفاقات مهمی را در تقابل مجلس با دولت روحانی رقم زد.
مجلس نهم و دو دولت؛ یکشنبه سیاه و برجام
مجلس نهم کار خود را از خرداد ۱۳۹۱ آغاز کرد و فعالیتش هم‌زمان با سال پایانی دولت «محمود احمدی‌نژاد» و ۳ سال اول دولت «حسن روحانی» بود. در سال پایانی دولت احمدی‌نژاد، تعامل دو قوه کشور به حد بالایی از تقابل رسید. در سه سال بعدی هم دولت حسن روحانی مشکلات زیادی با مجلس اصولگرا پیدا کرد.
یکشنبه سیاه و طرح سوال مجدد
سه ماه پس از آغاز به کار مجلس، انتقادها به عملکرد وزیر ورزش و جوانان بالا گرفت و کار «محمد عباسی»، نخستین وزیر ورزش جمهوری اسلامی به استیضاح کشید؛ اما ۱۶مهر۱۳۹۱ درست روز رای‌گیری اعلام شد که استیضاح به دلیل پس گرفتن برخی امضاها، منتفی شده است.
سه روز بعد، ۱۰۲ نماینده طرح سوال از رییس‌جمهور را به هیات‌رییسه دادند که در آن «نوسان در بازار ارز، کاهش ارزش پول ملی، افزايش شاخص تورم رکودی، عدم پاسخگويی بانک مرکزی به مجلس در مورد مسایل ارزی» از محورهای اصلی بود. احمدی‌نژاد که هفت ماه قبل با طرح سوال مجلس قبلی به پرسش گرفته شده بود حالا با دومین سوال از رییس‌جمهور در تاریخ جمهوری اسلامی مواجه شده بود.
این بار اما آیت‌الله «خامنه‌ای» دخالت کرد و ادامه روند را «خواست دشمن» و برخلاف «آرامش» کشور خواند و نمایندگان هم در مقابل حکم حکومتی از طرح سوال منصرف شدند. روز دوم آذر، «علی مطهری»، یکی از امضاکنندگان اصلی طرح، اعلام کرد سوال منتفی شده ولی «امضاها پس گرفته نمی‌شود.» او به احمدی‌نژاد هشدار داد حکم رهبر جمهوری اسلامی رییس‌جمهور را «در برابر اشتباهات احتمالی بعدی مصون نخواهد گذاشت.»
بعد از آن امید می‌رفت دوران پر تنش روابط دولت اصولگرای احمدی‌نژاد با مجالس هفتم تا نهم به پایان رسیده که اتفاق کم‌سابقه دیگری رخ داد و به «یکشنبه سیاه» معروف شد. نمایندگانی که مدت‌ها به دنبال برکناری «سعید مرتضوی» از ریاست سازمان تامین اجتماعی بودند، به وزیر کار اولتیماتوم دادند که در صورت عدم برکناری وی، او را استیضاح کرده و از کار برکنار می‌کنند. بااین‌حال، مرتضوی همچنان به‌عنوان رییس در راس کار باقی ماند. نمایندگان نیز به وعده خود عمل کردند و یکشنبه ۱۵بهمن۱۳۹۱ «شیخ‌الاسلامی» را استیضاح کردند.
جلسه استیضاح اما تبدیل به صحنه افشاگری احمدی‌نژاد علیه رییس مجلس شد و فیلمی پنهانی از «فاضل لاریجانی» برادر «علی لاریجانی» پخش کرد که در آن از سعید مرتضوی درخواست رشوه کرده بود. این فیلم باعث عصبانیت شدید رییس و نمایندگان مجلس شد به‌طوری‌که با رای قاطع رای به برکناری شیخ‌الاسلامی دادند. نهمین استیضاح وزرای دولت احمدی‌نژاد با ثبت رکورد بیشترین رای تمام استیضاح‌های مجالس نه‌گانه (۱۹۲ از مجموع ۲۷۲) تاریخ‌ساز شد؛ مجموع استیضاح‌های دولت احمدی‌نژاد به عدد ۹ و برکناری‌های حاصل از آن (با احتساب علی کردان و حمید بهبهانی در مجلس قبل) به سه رسید که به‌تنهایی برابر شد با سه برکناری وزرا در تمام دولتهای گذشته. سرانجام کارنامه مناسبات مجالس اصولگرا با دولتی که طرفدارانش رییس آن را «معجزه هزاره سوم» می‌نامیدند با ثبت بیشترین استیضاح و بیشترین برکناری بسته شد.
کابینه روحانی؛ شش شرط جبهه پایداری
حسن روحانی خرداد ۱۳۹۲ با حمایت اصلاح‌طلبان و در رقابت با کاندیداهای اصولگرا به ریاست جمهوری رسید و پس از هشت سال یک دولت غیر اصولگرا باید وزرای خود را به مجلسی معرفی می‌کرد که اکثریت آن با رییس‌جمهور همسو نبودند.
اصولگرایان اعلام می‌کردند که برخی از وزرای دولت با اعتراضات به انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۸۸ و به تعبیر آنان «فتنه» نقش داشته‌اند. واژه‌های مربوط به «فتنه» در نخستین روز رای‌گیری ۱۶۰۰ بار تکرار شد و عامل اصلی عدم رای‌آوری دو وزیر پیشنهادی شد.
به‌هرحال حسن روحانی کابینه خود را به مجلس معرفی کرد و پس از چهار روز بحث و بررسی، مجلس به «محمدعلی نجفی»، «جعفر میلی‌منفرد» و «مسعود سلطانی‌فر» برای وزارتخانه‌های آموزش‌وپرورش، علوم و ورزش رای نداد.
عمده استناد مخالفان به همان موضوع اعتراض‌های سال ۱۳۸۸ برمی‌گشت. بیشترین رای را وزرای اقتصاد و نیرو کسب کردند؛ «علی طیب‌نیا» با ۲۷۶ رای و «حمید چیت‌چیان» با ۲۷۲ حتی از وزیر دفاع هم بیشتر حامی داشتند.
دو ماه بعد حسن روحانی مجددا به مجلس رفت و وزرای علوم و آموزش‌وپرورش او رای آوردند اما دو گزینه پیشنهادی وزیر ورزش (رضا صالحی امیری و سپس نصرالله سجادی) بازهم رای نیاوردند. نهایتا ۲۶ آبان مجلس به «محمود گودرزی» رای داد.
دو هزار سوال و سه استیضاح
مجلس نهم در ادامه تنش با دولت روحانی، سه وزیر او را استیضاح کرد که یکی منجر به برکناری شد. کمتر از یک سال بعد از انتخاب «رضا فرجی‌دانا»، وزیر علوم با درخواست ۵۰ نماینده عمدتا عضو جبهه پایداری، در مرداد ۱۳۹۳ استیضاح و برکنار شد. یکی از موارد استیضاح «انتصاب عناصر دارای سابقه مشخص در فتنه» عنوان شد. فعالیت‌های سیاسی دانشجویان و نشریات دانشجویی از دیگر موارد استیضاح بود.
سال ۱۳۹۴ هم دو استیضاح رخ داد که رای نیاورد؛ تیرماه «علی‌اصغر فانی»، وزیر آموزش‌وپرورش و مهرماه «عباس آخوندی»، وزیر راه و شهرسازی. در طول سه سال آخر مجلس نهم، حدود دو هزار سوال از وزرای دولت یازدهم مطرح شد، ۵۵ سوال به جلسه علنی رسید که نیمی از آن‌ها قانع‌کننده تشخیص داده شده بود.
تصویب ۲۰ دقیقه‌ای برجام
هر چند برخی از نمایندگان مجلس نهم به‌تندی با برجام مخالفت می‌کردند اما در نهایت طرح مرتبط با این توافق در مجلس تصویب شد. هرچند عملا برجام در شورای عالی امنیت ملی تصویب شده بود.
طرح مربوط به برجام در مجلس با عنوان «اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام» به رای گذاشته شد که جزییات آن با رای موافق ۱۶۱ نماینده در مقابل ۵۹ رای مخالف تصویب شد. «حمید رسایی»، «مهدی کوچک‌زاده» و برخی دیگر از اعضای جبهه پایداری که از ابتدا مخالف برجام بودند بارها در جلسه فریاد زدند «این تصمیم هیچ ربطی به رهبری ندارد، تصمیم لاریجانی است و ما مخالفیم.» بااین‌حال این طرح تصویب شد و بعدها نمایندگان عضو جبهه پایداری بارها علی لاریجانی را متهم کردند که اجازه سخن گفتن به مخالفان نداده و این طرح در ۲۰ دقیقه تصویب شده است.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر