وضعیت وخیم یک کمپ پناهجویان در ترکیه؛ اخراج 28 زن و کودک

هشت زن پناه‌جوی ساکن کمپ «یوزگات» ترکیه که در اعتراض به شرایط زندگی در این کمپ تجمع کرده بودند، به همراه 20 فرزندشان از این کمپ اخراج شده اند.

آن ها تهدید کرده بودند در صورت عدم توجه به درخواست هایشان، در برابر دفتر نمایندگی سازمان ملل در شهر آنکارای ترکیه تحصن می کنند. برخی هم قصد داشتند به صورت اعتراضی، مقابل دفتر سازمان ملل برهنه شوند. ولی حالا این اعتراض ها منجر به آواره شدن آن ها شده است.

کمپ یوزگات در شهری به همین نام، در فاصله سه ساعتی شهر آنکارا قرار دارد؛ یک کمپ حفاظتی و امنیتی که زنان و مادران سرپرست خانوار ایرانی، افغان، عراقی، سوری، اتوپیایی و سومالیایی که درخواست پناهندگی داده اند، در آن زندگی می کنند.

زنانی که در این کمپ ساکن هستند، به خاطر تهدیدات خانوادگی یا حملات متعصبانه قومی و مذهبی، تحت حفاظت دفتر نمایندگی سازمان ملل در ترکیه به طور مخفیانه نگه‎داری می شوند.

زنان ساکن کمپ اولین بار بعد از این که شنیدند یکی از مادران کمپ برای تهیه یک وعده غذای کودکش تن به خودفرشی داده، قرار گذاشتند به شرایط خود معترض شوند. آن ها گفته بودند در صورتی که به درخواست‎شان توجه نشود، جلوی دفتر این سازمان برهنه خواهند شد. روز اول، همه ساکنان کمپ در اعتراض شرکت کردند ولی روز بعد فقط هشت نفر مانده بودند. این هشت نفر اکنون اخراج شده اند.

یک زن اخراج شده در گفت و گوی اسکایپی با «ایران وایر» درباره شرایط کمپ می گوید: «شب ها که می خوابیم، سوسک ها دور و بر صورت‏مان می چرخند. خیلی پیش آمده که سوسک را از توی یقه لباس بچه هایم درآورده ام یا حین غذا خوردن، لاشه یک سوسک یا موش مرده را از داخل غذا بیرون کشیده­ام.»

وضعیت تغذیه برای همه ساکنان فاجعه بار است. این زن می‌گوید: «در حالی که 80 زن و کودک ساکن کمپ مجبورند سیب زمینی آب پز شده بخورند و بیش تر بچه ها به سوء تغذیه دچارند، کارکنان کمپ در سالن غذا خوری خود که یک اتاق شیشه ای است، روبه روی بچه های گرسنه، غذای مخصوص برای خودشان سفارش می دهند. بچه های ما پشت شیشه می ایستند و ساعت ها به کباب خوردن کارکنان کمپ نگاه می کنند.»

«یاسمن» یک زن افغان ساکن کمپ هم به «ایران وایر» می گوید: «نوزاد بودم که پدرم به علت جنگ افغانستان و شوروری سابق مجبور به مهاجرت شد و من در ایران بزرگ شدم و درس خواندم اما شرایط مهاجرت در ایران برای کسانی که فاقد مدارک اقامت بودند، بسیار وخیم بود. مصمم شدم به عنوان یک زن بی سرپرستی که با کودکم تنها مانده بودم، از ایران به ترکیه مهاجرت و از دفتر نمایندگی سازمان ملل در ترکیه درخواست کمک کنم. سال 2012 به طور قاچاقی به این جا مهاجرت کردم. در طول مسیر ایران تا ترکیه از سوی قاچاق برها تهدید شدم اما جان سالم به در بردم و خودم را به دفتر نمایندگی سازمان ملل در آنکارا معرفی کردم. از آن جا که به خاطر قومیت پرستی برخی افغان ها بارها تهدید شده و مورد حمله قرار گرفته بودم، من را به کمپ یوزگات فرستادند.»

«ریحانه»، دختر ایرانی هم‌جنس‌گرا هم به «ایران وایر» می گوید: «تقریبا بیش تر ساکنان کمپ یوزگات زن های بی سرپرستِ در خطر هستند. دولت ترکیه مدعی است این کمپ به منظور حفظ امنیت جانی و روانی ساکنانش، یک کمپ مخفی است. ظرفیت کمپ چیزی نزدیک به 100 نفر است اما ساکنان آن جا را نزدیک به 30 زن و 50 کودک تشکیل می دهند.»

به گفته ریحانه، وضعیت زنان ایرانی ساکن کمپ بهتر است:«پرونده زن های ایرانی زود رسیدگی می شود اما خانم هایی از دیگر ملیت ها مثل افغان ها آن جا ساکن هستند که بعضی از آن ها بیش از پنج سال است در شرایط بلاتکلیفی در کمپ حضور دارند. چند روز پیش یکی از این خانم ها به دفتر نمایندگی سازمان ملل زنگ زد و آقای پاسخ دهنده آن سوی خط جواب داد وقتی یک خانم افغان هستی، باید خودت را آماده کنی که سال ها منتظر روند پرونده ات بمانی.»

«مصیبه»، زن دیگری که مدتی در کمپ بوده، به شرایط روحی و روانی نامناسب زنان و مادران ساکن این کمپ اشاره می کند و این که در طول چند ماه گذشته شاهد خودکشی پنج زن از ساکنان کمپ بوده که خوش‎بختانه همگی آن ها به موقع نجات یافته اند: «زیاد پیش آمده خودزنی یک مادر را جلوی چشم بچه هایش این جا دیده ام. به هر خانوار یک اتاق دو در دو متر می دهند که دو تخت دو طبقه و یک سرویس بهداشتی دارد. هفته ای دو بار فقط آب گرم هست. زمستان ها گاهی هفته ای یک بار هم ممکن است آب گرم نداشته باشی. این جا ساعت ورود و خروج دارد. اگر از ساعت ورود و خروج عدول کنی، اخطار می گیری. محل کمپ از مرکز شهر چیزی نزدیک به 40 دقیقه پیاده فاصله دارد و اگر کسی بخواهد از امکانات داخل شهر استفاده کند، باید 40 دقیقه پیاده برود. چیزی به نام مقرری و کمک هزینه وجود ندارد. مواد بهداشتی و شوینده نیست. ماشین لباس شویی مدام خراب است و کیفیت غذای کمپ از غذای زندان به مراتب بدتر است. بسیاری از این زنان از حمایت بیرونی برخوردار نیستند و بیش تر بچه های کوچک آن جا از سوء تغذیه رنج می برند.»

او به پدیده تن فروشی زنان ساکن کمپ اشاره می کند: «کسی در آن کمپ هست که با یک بچه ساکن آن جا شده و الان پنج بچه دارد. حتی نمی داند پدر این بچه ها چه کسی یا چه کسانی هستند؟»

یاسمن اما درباره مشکلات وخیم بهداشتی و آموزشی کمپ یوزگارت می گوید: «کمپ پر از سوسک و موش است. موش ها به راحتی وسط اتاق می چرخند. یک تکه فرش کثیف وسط هر اتاقک افتاده ولی اجازه شست وشوی همین تکه فرش را هم نمی دهند. ما بین کثافت و نداری وول می خوریم. سازمان ملل می گوید به ما مربوط نیست و به دولت ترکیه مربوط است و دولت ترکیه هم توپ را سمت سازمان ملل شلیک می کند. مشکل فقط ما بزرگ ترها نیستیم، مشکل وضعیت نابه‎سامان بچه ها است. بیش تر بچه های کمپ مدرسه نمی روند و آموزش نمی بینند. هیچ مدرسه و کلاسی برای بچه ها وجود ندارد و زمستان ها که گاهی دمای هوا به 20 درجه زیر صفر می رسد، برای همان تعداد محدودی که به مدرسه می روند هیچ سرویس و وسیله رفت و آمدی نیست و بچه ها از داشتن حداقل امکانات آموزشی مثل دفتر و کتاب محرومند. بچه ها سوء تغذیه شدید دارند. آن ها اغلب یا درگیر یبوست هستند و یا اسهال دارند. بدون استثنا همگی آن ها کم خونی دارند و بیش تر آن ها به مشاوره و روان‎شناس محتاج هستند. اگر ناخن بچه های کمپ را نگاه کنید، 90 درصدشان آن قدراین ناخن ها را جویده اند که به گوشت رسیده است. مادران به علت فشارهای عصبی بسیار، بچه ها را به شدت کتک می زنند و کلا شرایط غیر انسانی عجیبی آن جا حکم فرما است.»

اما پس از اعتراض زنان چه رخ داده است؟ یاسمن می گوید: «شب اول اعتراض، همه ما تا ساعت دو نیمه شب از گرفتن غذای توزیع شده پرهیز کردیم. مدیر امنیت اداره مهاجرت شهرمان آمد و با چند نفر از خانم های نماینده وارد گفت و گو شد. قول دادند روز دوشنبه مشکلات را بررسی کنند. اما روزی که قرار گذاشته بودند، مسایل خود را مطرح کردیم و پاسخ های تکراری شنیدیم که مانند شما هزاران نفر دیگر در پارک ها بی خانمان هستند و اگر اعتراضی دارید، می توانید از کمپ خارج بشوید. آن ها خانم­های معترض را تک به تک به داخل اتاق مدیر کمپ دعوت کردند و در روز دوم اعتراض، معترضان به 28 نفر محدود شدند. یعنی هشت زن سرپرست خانوار و بچه هایشان که می شدند 28 نفر و حالا همه این 28 نفر از کمپ اخراج شده اند و مجبورند به شهرهای دور دیگر بروند. یک زن اتیوپیایی به من گفت چند مامور پلیس به من گفتند که اگر به اعتراضت ادامه بدهی، تو را از این جا بیرون می اندازیم. این خانم یک بچه دو ساله و یک بچه هفت ماهه دارد.»

می پرسیم آیا امکان کار کردن برایتان وجود ندارد؟ می گوید: «هر کدام از ما چند بچه داریم. من خودم با این که تومور چشمی دارم، دنبال کار رفتم اما این جا نگاه مثبتی به لحاظ اخلاقی به زنان ساکن کمپ ندارند. هر جا برای کار می رویم، با پیشنهاد جنسی روبه رو می شویم. برای همین هم زن ها مجبورند به خاطر پرهیز از این قضاوت ها از خیر کار کردن بگذرند.»

در گفت و گو با زن های معترض کمپ یوزگات متوجه می شویم که زن های اخراج شده از کمپ ناچارند به محل سکونت معرفی شده در شهرهای پراکنده بروند و خودشان زندگی را بگردانند.

مصیبه اشاره می کند که وقتی نامه اخراج به کسی داده می شود، یک تا دو هفته مهلت دارد تا کمپ را ترک کند: «هیچ کدام از ما برای شروع زندگی تازه پس اندازی برای اجاره یک اتاقک هم نداریم. در همین دو روز اعتصاب‎مان، با وجود بارندگی شدید و هوای سرد، کف خیابان نشستیم. همین اندازه که زنده مانده ایم، کافی است. حالا همراه با نامه اخراج، به هر کدام از ما پاکت هایی داده اند که 100 تا  150 لیر در آن وجود دارد برای هزینه جا به جایی؛ مثلا به خانواده های شش نفره 150 لیر داده اند که رسیدن‌شان تا مقصد هم نمی شود.»

وقت خداحافظی و قطع ارتباط اسکایپی از یاسمن می پرسیم سرنوشت تو و بچه هایت چه خواهد شد؟ می گوید: «هیچ! بی خانمانی.»

تماشا در یوتیوب