مرتضی احمدی، صدای خفته مردم

مرتضی احمدی، بچه جنوب شهر تهران است. نخستین بار در سال‌های بعد از جنگ جهانی دوم در تئاتر فرهنگ روی صحنه رفت و در پیش‌پرده‌ یکی از آوازهایش را اجرا کرد. در آن زمان قبل از اینکه بازیگرها خودشان را برای نمایش آماده کنند، پیش‌پرده‌خوان ترانه عامیانه‌ای به زبان مردم کوچه و بازار می‌خواند که حوصله تماشاگر سر نرود.

قطب‌الدین صادقی، کارگردان تئاتر و بازیگر سینما و تلویزیون است. او می‌گوید فرهنگ مردم با هنر مرتضی احمدی درآمیخته است.

مرتضی احمدی ترانه‌های تخت حوضی را  در کتابی به نام «کهنه‌های همیشه نو» گرد آورده. به گفته قطب‌الدین صادقی این کتاب، فرهنگ نمایش‌های مردمی در ایران را غنی‌تر کرده است.

با او درباره دستاوردهای مرتضی احمدی گفت‌و‌گو کرده‌ام. پای صحبت او می‌نشینیم:

کهنه‌های همیشه نو

«کهنه‌های همیشه نو» از مرتضی احمدی یکی از معدود آثار پژوهشی دقیقی است که ما در زمینه ترانه‌های تخت حوضی در اختیار داریم. به دلیل تجربه‌ مستقیم و بسیار غنی که مرتضی احمدی از دوره‌ کودکی و ایام جوانی داشته، این کتاب مانند یک تحقیق میدانی‌ و چکیده عمر یک هنرمند است.

ارزش این کتاب هم اتفاقاً در این است که مرتضی احمدی با موضوع کاملاً آشناست. هم موسیقی تخت حوضی را خوب می‌شناسد و هم با شیوه اجرایش آشنایی دارد.   جمع‌آوری ترانه‌های تخت حوضی در یک جلد به نظر من فرهنگ نمایشی و موسیقی ملی ما را غنی‌تر کرده است.   

یک هنرمند کاملاً ایرانی

مرتضی احمدی به گمان من یک هنرمند کاملاً ایرانی‌ست. او زیر و بم فرهنگ ایرانی، روح ایرانی، شعر ایرانی، خلقیات یک انسان ایرانی را کاملاً می‌شناسند.

احمدی از درون با فرهنگ ایران ارتباط دارد، آن را زیسته و آثاری به وجود آورده که به نظر من، هم بسیار زیباست و هم اینکه بسیار شیرین است.

صدای خفته مردم

مرتضی احمدی در همه این سال‌ها صدای خفته مردم را به نمایش درآورده و اجرا کرده است. او با یک تعهد درونی و با یک شور هنرمندانه و درون‌جوش حق فرهنگ مردم را ادا کرده و بر ارج و منزلت آن افزوده است. آثار او، همه از قلمرو فرهنگ مردم می‌آید. از اهمیت تلاش او در این عرصه‌ها همین بس که اکنون کسی نیست که بتواند جانشین او باشد. ما کسی را نداریم که با تسلط او و با آن زیبایی و با این صدای خوب، با چنین حدی از ریزه‌کاری‌های عاطفی و چنین تسلط تکنیکی بتواند این آثار را ادامه بدهد و اجرا کند. نه.  متأسفانه کسی را نداریم که بتواند مانند مرتضی احمدی «صدای خفته» مردم باشد.