خندیدن- چه خندهای ته دل به یک فیلم کمدی باشد، چه خندهای نخودی به کارتونی که در مجلهای دیدهاید- شیوهای عالی برای تسکین استرس است. داشتن حس قوی طنز همه بیماریها را درمان نمیکند، اما شواهد علمی به دستآمده درباره اثرات مثبت خنده روز به روز در حال افزایش است:
هنگامی که شروع به خندیدن میکنید، خنده فقط باعث باز شدن ذهنتان نمیشود، تغییراتی فیزیکی هم دربدنتان رخ میدهد:
- بسیاری از اندامها تحریک میشوند: خنده میزان فروبردن هوای اکسیژندار را میافزاید، قلب، ریهها و عضلاتتان را تحریک میکند، و میزان آزاد شدن "آندورفینها"- مواد ضددرد طبیعی بدن- از مغز را میافزاید.
- فرآیند پاسخ به استرس در بدنتان فعال میشود: خنده ابتدا فرآیند واکنش به استرس را در بدن به راه میاندازد، ضربان قلب و فشار خونتان را بالا میبرد، و بعد آن را فرومینشاند؛ نتیجه نهایی احساسی از آسودگی و آرامش است.
- تنشهایتان تسکین مییابد: خنده هم گردش خون را تحریک میکند و هم آرامشبخشی عضلانی ایجاد میکند. هر دوی این اثرات علائم جسمی استرس را میکاهند.
اما اثرات خنده به این اثرات کوتاهمدت محدود نمیشود. خنده برای سلامت درازمدتتان هم مفید است:
- دستگاه ایمنیتان تقویت میشود: افکار منفی به واکنشهای شیمیایی در بدن میانجامد که با فشار آوردن بر دستگاههای بدنی، پاسخ ایمنی بدن را تضعیف میکند. بر عکس، افکار مثبت باعث آزاد شدن نوعی از "نوروپپتیدها" (مولکولهای کوچک پروتئینی که سلولهای عصبی از طریق آنها ارتباط برقرار میکنند) میشود که به مقابله با استرس و بیماریهای بالقوه وخیمتر کمک میکنند.
- تسکین درد: خنده بدن را وامیدارد که میزان بیشتری از مواد ضددرد طبیعیاش را تولید کند. خنده همچنین میتواند چرخه "درد- اسپاسم" را که در بسیاری از اختلالات عضلانی دیده میشود، قطع کند.
- افزایش رضایت شخصی: خنده کنار آمدن با موقعیتهای مشکل را آسانتر میکند. خنده به شما کمک میکند تا با دیگران ارتباط برقرار کنید.
- بهبود خلق و خو: بسیاری از افراد ممکن است افسردگی را تجربه کنند، از جمله در واکنش به دچار بودنشان به یک بیماری مزمن. خنده به کاستن از این افسردگی و اضطراب و دستیابی به احساسی شادمانهتر یاری میرساند.
خنده کلید صمیمیشدن است
نگرش ما به زندگی و تواناییمان برای کنار آمدن با چالشهای آن بسیار تحت تاثیر کیفیت روابطمان با دیگران و به خصوص صمیمیترین این رابطههاست که ممکن است به صورت عشق یک زوج به یکدیگر جلوهگر شود. کیفیت روابط انسانی ما در عین حال که بر حس خشنودیمان از زندگی موثر است، تاثیری نیرومند بر سلامت جسمی و تعادل ذهنیمان به جای میگذارد.
شاید شما هم کتابهای گوناگون در موفقیت در رابطه با دیگران را خوانده باشید یا به نظرات کارشناسان گوناگون گوش داده باشید. اما یک چیز که در این کتابهای راهنما یا توصیههای درمانگران برای ایجاد جوی صمیمی در برقرار رابطهای گرم میان زوجها کمتر مورد توجه قرار میگیرد، خنده است.
خندیدن خصلتی انسانی و در مرتبه نخست و بیش از همه، پیامی اجتماعی است. اگر کسی در حضورمان نباشد، خندیدن معنایی ندارد، اما حضور حتی یک نفر به آن معنا میبخشد- و پیوندی میان ما و دیگری برقرار میکند.
یافتههای عصبشناس
اما چگونه میتوان خنده را به شیوهای علمی مورد بررسی قرار داد؟ دکتر رابرت پرووین (Robert Provine)، متخصص علوم اعصاب که میخواست تحقیقی علمی درباره خنده انجام دهد، تصمیم گرفت به جای بررسی آزمایشگاهی، به مشاهده هزاران مورد خنده خودانگیختهای که در زندگی روزمره رخ میدهد، بپردازد. نتایج مشاهدات او در کتاب "خنده: یک بررسی علمی" (پنگوئن، 2001) آمده است.
مشاهدات او نشان داد که خنده جو عاطفی مثبت و حسی از ارتباط میان دو نفر ایجاد میکند و باعث میشود که دو نفر از حضور یکدیگر لذت ببرند.
یکی از یافتههای جالب این تحقیق این بود که بیشترین چیزی که افراد را به خنده میاندازد، نه خود جوک یا مطلب طنزآمیز، بلکه اظهارنظرهایی است که در پیآمد گفتن جوک میان گوینده و شنوندگان در رد و بدل میشود؛ به عبارت دیگر به گفته دکتر پرووین در این موارد، هدف خنده در اصل نه واکنش به مطلب طنزآمیز، بلکه ایجاد رابطه اجتماعی است.
مشاهدات پرووین از خندههای خودانگیخته در محیط واقعی به یافتههای جالب دیگری هم رسید:
- بیشترین مزیتهای خنده از لحاظ بهبود سلامت، در واقع اتفاقی، و پیامد فرعی هدف اصلی بسیار مهمتری است: گردآوردن افراد در کنار یکدیگر. در واقع بخش عمده مزایای سلامتبخش خنده ممکن است ناشی از حمایت اجتماعی باشد که برای فرد ایجاد میکند.
- خنده نقش مهمی در جفتیابی دارد. مردان زنانی که را که در حضورشان از ته دل میخندند، دوست دارند.
- هم زنان و هم مردان بسیار میخندند، اما زنان بیشتر میخندند - 126درصد بیشتر از مردان همردیفشان. در مقابل مردان بیشتر گیرنده خنده هستند.
- خنده زن شاخصی مهم از گرم بودن رابطهاش با مرد است.
- خندیدن در روابط افراد با افزایش سن کاهش پیدا میکند.
- خنده مانند خمیازه، مسری است؛ خنده دیگران به طور مقاومتناپذیری می تواند شما را هم به خنده بیندازد.
قلقلک: شیوهای قدیمی برای به خنده انداختن
یکی از بهترین – و احتمالا یکی از قدیمیترین شیوهها- برای به خنده انداختن قلقلک دادن است. قلقلک دادن ذاتا اجتماعی است: ما نمیتوانیم خودمان را قلقلک دهیم. ما دیگری را قلقلک میدهیم تا پاسخی از او دریافت کنیم، یا طرف مقابل را اغوا میکنیم که ما را قلقلک دهد تا ما هم در مقابل بتوانیم او را قلقلک کنیم.
اغلب افراد نه تنها دوست دارند قلقلک کنند، بلکه قلقلک شدن را هم دوست دارند- بسیاری از افراد از این کار ساده به عنوان شیوهای برای ابراز عواطف استفاد میکند. نکته مهمتر اینکه نوجوانان و نیز بزرگسالان ترجیح میدهند بوسیله جنس مخالف قلقلک شوند.
قلقلک کردن احتمالا ریشه بسیاری بازیهای دیگر و ذاتا دوجانبه است؛ رابطه متقابلی بر اساس دادن و گرفتن. این داد و ستد عاطفی در واقع ریتم پایه همه روابط سالم است، جدا از اینکه در بزرگسالان هیجان جنسی را هم برمیانگیزد.
اما مشاهدات پرووین نشان میدهد با رسیدن به میانسالی میزان این رفتار به شدت کاهش مییابد. به گفته او افراد به تدریج دچار عدم تمایل به تماس لمسی میشوند. قلقلک، لمس و بازی آنقدر در هم آمیختهاند، که این افت تدریجی همه آنها را به محاق میبرد؛ در حالیکه این رفتارها ریشه وجود عاطفی ما هستند.
بنابراین دفعه بعدی که کارتان با همسرتان به مشاجره رسید، از اتاق بیرون نروید و در را به هم نکوبید؛ به جای اینکار سعی کنید همسرتان را قلقلک دهید!
برای اطلاعتان، قلقلکیترین نقاط بدن به ترتیب نزولی این جاها هستند: زیربغل، کمر، دندهها، پنجه پاها، زانوها، گلو، گردن، کف دستها.
-------------------
*“بنیاد تئودورا” (Theodora Foundation) – عکس صدر مطلب- یک سازمان غیرانتفاعی است که در سال 1993 در سوئیس ایجاد شد و هدفش کاستن از رنجهای کودکان بستری با خنداندن آنان از طریق ملاقاتهای هنرمندان حرفهای با نام "دکترهای دلقک" است. این بنیاد در کشورهای مختلف شعبه دارد. عکس: Rueters/Pascal Lauener
------------------
منابع:
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر