واکنش های گسترده به اعمال قوانین تحریم آمریکا علیه پزشکان ایرانی

تلویزیون‌های بزرگ داخل سفارت، مدام تصاویری از شهرهای مختلف آمریکا نشان می‌دهد. مزارع، شالیزارها، برج‌ها و فروشگاه ها روی صفحه تلویزیون نقش می‌بندند، یکباره نوبت به  دانشگاه ها می‌رسد و روی صفحه بزرگ تلویزیون نوشته می‌شود: فرصت تحصیل برای همه. 

کارمندان سفارت به نوبت متقاضیان را صدا می‌کنند و بعد از سوال و جواب تصمیم می‌گیرند که به آنها ویزای ورود به امریکا را بدهند یا نه؟ 

سال هاست که پزشکان، یکی از متقاضیان گرفتن ویزای آمریکا برای شرکت در امتحانات تخصص این کشور هستند، مثل حمید که فارغ التحصیل  پزشکی دانشگاه تهران است.
او پارسال همین موقع ویزا گرفته: «وقتی کارمند سفارت گفت که ویزا گرفتی، بدون توجه به سکوت اطرافم از خوشحالی فریاد زدم یوهووو».

او همان وقت خودش را تصور کرده که در یکی از بهترین دانشگاه های آمریکا رشته مورد علاقه‌اش  یعنی رادیولوژی را می‌خواند. از ده ماه پیش که به امریکا آمده تا همین پریروز، روزی دوازده ساعت درس می‌خوانده اما الان سه روز است که فقط خبرها را چک می‌کند، درست از روزی که کمیسیون آموزشی فارغ‌التحصیلان پزشکی خارجی در آمریکا (ECFMG) اعلام کرده که روند تایید مدارک دانش‌آموختگان رشته‌های پزشکی در ایران را به دلیل تحریم‌ها متوقف کرده است. 

این نخستین بار است که تائید مدارک پزشکی مشمول قوانین تحریم می‌شود. 

پزشکانی که خارج از آمریکا درس خوانده‌اند،  برای این که بتوانند در امریکا طبابت کنند و یا در رشته‌های تخصصی ادامه تحصیل دهند،  باید سه مرحله امتحان بدهند.

این قانون استثنا ندارد. پزشکان آلمانی، سوئیسی، ترک، ایرانی، هندی و...که در کشور خودشان پزشک شده اند، باید این سه مرحله امتحان را بگذرانند تا گواهینامه پزشکی ایالت متحده را دریافت کنند. برای ثبت نام در این آزمون ها، کمیسیون آموزشی فارغ‌التحصیلان پزشکی خارجی در آمریکا (ECFMG) باید با دانشگاه های آنها در کشورهایشان مکاتبه و مدارک انها را تائید کند. حالا دفتر کنترل دارایی‌های خارجی در وزارت دارایی آمریکا محدودیت‌هایی را در ارتباط با تحریم‌های ایران برای (ECFMG) در نظر گرفته و این کمیسیون آموزشی، تائید مدارک پزشکانی که در ایران فارغ التحصیل شده‌اند، متوقف کرده است. تائید مدارک پزشکان خارجی کانادا هم به عهده این کمیسیون است. بنابراین شورای پزشکان کانادا هم از توقف تائید مدارک پزشکان فارغ التحصیل ایران خبر داده و این موضوع را مربوط به تصمیم (ECFMG)  که نهاد مرجع برای تائید مدارک پزشکان خارجی کانادا است، دانسته است. 
مدارک حمید هنوز تائید نشده و او نمی‌داند چه کند؟ او تنها کسی نیست که گرفتار این وضعیت شده است. این خبر پزشکان ایرانی زیادی را شوکه کرده، حتی آنهایی را که سه مرحله امتحان را از سر گذرانده و یا برای خواندن رشته‌های تخصصی پزشکی پذیرفته و  وارد بیمارستان‌های آمریکا  شده‌اند.  

علی از پزشکانی است که مدارکش از سوی (ECFMG) تائید شده. او هر سه امتحان را با نمره‌های خوب پاس کرده اما تحریم‌ها و توقف تائید مدارک، دامن او را هم گرفته است. او به «ایران وایر» می‌گوید: «بعد از اینکه پزشکان هر سه امتحان را پاس کنند باید گواهینامه طبابت دریافت کنند. این گواهینامه را فدراسیون برد پزشکان امریکا (FCVS)  صادر می‌کند اما موضوعی که قضیه را سخت کرده، این است که این فدراسیون از (ECFMG) تائیدیه مدارک می‌خواهد و متاسفانه الان  (ECFMG) نامه زده و توقف کارش را به فدراسیون برد پزشکان هم توضیح داده است. بنابراین تمام این روند مختل شده است.» 

مریم یکی از پزشکانی است که امسال از سوی بیمارستان شیکاگو برای تخصص داخلی پذیرفته شده . دوره تخصص او قرار است ماه دیگر آغاز شود اما دلشوره یک لحظه هم او را راحت نمی‌گذارد: « از سه روز پیش تا الان هر لحظه منتظرم که نامه‌ای به دستم برسد و یا ایمیلی دریافت کنم که در آن نوشته باشد به دلیل توقف تائید مدارک نمی‌توانید وارد بیمارستان شوید.»

خیلی از دوستان مریم قبل از او به امریکا آمده‌اند و الان در بیمارستان های امریکا مشغول به کار هستند: «باورکنید آنها هم دلشوره دارند. چون در آمریکا برای ورود به هر مرحله تائید مدارک تحصیلی می‌خواهند. مثلا موقع فارغ التحصیلی، موقع ورود به بیمارستان و... وقتی (ECFMG) کارش را متوقف کند، عملا مدرکی تائید نمی‌شود.» 

این اولین باری نیست که تحریم‌ها، دامن دانشجویان ایرانی را می‌گیرد. ماه می سال گذشته یکی از مهممترین بانک های آمریکا حساب دانشجویان ایرانی را به دلیل تحریم‌ها مسدود کرد. فوریه امسال هم دانشگاه ماساچوست امهرست با اشاره به تحریم‌ها اعلام کرد شهروندان ایرانی را برای تحصیل در شماری از رشته های مهندسی و علوم نمی‌پذیرد. البته بازتاب این دوخبر و اعتراض گسترده سبب منتفی شدن هر دو تصمیم شد.

پزشکان ایرانی مقیم امریکا امیدوار هستند این بار هم اعتراضات نتیجه دهد. شورای پزشکان ایرانی امریکایی (IAMA)  و شورای ملی ایرانیان امریکا (NIAC)  در نامه‌هایی جداگانه به کمیسیون آموزشی فارغ‌التحصیلان پزشکی خارجی در آمریکا (ECFMG) خواسته‌اند که هر چه سریع تر برای رفع این مشکل اقدام کند.

مرضیه افخم، سخنگوی وزارت خارجه ایران هم روز یکشنبه در اعتراض به این موضوع سخن گفت: «استفاده ابزاری از حق آموزش و تحصیل که در زمره حقوق بنیادی انسان‌هاست اقدامی نادرست و تبعیض‌آمیز است، به ویژه که این رشته تحصیلی با سلامت و جان سایر انسان‌ها ارتباط مستقیم دارد.»  او همچنین اعلام کرده ایران اقدامات لازم برای رفع محدودیت‌های وضع شده علیه اتباع خود را در دست بررسی دارد. 

این موضوع از چشم تندروها هم دور نماند. خبرگزاری فارس منتسب به سپاه در واکنش به این رویداد نوشت: «تصمیم جدید کمیسیون آموزشی فارغ‌التحصیلان پزشکی خارجی آمریکا (ECFMG) برای تحریم و نپذیرفتن مدرک پزشکی، پزشکان ایرانی در زمانی اتفاق می افتد که پس از توافق ژنو بین ایران و غرب می گذرد و قرار بود با تفاهم انجام شده، تحریم ها گسترش پیدا نکند اما غربی ها این بار هم خلف وعده کردند.» 

در حال حاضر، پزشکان ایرانی در اعتراض به این اقدام کمپین جمع‌آوری امضا راه انداخته‌اند. کمپینی که در عرض دو روز توسط 2553 پزشک امضا شده است. حمید، علی و مریم و دوستانشان هم در کمپین جمع اوری امضا شرکت کرده‌اند. حمید می‌گوید: «جالب اینجاست که دانشجویانی که در دوره آقای احمدی نژاد و اوج تحریم‌ها در امریکا بودند، سختی‌هایی را که ما می‌کشیم نکشیدند. هیچ بانکی حسابشان را نبست، هیچ دانشگاهی از پذیرش آنها خودداری نکرد و الان هم در بیمارستان های آمریکا مشغول کار هستند. ما فکر می‌کردیم با آمدن آقای روحانی ... بگذریم.»