پیامدهای توافق هسته ای، نگاه از داخل

توافق هسته ای از منظر یک معامله بین المللی و یا از دریچه منافع ملی، چگونه ارزیابی می شود؟ پیام ها و پیامدهای چنین توافقی چیست؟ نمونه چنین سوال هایی در روزهای اخیر در بسیاری از محافل سیاسی و رسانه ای شنیده می شود. ایران وایر کوشیده در گفت و گو با چند صاحب نظر داخل و خارج از ایران، برای این سوال ها، پاسخ بیاید. بخش پنجم این مجموعه نظرخواهی ها پیش روی شماست.

داوود سلیمانی نماینده سابق مجلس: به طور کلی این توافق را مثبت ارزیابی می کنم و علیرغم کلی بودن سوال معتقد م با توجه به وجه های گوناگون نظام بین الملل، همچون وجوه حقوقی، اقتصادی، نظامی و مسائل دیپلماتیک تاثیر بر روی کلیه این موارد در مجموع مثبت خواهد بود. چرا که در حال حاضر تامین امنیت  کشورها در گرو تعامل های جهانی و منطقه ایست و این توافق یک گام رو به جلو برای خروج ایران از انزوا و دریچه ای برای شروع اینگونه همکاری هاست ضمن اینکه قطعا می تواند فعالیت های اقتصادی را در حوزه ی بین المللی تسهیل کند.

احمدرضا احمدپور، عضو جبهه مشارکت: اگر خروجی مذاکره و توافق؛ رفع تحریم ها باشد، مسلما در بهتر شدن زندگی مردم نقش مستقیم دارد. اصولا به لحاظ افکار عمومی، نقطه ثقل مذاکرات در مرحله نخست، رفع تحریم و پس از آن به رسمیت شناختن حق دانش هسته ای و غنی سازی برای مصارف صلح آمیز در داخل کشور است. از آنجایی که مردم ما در طول این سالها بسیار زیان دیده اند، به دنبال آن هستند تا با دنیا رابطه حسنه و آشتی جویانه داشته باشند، چرا که در توافق و رابطه دوستانه با مردم دنیاست که چرخ زندگی مردم به راحتی می چرخد. آنها امیدوارند دانش برتر و همه جانبه روز دنیا نیز بعد از جریان توافق به عرصه های علمی کشور وارد شده و دانشگاه های داخل کشور رشد کیفی و ارتقاء علمی بیابند. اگر پس از انقلاب درهای اقتصادی بسته نمی شد و  رابطه متقابل ایران و جهان از همان اول دوستانه و محترمانه بود، جنس های بنجل و درجه چندم چینی  وارد چرخه ی زندگی مردم نمی شد، و یا مسئولان ما دانش کهنه و پیر روس را وارد چرخه صنعت و اقتصاد نمی کردند.شهامت دیپلمات های ایرانی در جریان مذاکرات اخیر در دل مردم امید ایجاد کرد و به تفاهم رسیدن مذاکره کنندگان در لوزان سوییس این امید را تقویت کرد، امیدی که اگر در تیرماه و در شورای امنیت سازمان ملل به نتیجه و توافق برسد، می تواند به بار بنشیند و به مثابه امید به زندگی پس از یک جنگ تمام عیار باشد. البته چنین توافقی می تواند بسیاری از رانت خواران بحران و تحریم را ناراحت و زخمی کند. رانت خوارانی که از پروژه سازمانی فتنه در داخل کشور تا پروژه تحریم های بین المللی نهایت استفاده را برده و مانند «گرگ شکمپاره» شده اند و کلا منافع خود را در هیاهو و بحران تراشی می بینند.

يوسف پرژك كارشناس و فعال اقتصادي در جزيره كيش: انسان موجودی مدنی است و می تواند اختلافات خود را با دیگران به شیوه ای مدنی مطرح و مرتفع سازد. گفت و گو و مذاکره یکی از بهترین راههای پیش رو برای حاکمیت جهت رفع اختلافات خود با مردم در داخل و با کشورهای تحریم کننده در خارج از کشور است. من شخصا از اینکه حاکمیت علیرغم بستن باب هر گونه گفتگو در داخل، حداقل برای رفع اختلافات خود با جهان خارج تن به مذاکره داده، خوشحالم و آنرا نشانه مثبتی از رویش عقلانیت حداقلی می دانم. هزینه های بسیار زیاد مالی و اقتصادی پرداخت شده از سوی مردم ، فعالان اقتصادی و حاکمیت بابت تحریم های صورت گرفته نیازمند محاسبه و اعلام دقیق است و قطعا گروه های مرجع و دانشگاهی می توانند میزان خسارات وارده از محل تحریم ها را با تقریب حداقلی برآورد و اعلام نمایند. ولی به عنوان یک کارشناس و فعال اقتصادی می توانم عرض کنم که درصورت توافق نهایی امکان خرید و فروش کالاهای مورد نیاز و پرداخت یا دریافت وجوه آنها و حمل و نقل کالاهایم با کمترین هزینه بر اساس شرایط متعارف فراهم شده و از سویی تشویش و نگرانی های متداول در این سال ها مرتفع خواهد شد. با این وجود، در صورت ایجاد بسترهای لازم از سوی نهادهای مرتبط در داخل کشور که متاسفانه به دلیل تحریم های صورت گرفته عملا با زد و بند و فساد خو گرفته و با آن عادت ساختاری یافته اند و از سویی با لحاظ توان و سلامتی مدیران موجود، امکان زدودن آنها را به این سرعت و دقت قابل پیش بینی نمی دانم. در واقع گام همزمان دولت را فراهم نمودن تغییرات بسان یک انقلاب اداری در لایه های تصمیم ساز می دانم.

اگر علاقه‌مند هستید میتوانید بخش‌های دیگر این گفتگوها را بخوانید: 

بخش اول: فریبرز رئیس دانا: مصدق علیه استعمار بود، ظریف نئو امپریالیسم را نوازش کرد

بخش دوم: گفت و گو با باوند و زیباکلام درباره دغدغه تندروها و توافق هسته ای

بخش سوم: پیامدهای توافق هسته ای، جامعه مدنی و حقوق بشر

بخش چهارم: پیامد توافق هسته ای در سیاست داخلی

بخش ششم: سود و زیان توافق هسته ای، دیدگاه سه تحلیل گر

بخش هفتم: توافق هسته ای و بیم و امیدهای حقوق بشری