روزنامه نیویورک تایمز به تازگی گزارشی درباره جزئیات مذاکرات اخیر هسته‌ای میان ایران و شش قدرت جهانی و همچنین نقش آزمایشگاه‌های مخفی آمریکا در این مذاکرات منتشرکرده است.

بر اساس این گزارش، آمریکا در اعماق جنگل‌های «ایالت تنسی» یک مرکز هسته‌ای به نام «اوک‌ریج» ساخته تا از این طریق بتواند توان گسترش برنامه هسته‌ای ایران در هر یک از حالاتی که در حین مذاکرات از سوی ایران پیشنهاد می‌شود را بررسی کند.

گزارش نیویورک تایمز می‌افزاید: «دانشمندان هسته‌ای امریکا در حین مذاکرات، با استفاده از سانتریفیوژ‌های عظیم که بخشی از آنها بیش از یک دهه قبل توسط لیبی به آمریکا داده شد و برخی دیگر نیز از آن زمان تاکنون ساخته شده است به بررسی هر یک از حالت‌هایی که ایران در مذاکرات پیشنهاد می‌داد پرداختند.»

نیویورک تایمز از قول یکی از محققان هسته‌ای ارشد این مرکز درباره شبیه‌سازی انجام شده می‌نویسد: «با داشتن این مرکز مشابه، ما توانایی برآورد دقیق درباره برنامه ایران را به‌دست آورده‌ایم، امکانی که بدون این مرکز و سانتریفیوژهای آن وجود نداشت.»

در همین زمینه، ارنست مونیز، وزیر انرژی آمریکا که -که در دور آخر مذاکرات هسته‌ای به گروه امریکایی پیوست- نیز گفته است که در صورتی که چنین توانی را نداشتیم، دیپلمات‌ها و مذاکره‌کنندگان ما باید با چشمان بسته درباره برنامه هسته‌ای ایران که چند دهه خارج از دید جهان گسترش پیدا کرده بود، مذاکره می‌کردند.

به گفته آقای مونیز «درواقع چنین توانایی‌ای امکان پیشبرد یکی از پیچیده‌ترین مذاکرات اتمی تاریخ را برای ما فراهم کرد.»

 مرکز تحقیقات هسته ای مخفی اوکریج در جنگل های تنسی آمریکا

به گزارش نیویورک تایمز علاوه بر مرکز «اوک ریج» از مراکز« لوس‌ آلاموس» و «لیو مور» نیز برای بررسی پیشنهادهای هسته‌ای ایران استفاده شده است.

نیویورک تایمز در ادامه از برگزاری مانور در این مراکز در حین مذاکرات هسته‌ای خبر داده است. بر اساس این گزارش یکی از مانورهای این مراکز این بود که متناسب با تغییرات پیشنهادی ایران، خود را تغییر می‌دادند و سپس «مانور ساخت بمب اتم» برگزار می‌کردند تا میزان احتمال استفاده از شرایط جدید برای اهداف غیر صلح‌آمیز را براساس فناوری و توانایی ایران بررسی کنند.

بر همین اساس در طول یکی از شام‌های مذاکرات وین بود که متخصصان مراکز هسته‌ای آمریکا راهی را یافتند که در آن ایران بدون نیاز به تعطیلی سایت فوردو، بتواند این سایت را به مرکزی هسته‌ای تبدیل کند و در همین حال نظر طرف‌های غربی نیز تأمین شود.

در آن شب پرسشی که از سوی دیپلمات‌های آمریکایی به مراکز تخصصی هسته‌ای فرستاده شد این بود که «چگونه می‌توان در مرکز فورودو فعالیت‌های زیرزمینی انجام داد و در عین حال امنیت این فعالیت‌ها را تضمین کرد؟»

به گزارش نیویورک تایمز تا زمانی که شام تمام شد و قهوه در حال سرو شدن بود، یک راه‌حل از مراکزاعلام شده به وین ارسال شد که باعث شد یکی از محورهای اصلی تفاهم اعلام شده در لوزان قرار بگیرد. در این طرح، فوردو می‌تواند یک مرکز تحقیقاتی باشد به این شرط که تحقیقات این مرکز عملا امکان رسیدن به ساخت سلاح اتمی نداشته باشد.

متخصصان هسته‌ای در مراکز تعیین شده در آمریکا گاهی تا ۹ روز پیاپی، هفت روز هفته و در تمام ساعات شبانه روز پا به پای مذاکره‌کنندگان در لوزان فعالیت می‌کردند. آنها در هر ساعتی که دیپلمات‌ها تماس می‌گرفتند، بلافاصله با استفاده از محاسبات و شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای، داده‌های مذاکرات را محاسبه و نتایج احتمالی در مدت مشخص را به اطلاع مذاکره‌کنندگان می‌رساندند. 

به نوشته نیویورک تایمز یکی از مراکزی که در پروسه مذاکرات هسته‌ای حضور فعال داشت، آزمایشگاه «لوس‌آلاموس» بود که در کوه‌های دورافتاده نیومکزیکو واقع شده است.

این مرکز بر روی ساخت بمب هسته‌ای تحقیق و تمرکز می‌کند و داده‌هایی را که توسط آزمایشگاه‌های دیگر تهیه شده بود مورد بازبینی قرار می‌داد.

مرکز دیگری که وظیفه بررسی فعالیت‌های هسته‌ای ایران را برعهده داشت، مرکز «آرگون» بود که در خارج از شهر شیکاگو واقع شده است. این مرکز نیز که یکی از نام‌آورترین مراکز ساخت و توسعه راکتورهای هسته‌ای‌ست، وظیفه بررسی طرح ایران برای باز سازی راکتور اراک و کاستن از میزان پلوتونیم را بر عهده داشت.

این طرح در نهایت به تأیید طرفین رسید و در چارچوب تفاهم‌نامه لوزان نیز گنجانده شد. پیش از این، ایران بر ساخت این راکتور آب‌سنگین و غرب بر تعطیلی کامل آن تأکید داشتند.