برادران قاچاقچی رکورد زدند؛ ۲۵ میلیارد دلار

قاچاق کالا در ایران به رکوردهای تازه ای دست یافته است، بر اساس اظهارات مقامات رسمی ایران، ارزش کالاهای وارداتی قاچاق به کشور  برابر شده است با نصف ارزش کل واردات غیر نفتی به کشور. 

حبیب الله حقیقی، رئیس ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز، ارزش کالاهای قاچاق وارداتی به کشور در سال 92 را بین 20 تا 25 میلیارد اعلام کرده است. بر اساس آمار بانک مرکزی کل وادرات غیر نفتی رسمی در سال 92 ، 56 میلیارد دلار بوده است. کل بودجه عمرانی کشور در همین سال 30 میلیارد دلار بوده است. 

با تجزیه و تحلیل آمارهای پراکنده و اظهارنظرهای مقامات رسمی در دولت و اتاق های بازرگانی می توان به این نتیجه رسید که سیگار ، مواد مخدر ، تلفن های همراه ، لوازم آرایشی و بهداشتی، مشروبات الکی در راس کالاهایی قرار می گیرند که بیشترین ارزش قاچاق را تشکیل می دهند. 

بر اساس آماری که خبرگزاری فارس اواخر آذرماه به نقل از گمرک ایران منتشر 25 درصد از 11 میلیارد دلار سیگاری که در ایران مصرف می شود از راه قاچاق وارد کشور می شود ، در ماه شهریور علیرضا جزینی – قائم مقام ستاد مبارزه با مواد مخدر – نیز ارزش قاچاق مواد مخدر در ایران را 3 میلیارد دلار اعلام کرده بود. 

رئیس اتحادیه صوت و تصویر و تلفن اعلام کردده است سالانه 2 میلیارد دلار گوشی قاچاق وارد کشور می شود ، رسول دیناروند معاون وزیر بهداشت هم گفته است سالانه به طور رسمی 1 میلیارد دلار لوازم آرایشی به کشور وارد می شود ولی "بسیار بیشتر" از این مقدار لوازم آرایش به صورت قاچاق وارد کشور می شود. وی حجم قاچاق دارو مکمل های بدنسازی را هم "چندین میلیارد" دلار اعلام کرده است. 

بر اساس آماری که مجید رضا حریری رئیس کمیسیون واردات اتاق بازرگانی ایران اعلام کرده، میزان قاچاق کالا در سال 86، پنج میلیارد بوده است، یعنی در طی 6 سال تجارت غیرقانونی قاچاق 5 برابر شده است. 

به طور دقیق مشخص نیست چه نهادی در پشت پرده این حمل و نقل عظیم مالی قرار دارد، مدیران دولتی  در اظهارات خود اشاره مستقیمی به نقش داشتن سپاه و دیگر ارگان های نظامی همچون نیروی انتظامی در روند عظیم قاچاق در کشور ندارند. 

رسمی ترین وعیان ترین از درگیر بودن شدید سپاه پاسداران در امر قاچاق را سال 1390 محمود احمدی نژاد – رئیس جمهور وقت ایران – ارائه کرد. تابستان آن احمدی نژاد که به دلیل فشارهای شدید سرداران سپاه به حلقه وفاداران وی در نهاد ریاست جمهوری در پی پایان بخشیدن به رفاقت 6 ساله خود با سپاه بود در جریان یک سخنرانی افشاگرایانه در همایشی مربوط به پیشگیری و مبارزه با قاچاق کالا و ارز در تهرا به طور تلویحی انگشت اتهام را به سوی قدرتمندترین نهاد نظامی جمهوری اسلامی گرفت. احمدی نژاد با بیان اینکه رقم  های قاچاق کالا "یک قران دو زار نیست" تصریح کرده بود: " بین 55 تا 60 میلیارد نخ سیگار در ایران مصرف می شود که معادل 2 هزار میلیارد تومان است. این رقم همه قاچاقچیان درجه یک دنیا را به طمع می‌اندازد، چه رسد به «برادران قاچاقچی» خودمان." 

نیروهای سیاسی همه توافق داشتتند که "برادران قاچاقچی" معطوف به سپاه است، اما اگر شک و شبهه ای هم وجود داشت واکنش سردار محمدعلی جعفری به اظهارات احمدی نژاد، در کمتر از 24 ساعت آن را هم برطرف کرد. فرمانده سپاه در واکنش به اتهام فعالیت‌های تجاری قاچاق توسط اسکله‌های در اختیار سپاه گفت "این بحثی انحرافی است که توسط افرادی که به نظر ما، ذینفع هستند، مطرح می‌شود." 

به جز قاچاق سیگار ، سپاه همواره در لیست اصلی مظنونان اصلی قاچاق مواد مخدر بوده است.  اسفند سال 90  وزارت خزانه داری آمریکا اعلام کرد که  نام سرتیپ غلامرضا باغبانی "یکی از فرماندهان نیروی قدس سپاه پاسداران ایران"، به اتهام مشارکت در قاچاق مواد مخدر در فهرست قاچاقچیان مواد مخدر آمریکا قرار گرفته است. در آن زمان دیوید کوهن، معاون وزیر خزانه داری آمریکا در امور تروریسم و اطلاعات مالی، گفته بود که درج نام این فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران ایران در فهرست قاچاقچیان، نشانگر فعالیت نیروی قدس سپاه در قاچاق مواد مخدر است. 

دیماه سال  89 نیز سایت افشاگر ویکی لیکس اسنادی از تلگراف های دیپلماتیک آمریکایی منتشر کرد که بر درگیر بودن سپاه در قاچاق مواد مخدر تاکید می کرد. 

پیش از این ها هفته نامه بریتانیایی اکونومیست نیز با انتشار گزارشی از نقش داشتن سپاه در قاچاق سیگار ، مشروبات الکلی و دیش های ماهواره ای نوشته بود . این نشریه معتبر به نقل از یک نماینده مجلس ایران که نامش فاش نشده بود ارزش این تجارت برای قدرتمندترین نهاد نظامی ایران را حدود 12 میلیارد دلار تخمین زده بود. 

محمود احمدی نژاد در سخنرانی خود همچنین از اسکله های غیرمجازی سخن گفته بود که "برادران قاچاقچی" در اختیار دارند. هیات تحقیق و تفحص مجلس ششم در سال 83 با انتشار گزارشی درباره واردات اجناس قاچاق و اسکله هایی که فعالیت تجاری غیرمجاز انجام می دهند به طور علنی تاکید کرد که سه اسکله متعلق به سپاه پاسداران در چابهار، خور زنگی و هرمزگان در این تجارت غیرقانونی دست دارند. 

یک مدیر ارشد در اداره گمرک تهران به شرط ناشناس ماندن به تهران وایر می گوید :" نه ما و نه هیچ کس به طور رسمی نمی توانیم نهادهای نظامی را متهم به دست داشتن در قاچاق بکنیم اما قضیه این است که ما رد پا می بینیم. یعنی بارها پیش آمده که گزارش به ما می رسد که محموله ای شامل چند میلیون دلار گوشی تلفن همراه قرار است وارد شود و شما آن را ثبت نکنیم. خیلی از موارد دلیل اش هم پرسیده نمی شود. اما کسی تردیدی ندارد پشت چنین دستوری، چه نوع مقامی نشسته است. " 

او ادامه می دهد :« هزاران هزار کامیون حامل سیگار قاچاق در جاده های کشور بدون هیچ مانعی در حال تردد هستند. به راحتی به دست عمده فروش ها می رسد و به راحتی هم توزیع می شود. خب به نظر شما آیا این کار بدون شما فرض بگیرید فلان فرد یا شخص نظامی ممکن است؟»

در سال های اخیر بخش عمده ای از کنایه ها نیز متوجه سپاه شده است، با لقب «کاسبان تحریم». بر همین اساس، برخی مخالفت های نظامیان با مذاکرات هسته ای، نه دغدغه داشتن درباره ارزش های انقلابی که نگرانی برای دلارهای قاچاق است.

پرونده قاچاق در ایران کماکان مبهم و پر حرف و حدیث است، فعلا تنها یک گزاره شفاف وجود دارد، هر سال حجم و ارزش قاچاق بیشتر می شود.