تور سوریه؛ مسافر نداریم

با وجود وضعیت خطرناک سوریه و جنگ در آن کشور، «سعید اوحدی»، رییس سازمان حج و زیارت مردادماه امسال به خبرگزاری «ایرنا» گفت با ارسال نامه ای از طریق وزارت امورخارجه و سفارت ایران در دمشق، از وزیر جهانگردی سوریه دعوت شده تا برای اعزام زائران ایرانی به این کشور گفت و گو و هماهنگی های لازم انجام شود.

این ادعا از زاویه سیاسی و دیپلماتیک جاذبه ای نداشت اما بیش تر به دنبال این بودیم که آیا در این شرایط، متقاضی برای سفر به سوریه وجود دارد؟

 خانمی که در آژانس «چالاک پرواز» خودش را به نام «مهسا» معرفی می کند، در این باره می گوید: «مدت های مدیدی است دیگر از سوی آژانس ما برای سوریه تور برگزار نمی شود چون مردم تقاضایی در این ارتباط ندارند. »

از او می پرسیم آیا هنوز پروازها به دمشق انجام می شوند؟  می گوید:«هواپیمایی "ماهان" و "ایران‌ایر" پروازهای محدودی دارند که البته به طور اینترنتی این بلیط ها به فروش می روند و از طریق آژانس های هوایی به دست مشتری نمی رسند.»

آیادر مورد کنسل شدن پروازها به سوریه برای شما نامه یا دستورالعملی ارسال شده است؟
- خیر. لااقل تا جایی که من اطلاع دارم، هیچ ابلاغ یا نامه رسمی وجود ندارد. خودبه خود به علت کم شدن تقاضا، راه عرضه نیز بسته شده است و کسانی که اصرار به سفر به امکان زیارتی سوریه داشته باشند، خودشان به طور مستقل و از طریق شرکت های محدود هواپیمایی که پروازها را برگزار می کنند، اقدام می کنند. اما تصور نمی کنم کسی متقاضی سفر به سوریه باشد مگر این که دانشجوی آن جا بوده یا خویشاوندی داشته باشد. »

برای عراق چه طور؟
بله؛ برای اماکن زیارتی مثل نجف و بغداد بلیت می فروشیم. برای نجف، داشتن ویزا کافی است و قیمت پرواز هر نفر مابین 600 تا یک میلیون و 200 هزار تومان است. اما برای پرواز بغداد معمولا خود هواپیمایی عراق برای مسافران بلیت صادر می کند.

به دفتر هواپیمایی ماهان در یکی از خیابان های تهران زنگ می زنم؛ فردی به نام «حمید» در پاسخ به سوال من می گوید: «هر هفته از سوی هواپیمایی ماهان دو پرواز در روزهای یک شنبه و سه شنبه به مقصد دمشق انجام می شود اما این پروازها برای آژانس های هوایی یا برگزاری تور زیارتی نیست و غالبا برای نقل و انتقال کمک های هلال احمر و تجهیزات پزشکی است. به ندرت دانشجویان ایرانی ساکن سوریه یا ساکنان ایرانی شهر دمشق متقاضی این پروازها هستند.»

در تماس با دفتر هواپیمایی «گلها»، همین سوال را مطرح می کنم؛ «آرین» در مورد پروازهای سوریه می گوید: «تا پیش از اتفاقات اخیر، شرکت های هواپیمایی ماهان، ایران ایر و"سیرین ایرز" در طول هفته چند پرواز از تهران به دمشق و برعکس انجام می دادند اما در طول یک سال اخیر هیچ متقاضی برای پرواز به سوریه وجود ندارد. کلیه سفرهای زمینی با اتوبوس و قطار نیز متوقف شده اند.»

«پروانه» در شرکت هواپیمایی «راه ابریشم» می گوید: «هیچ منعی برای فروش پرواز سوریه نیست و حتی به تازگی گفته شده که شاید با بهتر شدن شرایط سوریه، دوباره تورهای زیارتی سوریه راه اندازی شوند ولی چون هیچ تقاضایی هم وجود ندارد، خود به خود پروازها کنسل و فعالیت تورها متوقف شده اند.»

با چند دفتر هواپیمایی معتبر دیگر نیز تماس می گیرم اما تقریبا همگی آن ها می گویند که تور سوریه این روزها متقاضی ندارد.

برای دست یابی به پاسخ این سوال که اساسا تورهای زیارتی به سوریه به علت ناامنی این کشور از سوی سازمان حج و زیارت ممنوع اعلام شده یا صرفا به علت کمبود متقاضی انجام نمی شوند، با روابط عمومی این سازمان تماس می گیرم. اما به محض معرفی خودم و رسانه «ایران وایر»، مکالمه از سوی فرد پاسخ دهنده به تماس قطع می شود.

از زمان شروع ناآرامی ها در سوریه تاکنون، اظهار نظرهای متفاوتی از سوی مسوولان مربوطه درباره ممنوعیت اعزام زائران ایرانی به سوریه منتشر شده است. بهمن ماه سال 1390 «محمود صادقی»، رییس پلیس اداره گذرنامه به مهر گفته بود: «در هفته یک رام قطار از تهران به مقصد سوریه حرکت می کند که سفر با این قطار نیز طبق قانون، سفر زمینی محسوب شده و ممنوع است. هیچ تبعه و زائر ایرانی نمی تواند تا تامین امنیت زائران ایرانی، از طریق مسیر ریلی به سوریه سفر کند.»

این خبر در شرایطی اعلام شد که چندین مورد حمله به اتوبوس زائران ایرانی از سوی نیروهای مخالف دولت بشار اسد، رییس جمهور سوریه و یا تروریست ها در خاک این کشور منتشر شده بود. در ابتدا، در زمستان سال 1390، 11 نفر از مردان یک کاروان زیارتی ایرانی از سوی گروه های مخالف اسد به گروگان گرفته شدند.

پیش از اعلام ممنوعیت سفر زمینی به سوریه، بنا به آماری که سازمان حج و زیارت اعلام کرد، هر هفته حدود هشت هزار زائر ایرانی از طریق کاروان های رسمی به سوریه اعزام می شدند و چیزی نزدیک به شش هزار نفر نیز از طریق آژانس های مسافرتی مختلف و در قالب تورهای زیارتی،راهی سوریه می شده اند.

بعد از بحرانی شدن شرایط زائران ایرانی و بیم گروگان گیری یا کشته شدن آن ها، مردادماه سال 1391 اعزام زائران به سوریه به طور کامل متوقف شد.

حجت الاسلام « مهدی شهسواری»، رییس ستاد عتبات عالیات سازمان حج و زیارت در همان زمان به خبرگزاری «فارس» گفته بود: «با توجه به شرایط خاصی که در منطقه "زینبیه" ایجاد شده و تحولاتی که در این منطقه رخ داده، باید در خصوص این مسافرت های زیارتی تامل بیش تری داشته باشیم و منتظریم تا به ما اعلام شود که این اعزام ها بلامانع است. »
یک هفته بعد اما خبر مهم ترین گروگان گیری زائران ایرانی در خاک سوریه منتشر شد. این بار 48 ایرانی در منطقه «ریف» ربوده شدند و پس از 150 روز اسارت، با مداخله ترکیه و قطر، با دو هزار و 130 نفر از زندانیانی که در زندان های سوریه به سر می بردند، مبادله و آزاد شدند.

پس از آن ماجرا، تقاضای سفر به سوریه به سمت صفر میل کرد؛ هرچند مسوولان دولت ایران کماکان تلاش می کنند مساله را طور دیگری جلوه دهند و بگویند همه چیز عادی است؛ شبیه این روزهای سوریه!