ادامه جدال جنتی و روحانی بر سر نان و پنیر

احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان امروز در خطبه نماز جمعه تهران با اشاره به برخی اختلاف نظرها درباره مذاکرات هسته ای با غرب، به نظرات روح الله خمینی استناد کرده و گفته است: "گرسنگی خوردن که از شهید دادن بدتر نیست. گوشت خوردن خیلی چیز خوبی نیست و می‌توان یک وعده غذا در روز خورد و کافی است. چرا که ما ترجیح می دهیم آبرو و عزتمان حفظ شود اما شکم ما گرسنه بماند."

او با انتقاد از برخی دیدگاه ها درباره حل مسئله هسته ای، این نگرش را ساده اندیشانه، خوش بینانه و اشتباه دانسته و افزوده است: "این عده حرف‌هایی باورنکردنی در بعضی از جلسات می‌گویند، مبنی بر اینکه به خاطر وضع اقتصادی اگر تسلیم نشویم و مساله هسته‌ای را حل نکنیم مملکت از هم می‌پاشد."

این نخستین بار نیست که احمد جنتی درباره لزوم گرسنگی کشیدن برای تحریم ها سخن می گوید. 10 بهمن سال گذشته نیز در خطبه های نماز جمعه گفت: "چه اشکالی دارد حتی اگر شرایط بدتر شود ما روزی یک وعده غذا بخوریم. گرسنگی کشیدن بدتر از داغ از دست دادن عزیزان و جوانان نیست، یا آن کسی که جوان و عزیزش را داده است حال برای انقلاب، اسلام و نظام حاضر نیست قدری گرسنگی بخورد؟"

این سخنان با واکنش منفی مسئولان دولتی مواجه شد. 13 بهمن 93، اسحاق جهانگیری گفت: " طرفدار این نیستیم که مردم یک وعده غذا بخورند و این حرف سخن خوبی نیست. حتی امام راحل در زمان جنگ چنین حرفی به زبان نیاورد. "

4 اسفند نیز حسن روحانی، رئیس جمهور ایران در یک نشست مرتبط با اقتصاد مقاومتی، گفت: " ینکه برخی فکر می‌کنند بدون رابطه با بیرون می‌توان به توسعه رسید اشتباه است، می‌توان زندگی بخور و نمیر داشت یا از جیب مردم برداشت کرد، می‌شود ۹درصد ثروت مردم را کاهش داد اما بیش از این امکان‌پذیر نیست. اگر ما می‌خواهیم زندگی بخور و نمیر با نون و پنیر داشته باشیم، می‌توان کشور را اداره کرد، ولی اگر می‌خواهیم به رشد قابل قبول ۴ یا ۵ درصد برسیم، باید برنامه‌ریزی گسترده داشته باشیم."

عبارت "زندگی بخور و نمیر با نان و پنیر"، از سوی بسیاری از رسانه ها، کنایه رئیس جمهور ایران به احمد جنتی تعبیر شد. سه ماه پیس از این پاسخ، سخنان امروز احمد جنتی نشان می دهد که او کماکان بر مواضع سرسختانه خویش ایستاده است.

دبیر شورای نگهبان امروز برای محکم کاری به نظرات روح الله خمینی هم استناد کرد و گفت رهبر انقلاب 57، درباره تحریم ها گفته است: " اگر بنا شد محاصره اقتصادی کنند فرضاً که بتوانند همان جو و گندم کشت خودمان را می‌خوریم، برای خودمان همان مقدار کافی است."

پیش از این، مهدی کوچک زاده، نماینده تندروی مجلس هم در انتقاد از حسن روحانی، گفته های متعددی از سخنان روح الله خمینی درباره نان و پنیر را منتشر کرده بود. او به نقل از صحیفه نور، کتابی که مجموعه سخنرانی های روح الله خمینی را در بردارد، نوشته است: " خودمان سر سفره خودمان مى‏نشینیم و نان پنیر خودمان را مى‏خوریم ... ما در هر هفته یک روز گوشت مى‏خوریم. گوشت خوردن خیلى چیز خوبى هم نیست. و یک وعده هم ممکن است غذا بخوریم."

"نان و پنیر" پیش از این هم مورد علاقه تندروها بود. غلامعلی حدادعادل، 13 دی ماه پارسال در کنگره جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی که یک نهاد تندروی باسابقه است، گفت: " امام گفت ما رابطه با آمریکا را می‌خواهیم چه کنیم و همان نان و پنیر خود را می‌خوریم."

هزینه نان و پنیر البته خیلی هم ارزان نیست. سعید لیلاز، اقتصاددان نزدیک به دولت روحانی، اسفند 92 در گفت وگویی بااشاره به مشکلات اقتصادی دولت در تامین یارانه ها، گفت: "با احتساب تورم، رقم پرداختی 45 هزار تومان، 20 هزار تومان است و با افزایش تورم طی سال جدید، تنها می‌تواند هزینه نان و پنیر مردم باشد."

اما فارغ از عدد و رقم ها، عمده این اختلاف نظرها از تفاوت دو رویکرد مهم کنونی درباره اقتصاد و سیاست خارجی ایران نشات می گیرد. علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی اول فروردین امسال در سخنرانی عمومی اش در مشهد به طور صریح به آن اشاره کرد: "یک نگاه می گوید که ما پیشرفت اقتصاد را باید از ظرفیّت های درون کشور و درون مردم تأمین بکنیم ... نگاه دوّم به اقتصاد کشور نگاه به پیشرفت اقتصاد با استفاده از کمک بیرون از مرزها است؛ می گوید سیاست خارجی‌مان را تغییر بدهیم تا اقتصاد ما درست بشود، با فلان مستکبر کنار بیاییم تا اقتصاد رونق پیدا کند، تحمیل قدرت های مستکبر را در بخش های گوناگون و مسائل گوناگون بپذیریم تا اقتصادمان رونق پیدا کند؛ این هم نگاه دوّم است [که] کاملا غلط و عقیم و بی‌فایده است."

او در این سخنرانی هم مانند دیگر سخنرانی های دو سال اخیرش درباره ابعاد اقتصاد مقاومتی سخن گفت، رویکردی که نه تنها در برنامه که در سخنرانی های مسئولان دولت ایران هم کمتر مورد توجه یا اشاره قرار می گیرد.

ادامه چالش های لفظی بین جنتی و مقام های دولتی، نشانه تداوم شکاف های دامنه داری در ساختار تصمیم گیری و اجرایی حکومت جمهوری اسلامی است، نان و پنیر بهانه است.