راز محسن رضایی و 1000 اسیر آمریکایی

«محسن رضایی»، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام ایران شنبه شب در یک برنامه تلویزیونی گفته است: «اگر امریکایی‌ها بخواهند به ایران چشم بد داشته باشند و به فکر حمله نظامی باشند، مطمئن باشند ما در هفته اول حداقل هزار امریکایی را اسیر می گیریم و آن موقع برای آزاد کردن هر یک از آن ها باید چند میلیارد دلار بدهند؛ آن وقت مشکل اقتصادی ما نیز ممکن است حل شود.»

محسن رضایی که تا سال 1376 فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران بود، امسال پس از موافقت علی خامنه ای، دوباره به سپاه بازگشته است.

او گفته که قرار است در نهادهای علمی مانند دانشگاه «امام حسین» که وابسته به سپاه است، به انتقال تجربه های خود بپردازد ولی شایعه هایی درباره احتمال انتصاب او به عنوان رییس ستاد مشترک نیروهای مسلح ایران شنیده می شود.

اظهارنظر تند و عجیب محسن رضایی در روزهایی که زمزمه توافق بین ایران و 1+5 بیش از هر زمان دیگر به اوج رسیده، بازتاب های گسترده ای داشته است.

محسن رضایی سوابق اظهارنظرهای عجیب در این زمینه را دارد که گاه جنجال ساز هم شده است؛ برای نمونه، محمود احمدی نژاد 18 خرداد 1388 در یک مناظره تلویزیونی مربوط به انتخابات ریاست جمهوری به محسن رضایی گفت: «شما دو سال قبل در تلویزیون نظری دادید و گفتید یک ماه دیگر جنگ می شود؛ بعدا گفتید چون من این را گفتم، حمله برطرف شد و امریکا حمله نکرد.»

محسن رضایی تایید کرد که گفته بود سه بار جورج بوش قصد قطعی برای حمله به ایران داشت ولی همین گفته ها و افشاگری ها باعث شدند جورج بوش در وضعیت انفعالی قرار بگیرد و این تصمیم ها خنثی شوند.

اما آیا سخنان محسن رضایی در فضای سیاسی کنونی می تواند معنای خاصی داشته باشد؟ این موضوع را می توان در دو وجه بررسی کرد؛ نخست این که موقعیت سیاسی محسن رضایی در حال حاضر چه گونه است؟
او در طول 18 سال گذشته، یک بار برای انتخابات مجلس و سه بار برای انتخابات ریاست جمهوری تلاش کرده و در همه موارد شکست خورده است. دو بار نیز برای راه اندازی حزب سیاسی تلاش کرد اما  با شکست روبه رو شد. عضو هیچ کدام از نهادهای سیاسی دو جریان اصلی سیاسی در ایران نیست و پس از شکست تلاش هایش برای راه اندازی جریان سوم در ایران، ناچار به بازگشت به سپاه شد. در واقع، او نماد شکست نظامیان برای بلندپروازی های علنی سیاسی در ایران است. بنابراین، نمی توان نظرات محسن رضایی را نماینده جناح خاصی در ایران تلقی کرد. او معمولا نظرات شخصی خودش را می گوید.

اما در وجه دوم، آیا او ماموریتی داشته است؟
در طول یک ماه گذشته، تحلیل محتوای سخنان فرماندهان سپاه و رسانه های مهم وابسته به این نهاد نظامی نشان می دهد که آن ها لحن ملایم تری در قبال امریکا داشته اند.

سه ماه پیش، پس از آن که «جو بايدن»، معاون اول ریيس جمهوری امريکا و «مارتین دمپسی»، رییس ستاد مشترک ارتش امریکا گفتند گزینه حمله نظامی به ایران هم‎چنان روی میز است و گفته هایشان با واکنش تند علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی رو به روشد، لحن فرماندهان نظامی و رسانه های وابسته به سپاه تند شد. ولی در طول یک ماه گذشته آن ها اغلب سکوت و تلاش کرده اند مواضع تندی علیه غرب اتخاذ نکنند.

از این زاویه نیز تهدیدهای تند نظامی محسن رضایی علیه امریکا که احتمالا برای جلب توجه و رضایت علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی گفته شده، یک اقدام دیرهنگام به شمار می رود.

در فضای اجتماعی مجازی هم کاربران ایرانی در توییتر واکنش منفی به سخنان محسن رضایی نشان داده اند. یک روزنامه نگار ایرانی نوشته است: «تفکر محسن رضایی دقیقا مشابه تفکر دزدان دریاییه: می‎ریم گروگان می گیریم، پول طلب می‎کنیم و به اقتصادمون سروسامان می‎دیم.»

کاربر دیگری هم نوشته است که احتمالا موضوع پایان نامه دکتری اقتصاد محسن رضایی، «بررسی راه‎کار جامع رفع مشکلات اقتصادی کشور به وسیله اسرای امریکایی» بوده است.

برخی کاربران به تشابه سخنان او با محمود احمدی نژاد، رییس جمهور سابقه ایران اشاره کرده و از او خواسته اند اعلام بازنشستگی کرده و یا صبر کند و حرف هایش را نگه دارد تا در انتخابات آینده که احتمالا دوباره کاندیدا شود، رجزخوانی کند.

عده ای از کاربران ایرانی نیز به سوابق محسن رضایی در جنگ هشت ساله ایران و عراق اشاره و به او یادآوری کرده اند که در جنگ هم وعده داده بود بر دشمن پیروز شود ولی فرمانده عملیات هایی بوده که به شکست ایران منجر شده است.

واکنش منفی کاربران ایرانی به سخنان محسن رضایی الزاما نشان دهنده هواداری آن ها از غرب یا رابطه منفی با نیروهای نظامی ایران نیست، کاراکتر ویژه محسن رضایی در طول دو دهه گذشته از او یک شخصیت منفی ساخته است. سخنان تازه و جنجالی محسن رضایی از این نظر که این وجه از تصویر او در افکار عمومی را برجسته تر کرد، کاربرد داشت.

به نظر نمی رسد چنین دست‌آوردی مدنظر محسن رضایی بوده و یا این که برایش اهمیتی داشته باشد. می توانیم منتظر باشیم تا چند سال دیگر که محسن رضایی اعلام کند هدف پشت پرده این حرف ها چه بوده است؛ مثلا می تواند بگوید که امریکا قصد داشت مذاکرات را به شکست بکشاند و به ایران حمله کند ولی حرف های من باعث شد بی خیال شود و مذاکرات به نتیجه برسد.

این روزها بسیاری در متن و حاشیه مذاکرات هسته ای ایران و 1+5 ادعا می کنند موفقیت مذاکرات، نتیجه تلاش آن ها بوده است، چرا محسن رضایی این کار را نکند؟