اسمش را در لیست پیوند گذاشته‌اند، اما معلوم نیست کی نوبت به او برسد. پاهایش ورم کرده بود، سردرد امانش را بریده بود، حالت تهوع داشت و حجم ادرارش به شدت کم شده بود که راهی بیمارستان شد.
جواب آزمایش‌ها و سونوگرافی شوکه‌اش کرد. محسن چهل ساله است و به بیماری نارسایی مزمن کلیه Chronic Kidney Disease که اصطلاحا آن راCKD می‌نامند، مبتلا شده است. او چندین ماه است که هفته‌ای سه روز به مدت چهار ساعت دیالیز می‌کند و نامش در فهرست بلند بالای انتظار برای پیوند کلیه قرار گرفته است.
نارسایی مزمن کلیه رایج‌ترین بیماری کلیه در دنیا و البته ایران است. اما محسن این موضوع را باور نمی‌کرده او مثل بیشتر مردم ایران فکر می‌کرده سنگ کلیه، شایعترین بیماری کلیوی است. دکتر فیروز فصیحی، فوق تخصص بیماری‌های کلیوی و استاد دانشگاه «بهشتی» می‌گوید: «سنگ کلیه شایعترین بیماری کلیوی نیست اما پرسرو صداترین و دردناکترین بیماری کلیه و طب است. طرح و شماى شيوع بيماريهاى كليوى در ایران با ساير نقاط دنيا تقريبا يكسان است با اندكى تفاوت كه مبتنى بر عوامل جغرافيائى، جمعيتى و نژادى است.»
علل ابتلا به این بیماری در ایران نیز با یک اختلاف جزئی مثل همه دنیا است: «بيشترين علت اختلال در كار و عملکرد كليه ها مانند ساير نقاط دنيا ديابت يا مرض قند است. در دنیا بين ٣٣٠ تا ٣٥٠ ميليون نفر مبتلا به ديابت هستند. این بیماری در طول زمان موجب بروز عوارض دركليه می‌شود؛ که نفروپاتى ديابتيك نام دارد. این بیماری بتدريج با شروع دفع پروتئين ناشى از اسيب عروقى در كليه باعث ضايعه بافت کلیه شده و منجر به از كار افتادن كليه‌ها مي شود.»
محسن مبتلا به مرض قند است و دیابت باعث نارسایی کلیه‌هایش شده است. او می‌گوید: «کاش مرض قند را جدی گرفته بودم.» پزشکان توصیه می‌کنند بیماران مبتلا به دیابت، آزمایش‌های مربوط به سلامت کلیه و سونوگرافی را برای اطمینان از کارکرد درست کلیه را چندماه یک‌بار انجام دهند.
به گفته دکتر فصیحی دومین عامل ابتلا به نارسایی مزمن کلیه، افزایش فشار خون است: «دومين علت از بين رفتن بافت و سپس كار كليه ها افزايش فشار خون يا High Blood Pressure است كه بالغ بر یک ميليارد نَفَر در دنيا به درجاتى به يکی از انواع آن مبتلا هستند كه باز با وارد نمودن آسيب به سيستم عروقى كليه باعث اختلال در كار كليه و به‌تدريج از كار افتادن كليه مي شود.»
اما درباره سومین عامل بروز بیماری نارسایی مزمن کلیه بین ایران و کشورهای پیشرفته اختلافاتی وجود دارد. دکتر فصیحی به مقایسه ایران و اروپای شمالی می‌پردازد و می‌گوید: «درباره علت سوم، اختلاف مختصرى وجود دارد، به اين معنى كه در كشورهاى پيشرفته مثل اروپاى شمالى، به‌دليل مراجعه زودتر و تشخيص سريع‌ترو درمان زودتر بيماري هاى التهابى كليه ها كه Glomerulonephritis ناميده مي شود( نوع أوليه كه آسيب در خود كليه اتفاق مي افتد و نوع ثانويه كه عارضه كليوى ناشى از يك بيمارى سيستميك و عمومى بدن است) این بیماری کمتر به نارسایی مزمن کلیه تبدیل می‌شوند ولى هنوز در كشور ما تعداد زيادى از بيماران مبتلا به بیماری‌های التهابی کلیه، کلیه‌هایشان را از دست می‌دهند. از طرف ديگر بيماري هاى نسج بينابينى ( Interstitial Nephritis ) كه ناشى از عوامل فيزيكى ، شيميائى و ارولوژيك است، در ايران قدرى كمتر و در اروپا و امريكا بيشتر و در مرحله قبل از نفريت ها قرار دارند.»
محسن چند روز است که مدام درباره کلیه‌ها و کارکردشان سرچ می‌کند و مطلب می‌خواند. او بیماری نسج بینابینی را می‌شناسد و می‌گوید: «یکسری عوامل شیمیایی مثل مصرف برخی داروها روی فضای بین نفرون‌ها اثر می‌گذارد و باعث تخریب این فضا می‌شود و بعد شخص مبتلا به بیماری نسج یا بافت بینابینی می‌شود.»
دکتر فصیحی معتقد است به طور مسلم در هيچ نقطه اى از دنيا بطور كامل نمي‌توان از بروز بیماری نارسایی مزمن کلیه جلوگيرى كرد ولى چند توصیه مهم دارد: «1- از شيوع این بیماری می توان پيشگيرى کرد. 2- بروز آن را می توان به تاخير انداخت. دو عامل مهم در پيشگيري از پيدايش اين عارضه أهميت بيشتري دارند: كشف و تشخيص عارضه قبل از اينكه به درجه اى پيشرفته برسد كه درمان هاى آن دير و يا ناممكن و بى اثر شود، بسيار مؤثر و مهم است. تفهيم بيمار در مورد اگاهى نسبت به عارضه اوليه و درمان صحيح مثل كنترل ديابت و پرفشارى خون، اهميت اثر بيمارى اوليه بر كليه، اهميت پيگيرى و تحت كنترل بودن و شروع به درمان به محض مشاهده علائم اوليه و بالاخره تفهيم روش هاى مختلف درمان درافزايش عمر كليه ها و بيماران بسيار اهميت دارد.»
او درباره بروز این بیماری در ایران به موضوع دسترسی بیمار به پزشک اشاره می‌کند: «نكته بسيار مهم در ايران امروز صرفا دسترسى پزشك به بيمار است كه در اين صورت مراحل تشخيص و درمان‌هاى مختلف به‌سرعت و به‌صورت منظم سير مي شود ولى مهم آن است كه عده زيادى از جمعيت به‌دليل نا آگاهى نسبت به سلامت خود به خصوص در شهر هاى كوچك و روستاها ( حتى با وجود شبكه هاى تشخيصى و درمانى) دير به اين مراكز مراجعه مي كنند و به‌طور مسلم تا بيمار به پزشك مراجعه نكند، امكان يافتن و تشخيص بسيار ضعيف است. بر این اساس، آنچه كمبودش بچشم مي آيد، جستجوى بيماران و سيستم هاى غربالگرى و گسترش بهداشت عمومى و در نهايت افزايش دانش و اگاهى عمومى است. آنچه گفتم مختصرى در باره شيوع عارضه اختلال مزمن در كار كليه يا CKD و نحوه پيشگيرى این بیماری است. به طورمسلم اين عقيده و تجربه من است و ممكن است كه با نظر ساير متخصصين همكار در برخى موارد تفاوت داشته باشد كه بايد مورد توجه قرارگیرد.»
محسن همه این موارد را یادداشت کرده و از اطرافیانش که مبتلا به فشارخون یا مرض قند هستند، مرتب درباره کلیه‌هایشان سوال می‌کند و می‌گوید: «هیچ فکر نمی‌کردم دیابت من را به این روز بیاندازد.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر