بیستونهم و سیویکم ژانویه سال ۲۰۱۶ «شاهین نجفی»، در کلن و هایدلبرگ پرفورمنس «سپیده دم» را به روی صحنه میبرد. در این اجرا آقای نجفی، سوره «فجر» از قرآن را به همراه موسیقی و رقص در مقام صبا اجرا خواهد کرد. در این پرفورمنس، آگوستو سزار، میشائیل کرول، ناتان بونتریگر، اوآنا ماریا استویسا شاهین نجفی را همراهی میکنند و لیزا کیرش رقصندگی این پرفورمنس را برعهده دارد. ایرانوایر با این خواننده سیوپنج ساله متولد بندرانزلی به این بهانه گفتوگویی داشته است.
در گفتوگوهایی که تاکنون انجام دادهام، همیشه فضای مصاحبه به نفع مصاحبهشونده بوده است، به این دلیل که قرار است یک گفتوگو تفکرات و نحوه نگاه مصاحبهشونده را عرضه کند.
سؤالهای مطرحشده لزوماً نگاه و نظر ایرانوایر نیست و بیشتر در راستای معرفی تفکرات این خواننده و نوازنده ایرانی، ساکن آلمان است. در طرح سؤالات سعی کردهام، پرسشها را کوتاه و مصاحبه را به سمتی هدایت کنم که برای مخاطبان ایرانوایر در شناخت موسیقی و نگاه اجتماعی آقای «نجفی» مفید باشد.
اجراي آيهاي از قرآن با هدف شكستن تابو و تقدس قرآن بوده است يا علت، موزون بودن آيههاي قرآن است.
ـ این یک بحث قدیمی است برای من، من از ابتدا کارم را با قرآن شروع کردم. خواست قدیمی من است، همیشه به این فکر میکردم که چگونه میشود این کار را کرد، یک یا دو تجربه قدیمی هم هست که هنرمندان دیگری این کار را کرده بودند، یک گروه مصری بود که به گمانم ده الی پانزده سال پیش بود که این گروه پاپ انجام داده بودند ولی این کاری که من دارم انجام میدهم یک تلفیقیست بین موسیقی و مقامهایی که در قرآن از آن استفاه میکنند و موسیقی یهود. بکگراندش به موضوع اسرائیل و فلسطین بر میگردد. چیزی که در ذهن من سبب شد این شکل بگیرد این بود که حالا که شرایط این هست و دارد بدتر هم میشود و قرار نیست این دو ابژه به یکدیگر نزدیک بشوند من این کار را با هنر انجام میدهم. در نتیجه شد این کار، بخشی که نمایندگیاش با قرآن است میشود اعراب فلسطینی و بخش دیگرش میشود یهود.
موسیقی با قرآن اجرا شده است. پس موضوع شکستن تابو نیست. وقتی ما تواشیح اجرا میکنیم، فقط ساز نداریم، حنجره اولین ساز در موسیقی است. کسی که قرآن را هامونیک اجرا میکند و تواشیح اجرا میکند همین است یعنی اجرا آکاپلای قرآن است. تابویی در این مورد وجود ندارد که شکسته بشود.
آیا این پرفورمنس جنبه طنزآمیز دارند
ـ به هیچ عنوان این کار طنز ندارد، کاری به شدت جدی است. جدی که میگویم یعنی کاملا تراژیک است. ولی یه جاهایی از لحاظ موسیقیایی کار ماژور میشود. ولی مضمون اصلی کار تراژدی است، بخشی از سوره فجر را انتخاب کردهام که در مقام صبا میخوانم. هیچ نگاه طنزی به قرآن و قوم یهود در این کار نیست.
در سالهای گذشته یکی از پرحاشیهترینهای موسیقی ایرانی بودهاید،آیا قرآن را به همراه رقص و موسیقی برای جنجال و حاشیه به روی صفحه میبرید.
ـ حاشیهها هرچه بوده از بیرون بوده است، ربطی به ما ندارند ما کارمان را انجام میدهیم. هیچ وقت یک هنرمند نباید نگاه کند که چه اتفاقی میافتد. در این زمینه اصلا بحث تابو و حاشیه نیست، قرآن بر اساس موسیقی خوانده میشود. کاری که فقط من دارم انجام میدهم با ساز است اتفاقا رقصی هم که در کنارش هست یک رقص مفهمومی است. یعنی بخشی از آن مضمون را رقصنده اجرا میکند.
در اعتراضات اجتماعی سال هشتاد وهشت، به عنوان خوانندهای معترض از نسل امروز به جامعه معرفی شدید. آن سالها به عنوان خوانندهای که در کنار توده مردم است از شما اسم برده میشد. در چند سال گذشته مخصوصا بعد از انتشار کار «پریود» آن خواننده معترض از طرف بخشی از جامعه مدنی و برخی از مدافعان حقوق زن مورد نقد و نفی قرار گرفت.
ـ من با این یک دستسازی موافق نیستم. وقتی کاری منتشر میشود حتما یک عدهای موافق هستند و عدهای مخالف، ما بیاد ببینیم موافقین از چه طبقه، قشر و در چه جایگاهی هستند چه خواستی دارند و مصداقی صحبت کنیم این که بگوییم جامعه در ماقبلش ایستاده است یک حرف کلی است. وقتی میگویید، فعالین حقوق زن یا روشنفکران ما باید بدانیم در مورد چه کسانی صحبت میکنیم، بله تعداد محدودی از افراد را من دیدم که واکنش نشان دادند.به نظر خودشان و به اندازه خودشان به آن اندازه که میفهمیدند واکنش نشان دادند و این واکنشها مفید هم هست و قرار است کمک بکند. ممکن است که غیر عقلانی و غیر واقعی باشند چون مفاهیم جدید هستند در ایران، اما در نهایت من استقبال میکنم از هرنقدی که بر مبنای عقلانیت و خرد باشد. اتفاقی که در هنر ایران و مخصوصا موسیقی افتاده، این است که ما نقاد هنر و موسیقی خیلی جدی نداریم، ما نقد موسیقی اصلا نمیدانیم مسئلهاش چیست. همین که من هنرمند و یا کارورز هنر مدام باید با افرادی مصاحبه بکنم و یا حرف بزنم که اصلا هنرمند نیستند و نگاهشان هم به هنر از زاویه حاشیه است. خودشان دستی در داستان ندارند و فقط خواستگاه و تاثیرات اجتماعیاش را در نظر میگیرند. ما به خود هنر هیچ وقت نمیپردازیم، این خودش یک معضل بزرگ است که باید به آن پرداخته شود.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر