بکارت؛ مرز بین خوش‌بختی و بدبختی

«الهام»، شخصیت زن فیلم «اوریون» به کارگردانی «علی زمانی عصمتی»، دختر جوانی است که هنگام رابطه جنسی با دوست پسر خود، بکارتش را از دست داده و حالا دنبال راه حلی است تا از ترس خانواده و جامعه آن را دوباره به دست آورد. اما پدر خشمگینش در پایان او را به قتل می‌رساند.

این فیلم، حکایتی تلخ از دخترانی است که درگیر مسایل قومی تعصبی می‌شوند و از ترس اطرافیان خود، برای بازیافتن بکارت از دست رفته به هر روشی پناه می‌برند. این فیلم با واکنش‌های متفاوت و گاه متضاد منتقدان سینمایی روبه‌رو شد اما در هر حال، یکی از نخستین فیلم‌های ایرانی است که به طور مستقیم به موضوع بکارت به عنوان یک تابوی فراگیر پرداخته است.

باکره بودن دختران در هنگام ازدواج هرچند دیگر مانند گذشته درهمه دنیا مرسوم نیست اما هنوز در کشورهایی مانند ایران، این موضوع هم‌چنان از اهمیت بسیاری برخوردار است.

در میان قبیله «بانتو» آفریقای جنوبی، تست بکارت و یا حتی آزمایش باکرگی و دوختن لب‌های خارجی اندام جنسی زنانه امری عادی است. بریدن اندام جنسی زنان به شکل سنتی در بیش از ۳۰ کشور جهان انجام می‌شود که بیش‌تر آن‌ها آفریقایی هستند. سازمان‌های حقوق بشری مخالف برگزاری چنین مراسم‌هایی هستند و آن‌ را ضدانسانی توصیف می‌کنند.

 در ایران هم  عمل «ختنه» برای زنان هنوز در برخی از روستاهای کشور دیده می‌شود. این ناقص سازی اندام جنسی تنها به این جهت است که تحریک پذیری دختران در برابر مسایل جنسی کاهش پیدا کند و تا زمان ازدواج خود باکره بمانند.

بکارت در بسیاری از فرهنگ‌ها به عنوان سلامت جسمی و اخلاقی دختر در نظرگرفته می‌شود و حذف آن تا پیش از ازدواج، مهم‌ترین رویداد زندگی شخص است که می‌تواند حتی در برخی نقاط جهان به قیمت جان وی تمام شود. از این رو است که دخترانی که به هر دلیلی بکارت خود را از دست داده‌اند، دست به عمل ترمیم می‌زنند و در ایران نیز این نوع عمل‌ها مرسوم است.

آمار دقیقی از مراجعه‌کنندگان به پزشکی قانونی برای گرفتن گواهی باکرگی دختران و تعداد عمل‌های ترمیمی پرده بکارت در دست نیست اما چیزی که مشخص است، وجود تعداد زیاد دخترانی است که سعی دارند نجابت‌شان را در پس پرده بکارت پنهان کرده و به همسر آینده خود ثابت کنند.

سازمان پزشکی قانونی ایران با رسانه‌های خارج از کشور از جمله «ایران وایر» درباره این موضوع صحبت نمی‌کند. در پی تلاش ما برای گرفتن آمار از این سازمان، کارشناس آن گفت: « این رسانه در خارج از کشور مشغول به فعالیت است و آن‌ها اجازه همکاری با رسانه‌های خارج از کشور را ندارند. دیگر آن‌که مساله بکارت یک مساله حساس و ناموسی است و نمی‌توان آمار چنین مسایلی را علنی کرد.»

مراجع تقلید در ایران، درباره بکارت دختران فتواهای متفاوتی صادر کرده‌اند. آیت‌الله «سیدعلى خامنه‌ای» درباره باکره بودن یک زن در هنگام ازدواج گفته است:«تشخیص مفهوم بکارت در موارد مختلف فرق مى‌کند و درهرصورت، در مورد شرطیت اجازه ولىّ (پدریا جدّ پدرى) براى ازدواج دختر باکره در موارد سه گانه (ازاله بکارت توسط دست و امثال آن، عقد بدون ازاله و آمیزش بدون ازاله بکارت) باید احتیاط شود و از ولى اجازه گرفته شود اما به هر صورت، باکره نبودن عیب نیست ولى بکارت صفت کمال است.»

اما آیت‌الله «ناصر مکارم شیرازى» دیدگاهش با رهبر ایران متفاوت است. وی در فتوایی گفته است: «در صورت شرط بکارت یا هر شرط کمال و عدم نقص ـ خواه به صورت ذکر در عقد باشد یا قبل از آن ـ چنان‌چه خلاف آن ثابت شود حق فسخ دارد و هرگاه دخول حاصل نشده باشد، مهر به کلى ساقط است و اگر حاصل شده باشد، مهرالمسمى پرداخته مى‌شود، سپس از کسى که تدلیس کرده، مى‌گیرد.»

«مجید»، روزنامه‌نگار ۳۲ ساله و ساکن تهران درباره بکارت دختران به ایران وایر می‌گوید: «این نهایت بی‌اخلاقی است که ما دختران را به خاطر داشتن رابطه جنسی که این‌جا به آن فرازناشویی می‌گویند، متهم کنیم. بعد به خودمان که برسد بگوییم ما مردان نجیب هستیم. اگر بخواهیم داشتن بکارت را به رابطه جنسی بدانیم من هم باکره نیستم. پیش از این برایم مهم بود با دختری ازدواج کنم که باکره باشد اما دیگر برایم مهم نیست چون دیدگاهم تغییر کرده است. داشتن بکارت برای من مهم نیست و اهمیتی ندارد اما اگر دروغ بگوید که باکره هستم و نباشد به هیچ عنوان نمی‌پذیرم. من معتقد هستم که سکس قسمت یبزرگي از رابطه است؛ روح بسیار بزرگ و انکار ناپذیر. نه باید زیاد سخت گرفت و نه خیلی آن را رها کرد.»

 اما باید به این نکته توجه داشت که تمامی مردان ایرانی دیدگاه مجید را ندارند و بکارت یک دختر در هنگام ازدواج برایشان از هر چیز دیگری مهم‌تر است.

«محسن» 25 ساله و مهندس کامپیوتر برایش باکره بودن همسرش حرف اول را می‌زند: «بکارت دلیل بر نجابت یک دختر نیست. اما برای قاطبه مردان ایران، بکارت دختر مهم است هرچند که بگویند برای ما مهم نیست. برای من این که همسرآینده‌ام با کسی قبل از ازدواج رابطه جنسی نداشته باشد بسیار مهم است.»

وقتی درجامعه‌ای باکره بودن دخترانش نجابت آن‌ها را رقم می‌زند، بی‌تردید برخی از دختران که به هر دلیلی بکارت خود را از دست داده‌اند، تصمیم می‌گیرند پیش از ازدواج، خود را به دست جراج بسپارند و یا از فن‌آوری جدید دانش پزشکی که همان «کپسول بکارت» است استفاده کنند.

 دکتر«اینه‌که فان سومرن» متخصص زنان و نازایی سازنده کپسول ترمیم بکارت درباره ساخته‌اش به مجله پزشکی آکادمی «اوترخت» گفته است: «زمان زیادی را سپری کردم تا توانستم مجلس هلند را متقاعد کنم که اجازه ساخت این کپسول را بدهند. نمایندگان معتقد بودند که این اقدام فریب مردان خواهد بود. اما من توانستم آن‌ها را قانع کنم که در بسیاری از اقوام، باکره نبودن دختران منجر به قتل آن‌ها خواهد شد پس جان‌شان از باکره بودن‌شان مهم‌تر است. برهمین اساس، آن‌ها نیزساخت این دارو را قبول کردند.»

بنا به گفته این متخصص، کافی است که نیم ساعت پیش از نزدیکی، این دارو به صورت شیاف مصرف شود، پوسته ژلاتینی این کپسول در دمای بدن شکسته و مایع قرمز رنگی پس از رابطه جنسی از آن خارج می‌شود.

دکتر «حسین احمدی‌نیاز»، حقوق‌دان و وکیل پایه یک دادگستری به ایران وایر می‌گوید: « پرده بکارت مرز میان خوش‌بختی و بدبختی زن است و درعرف ایران جایگاه مهمی دارد.  در نظام حقوقی ایران، داشتن بکارت دارای آثارحقوقی است. هرچه جامعه سنتی‌تر باشد، مساله بکارت از اهمیت خاصی برخوردار است و جامعه‌ای که فرد در آن زندگی می‌کند نسبت به آن حساس‌تر. در بسیاری از اقوام، برای یک دختر بکارت ناجی جان او است و اگر پیش از ازدواج آن را از دست بدهد با دست خود، مجوز مرگش را امضا کرده است.  مناطقی که بافت سنتی قومی دارند در کل ایران وجود دارد.»

در قانون جزا مجازاتی برای دختری که بکارتش را از دست داده باشد وجود ندارد اما «ازالۀ بکارت» اثر حقوقی دارد که «ارش» گفته می‌شود. ازاله، جرم کیفری ندارد. هیچ قانونی هم مبنی براین‌که دختر درهنگام ازدواج باید باکره باشد وجود ندارد اما در یک جامعه سنتی مثل ایران، این عرف است که قانون تعیین می‌کند. در نتیجه،  اگر عرف باشد که در قومی بکارت دختر شرط ازدواج باشد این شرط باید انجام شود در آن‌صورت مرد می‌تواند همسر خود را در صورت باکره نبودن طلاق دهد. اما اگر در هنگام عقد قید نشده باشد، دادگاه میزان «ارش» تعیین می‌کند که زن باید به مرد بپردازد که اصولا ارش از میزان مهریه زن محاسبه می‌شود.

 «جدا از مسایل دینی و قضایی، فرهنگ یک جامعه نقش بسیار مهمی در پرورش ذهن دارد.» این گفته دکتر «سمانه رحیم‌پور»، روان‌شناس و مشاور خانواده است. او بر این باور است که «ما درگیر یک دوگانگی فرهنگی هستیم. میان تمدن اروپایی و زندگی سنتی گیر کرده‌ایم. از یک سو دوست داریم با دنیای روز پیش برویم و از سوی دیگر هنوز ذهن‌مان درگیر سنت‌های قدیمی است.»

می‌گوید جامعه امروز ایران به بلوغ فکری لازم نرسیده است:« از یک سو با پدیده لذت جنسی روبه‌روست و از سوی دیگر با منع جوانان از به دست آوردن یافته‌های جنسی. همین عامل سبب شده است که روابط جنسی به سن زیر 18 سال برسد.»