پیامدهای توافق یا عدم توافق برای مردم ایران چه خواهد بود؟ این پرسشی است که این روزها بیش از هر زمان دیگر در فضای سیاسی، اجتماعی و رسانه ای مطرح است. ایران وایر این پرسش کوتاه را با برخی صاحب نظران سیاسی و دانشگاهی و اهل رسانه در میان گذاشته است که در چند بخش منتشر می شوند.
وضع اقتصادی و جامعه مدنی خوب می شود
مرتضی کاظمیان، فعال سیاسی: هرچند پیامدهای ناگوار عدم‌حصول به توافق هسته‌ای و تداوم تحریم‌ها چنان مهم است که ناظر وطن‌دوست را دغدغه‌دار نیل به توافق می‌کند، اما صرف‌نظر از این وجوه سلبی و پرخطر، پیامدهای مثبت توافق نیز به‌قدر لازم واجد اهمیت و در خور توجه و انتظار و استقبال است. مستقل از شوک روانی و شادی‌زا و شوق‌آفرین مترتب بر توافق ـ که به‌نوبه‌ی خود برای ایران امروز باارزش است ـ نتایج مثبت مذاکره هسته‌ای، اقتصاد ایران را تحت‌تأثیر قرار خواهد داد. این، برای وضع بحرانی اقتصاد کشور و ده‌ها میلیون شهروند به اندازه‌ی لازم در خور اعتناست. توافق هسته‌ای می‌تواند به‌تدریج کل بازار سرمایه کشور را از زاویه‌ای اثباتی تحت تأثیر قرار دهد. صنایع نفت و گاز و پتروشیمی و خودرو و نظام بانکی کشور که از تحریم‌ها به‌شدت متضرر شده‌اند با حصول نتایج مثبت، تکانی جدی خواهند خورد. و این، افزون بر آزادسازی پول‌های بلوکه شده‌ی ایران است. تبعات این تغییرات، به‌گونه‌ای تصاعدی دیگر حوزه‌های اقتصاد را از خود متأثر خواهد کرد. وضع جدید برآمده از توافق همچنین می‌تواند ایران را چونان کانونی مهم برای سرمایه‌گذاری در جهان تبلیغ کند. کشوری با افزون بر 77 میلیون جمعیت می‌تواند یک مرکز فعال و سودآور و مهم اقتصادی ـ به‌ویژه در منطقه خاورمیانه ـ باشد. سرمایه‌گزاریهای خارجی اتفاق مهم و بس محتمل پس از لغو تحریم‌ها خواهد بود.
افزون بر نتایج مثبت اقتصادی، دستیابی به توافق هسته‌ای می‌تواند فصل جدیدی در روابط میان ایران و غرب (و به‌طور مشخص ایالات متحده) بگشاید. این خود می‌تواند زمینه‌ساز همکاری‌های بیشتر و فائق آمدن بر بحران‌های منطقه یا دست‌کم کاستن از آثار منفی تهدیدهای منطقه‌ای باشد. در میان‌مدت، جان گرفتن جامعه مدنی در پی تقویت روزافزون طبقه متوسط شهری نیز دور از انتظار نیست. این خود می‌تواند پشتوانه‌ی مهمی برای دموکراتیزاسیون در ایران محسوب شود. ارتقاء وضع معیشتی ـ زیستی لایه‌های نابرخوردار جامعه و افزایش امکان‌های اشتغال‌زایی، افزون بر آنکه از درد و رنج و مصائب میلیون‌ها هموطن برای فائق آمدن بر نیازهای اولیه‌ی انسانی ایشان خواهد کاست، در میان‌مدت نیز اثرات ویژه‌ای بر تقلیل بسیاری از مشکلات و آسیب‌ها و ناهنجاری‌های اجتماعی (ازجمله بیکاری، فقر، دزدی، خشونت، اعتیاد، تن‌فروشی، و طلاق) خواهد داشت.
این همه، به‌معنای گره‌زدن تام و تمام اوضاع اسف‌بار کنونی کشور به توافق یا عدم‌توافق هسته‌ای نیست؛ اما هم‌‌زمان به مفهوم پیامدهای اثباتی دستیابی به توافق خواهد بود. و چنان‌که در ابتدا آمد، این جمله، مستقل از آثار سلبی و سوء و خطرخیز مترتب بر عدم‌توافق است.
توافق یک فرصت تاریخی برای مردم است
.
خوش بینی اقتصادی به سود مردم یا به کام دولت؟
فريد حائرى نژاد، روزنامه نگار: رسیدن به توافق در مذاکرات هسته‌ای با توجه به حرکت‌های تخریبی اخیر جمهوریخواهان بسیار محتمل به نظر می‌رسد. جمهوریخواهان با دعوت نتانیاهو به کنگره و ارسال نامه (۴۷ سناتور) به آیت‌الله خامنه‌ای و تاکید بر موقتی بودن توافق تا پایان دوره‌ی ریاست‌جمهوری باراک اوباما، به روشنی سعی در به شکست کشاندن هرگونه توافق در مذاکرات هسته‌ای دارند و این نشان از بیشتر شدن احتمال رسیدن به توافق است. اما این‌که چه زمانی این توافق حاصل می‌شود و تحریم‌ها به چه شکلی برداشته خواهد شد، همچنان جای سوال است.. با این حال به نظر من اگر توافق حاصل شود، خوش‌بینی اقتصادی میان مردم به وجود خواهد آمد که ممکن است لزوما منطبق با واقعیات توافقات مذاکره نباشد. توافقی که بخشی از آن برداشته شدن تحریم‌ها، به هر شکلی باشد نوید رونق اقتصادی را می‌دهد که این سوال را ایجاد می‌کند که چه کسانی بیشتر از این رونق اقتصادی بهره خواهند برد: دستگاه حکومتی یا مردم؟ به نظر می‌آید که راه درازی در پیش است که به آسانی طی نخواهد شد.
ممکن است بشویم عربستان سعودی
محبوبه عباسقلی زاده، فعال مدنی: مهمترین خطر که الان ایران را تهدید می کند مساله فساد اقتصادی ناشی از تحریم ها و قدرت گرفتن تندروهای جنگ طلب است. توافق هسته ای باعث می شود میانه روهای ایران قدرت بیشتری بگیرند، گفتمان دیپلماسی بر گفتمان جنگ غلبه پیدا کند. اما معنی اش این نیست که حمایت نظامی ایران از سوریه کاهش پیدا می کند یا معنی اش این نیست که وضع حقوق بشر بهتر می شود شاید هم بدتر کند، چون دولت های خارجی از حقوق بشر به عنوان یک وسیله فشار سیاسی استفاده می کنند نه آنکه واقعا مساله شان باشد. در شرایطی که بحران هسته ای حل شود رابطه ایران با امریکا می شود چیزی شبیه رابطه عربستان سعودی با امریکا ! همانقدر که وضع زنان سعودی بر اثر رابطه دولت سعودی با امریکا بهتر نشده وضع زنان ایرانی هم از نظر تبعیض جنسیتی و حقوق بشر بخاطر توافق هسته ای بهتر نخواهد شد. البته اگر توافق هسته ای را به رفع تحریم ها ربط بدهیم قطعا زنانی که اولین قربانیان کاهش نیروی انسانی بر اثر تحریم بوده اند، شانس بیشتری برای برگشت به بازار کار دارند و همچنین وضعیت بهتر دارو، باعث مرگ و میر کمتری می شود.
ثبت نظر