زنان ایرانی و قضاوت آلمانی؛ روایت یک مجموعه عکس

 یکی از دخترها صورت زن دیگری را بند می‌اندازد؛ دیگری مشغول چک کردن موبایلش است؛ زنی روی صندلی آرایشگاه نشسته و موهایش حوله پیچ شده و یکی در آستانه در، روبه روی یک آیینه بزرگ خودش را ورانداز می‌کند. این روایت ها، بازتابی از تصاویر پروژه «بین زنان» است که «سمانه خسروی» آن را عکاسی کرده است. تصاویری که زنان ایرانی را از سفره ابوالفضل، دعا و استغفار تا عروسی، رقص و شادی تعقیب می کنند.

«سمانه» 32 سال دارد و عکاسی را در دانشگاه آزاد خوانده است: «هشت سال پیش به آلمان مهاجرت کردم و برای‌این‌که با زبان و فرهنگ مردم این کشور بیش تر آشنا شوم، تصمیم گرفتم دوباره عکاسی را این جا بخوانم.»

او الان دانشجوی فوق لیسانس رشته عکاسی است و پروژه «بین زنان»، پایان نامه او در مقطع کارشناسی عکاسی در آلمان بوده است: «یک روز سرکلاس هر کس از پروژه‌های جالب عکاسی در کشورش صحبت می‌کرد، من هم گفتم عکاسی از جراحی‌های زیبایی زنان در ایران می تواند پروژه جالبی باشد. یک باره دیدم همه با تعجب نگاهم کردند و سوال‌شان این بود که مگر در ایران هم جراحی زیبایی انجام می‌شود؟»

او از قبل می‌دانسته که آلمانی‌ها تصور درستی نسبت به زندگی در ایران ندارند اما توقع این سوال را هم نداشته است: «اطلاعات مردم آلمان درباره زندگی در ایران خیلی کم است. اغلب تصور می‌کنند زنان در ایران همه چادر و مقنعه دارند. این تصور، فقط تصور مردم عامه نبود، کسانی که با چشمان گرد از من درباره زنان ایرانی سوال می‌کردند، گروه‌های تحصیل کرده بودند. استادان دانشگاه و هم‎کلاسی‌هایم هم همین تصور را درباره زنان ایرانی داشتند. درحالی‌که وقتی زنان ایرانی و آلمانی را باهم مقایسه می‌کنم، متوجه می‌شوم که زنان ایرانی خیلی بیش تر به ظاهرشان توجه می‌کنند.»

سمانه همان وقت تصمیم می‌گیرد پروژه‌ای را عکاسی کند که به شناخت بیش تر از مردم کشورش کمک می کند:« معیارهای زیبایی خانمهای ایرانی را به عنوان پروژه در نظر گرفتم ودر عرض شش ماه، سه بار به ایران سفر کردم تا بتوانم  این پروژه را کامل کنم.»

سمانه ابتدا از خانواده‌اش درخواست می‌کند که جلوی دوربینش حاضر شوند. او هر چه از دنیای زنانه در ایران می‌بیند، ثبت می‌کند؛ از حضور زنان در میهمانی‌ها تا قرارهایشان در کافی شاپ‌ها و آرایشگاه‌ها: «سعی کردم تصاویر برای خود مردم ایران هم جالب باشد. حین کار، پروژه را برای خانم ها توضیح می‌دادم. خیلی‌ها وقتی می شنیدند هدفم این است که تصور مردم دنیا نسبت به زنان ایرانی  را اصلاح کنم، با روی باز از این که جلوی دوربین بیایند، استقبال می‌کردند؛ بعضی هم قبول نمی‌کردند.»

مجموعه عکس «بین زنان» یک بار روی دیوار رفته است: «پس از تمام شدن دوره لیسانس، دانشگاه یک نمایشگاه از مجموعه عکس‌های پایان نامه بچه‌ها برگزار کرد که مجموعه "بین زنان" هم در آن نمایشگاه روی دیوار رفت.»

عکس‌های او از طریق دانشگاه به نمایشگاه کتاب فرانکفورت هم راه یافته و همان جا یک ناشر آلمانی آن‌ها را پسندیده و قرار است کتاب عکس‌های سمانه خسروی را منتشر کند. اما سمانه باید ۵۰ درصد مبلغ انتشار را به ناشر بپردازد. او برای پرداخت این مبلغ در سایت «استارت نکس» ثبت نام کرده، در یک ویدیوی کوتاه به زبان آلمانی درباره پروژه ا‌ش توضیح داده و نمونه‌هایی از عکس‌های کتاب را قرار داده است.

سمانه می‌خواهد کتابش را پیش فروش کند تا بتواند پول انتشار کتاب را بپردازد.  او تصمیم گرفته اسم کتابش را تغییر دهد: «می‌خواهم کتاب با عنوان "همراه زنان" منتشر شود چون من واقعا همه این‌ خانم‌ها را همراهی کردم؛ از آرایشگاه تا اتاق عمل، از مجالس دعای زنانه تا عروسی‌ها و... .»

او پروژه‌های دیگری هم در ذهن دارد که همه آن ها به ایران ربط پیدا می‌کنند: «من نمی‌خواهم مردم کشورم آن طور که نیستند، قضاوت شوند. دلم می‌خواهد تصاویری را ثبت کنم که به شناخت بیش تر آن‌ها کمک کند.»