زهره خسروانی، شهروند خبرنگار
در آستانه فصل رسیدن آلبالو، آب آلبالو کار دست گروه فیلمسازش داد. فیلم «پنجاه کیلو آلبالو» به کارگردانی «مانی حقیقی» پس از سه ماه اکران و فروش 13 میلیارد تومانی، توقیف و سایت های بلیت فروشی آن بسته شد. این نخستین بار در تاریخ سینمای ایران است که فیلمی پس از مدت طولانی اکران، از روی پرده سینما پایین می آید.
سازمان امور سینمایی و سمعی بصری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در اطلاعیه ای فوری که به رسانه ها فرستاده، سینماهای کشور را به عوض کردن اکران این فیلم مجبور و اعلام کرده است:«سینماها مجاز به نمایش فیلم پنجاه کیلو آلبالو نیستند. از این رو، خواهشمندیم سینماهای مذکور اقدام به بستن سانس های اینترنتی خود کنند.»
این اطلاعیه در حالی صادر شده است که شورای صنفی نمایش موافقت کرده بود فیلمهای پرفروش اکران نوروزی با گرفتن دوباره مجوز میتوانند در سینماها و خارج از سانس های موظف اکران شوند ولی به فیلم پنجاه کیلو آلبالو مجوز نداد.
«حبیب ایل بیگی»، معاون ارزش یابی و نظارت سازمان سینمایی درباره آخرین وضعیت نمایش این فیلم به «فردانیوز» گفته است:«نمایش پنجاه کیلو آلبالو در تهران تمام شده و با ادامه نمایش آن موافقت نشده است. ما نیز ابلاغ کردیم فیلم هر کجای دیگری که نمایش دارد، باید نمایش آن متوقف شده و فیلم از سینماها جمعآوری شود.»
به این ترتیب، سینماهای سراسر کشور پیش از روز تغییر سانس، یعنی روز چهارشنبه موظف شده اند که این فیلم را از پرده پایین بیاورند و فیلم دیگری را اکران کنند.
«ترویج سقوط و زوال خانواده» و «پوشش بد» بازیگران زن این فیلم مهم ترین دلایل توقیف آن بعد از سه ماه اکران عنوان شده است. البته پیش از این «محمد شایسته»، تهیه کننده این فیلم به همراه «سعید ملکان»، تهیه کننده «ابد و یک روز» به دادگاه احضار شده بودند تا درباره پخش تیزرهای تلویزیونی این فیلم از تلویزیون های فارسی زبان خارج از کشور چون «جم» پاسخ دهند.
البته فیلم مانی حقیقی تنها فیلمی نبود که با ادامه آن موافقت نشد، فیلم «من سالودار نیستم» نیز با وجود فروش 16 میلیارد تومانی، برای حضور در طرح ماه رمضان به نام «طرح اذان تا اذان» که اکران فیلم ها از افطار تا سحری انجام می شود، مجوز نگرفت. این فیلم هم مانند پنجاه کیلوآلبالو مورد انتقادهای زیادی قرار گرفته بود.
فیلم پنجاه کیلو آلبالو یکی از دو فیلم تازه مانی حقیقی، کارگردان شناخته شده سینمای ایران و نخستین تجربه او در حوزه سینمای به اصلاح عامه پسند و بدنه است. او که هم زمان با این فیلم، فیلم آوانگارد «اژدها وارد می شود» را روی اکران دارد، در پنجاه کیلو آلبالو تمامی مرزهای سینمای عامه پسند را در هم شکسته و اثری ساخته که با آثاری چون «کنعان»، «آبادان» و «پذیرایی ساده» فاصله زیادی دارد.
حقیقی که فیلم سازی صاحب اندیشه و سبک ویژه خود است، سال 93 در حالی که پیش تولید فیلم اژدها وارد می شود را آغاز کرده بود، با پیشنهاد ساخت پنجاه کیلوآلبالو مواجه شد. او در همان زمان اعلام کرد فیلمی می سازد که همه ویژگی های سینمای عامه پسند را داشته باشد. فیلم از یک مجلس عروسی آغاز می شود که با حضور نیروهای انتظامی برای گرفتن داماد- که ظاهرا کلاهبردار است- به هم می ریزد و در این میان ریختن آب آلبالو روی کت شلوار «داوود»، سرنوشت او و آیدا را به هم گره می زند و آن ها را که هر کدام در آستانه ازدواج هستند، به ازدواجی اجباری مجبور می کند.
این فیلم با کمک تبلیغات در شبکه های ماهواره ای، همراهی چهره های سینمایی و تلویزیونی شناخته شده و اکران در فصل خوب نوروز توانست به فروش خوب 13 میلیارد تومانی و رکورد 72 ساعت پی در پی اکران دست پیدا کند. اما هم زمان با چنین موفقیتی بود که نقدها به سمت این فیلم آغاز شد. بخشی از انتقادها به این فیلم با توجه به اظهارنظر جنجالی مانی حقیقی درباره بخشی از جامعه خبری به سبک فیلم و فیلمنامه آن باز می گشت. این منتقدان ساخت چنین فیلمی را از فیلم سازی که ادعای متفاوت بودن را می کند، بعید می دانستند و پیکان حمله را به سمت حقیقی گرفتند.
اما بخشی از منتقدان که به جبهه اصول گران نزدیک بودند، بعد از انتشار خبر فروش میلیاردی فیلم، به آن حمله کردند. مهم ترین حمله از سوی «مسعود فراستی» در برنامه تلویزیونی «هفت» بود که آن را فیلمی «عقب افتاده» دانست و گفت که مانی حقیقی باید فیلم کمدی ساختن را بیاموزد.
بعد از این اظهارنظر منتقد ارزشی و تندرو برنامه هفت بود که خبرگزاری های تندرو حمله های خود را به فیلم آغاز کردند و کار به گروه های سیاسی رسید. یکی از این گروه ها، «بسیج دانشجویان دانشگاه امام صادق» بود که نامه ای اعتراض آمیز به همراه یک پیاله آلبالوی فاسد برای «حجتالله ایوبی»، رییس سازمان سینمایی جهت اعتراض به نمایش عمومی این فیلم فرستاد. آن ها «بی ارزش بودن صفحه دوم شناسنامه» را مهم ترین دلیل مخالفت با فیلم عنوان کرده اند.
ایوبی به دنبال دریافت چنین هدیه ای، در گفتوگو با «شرق»، ضمن دفاع از مجوز صادر شده توسط این سازمان تصریح کرد چنین پیالهای را نمیپذیرد چون به تأسی از پیر مرادش، آیتالله «مهدویکنی»، به «می ناب» عادت کرده است.
در ادامه، بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق دوباره پاسخ داد و ضمن مردود خواندن دلایل معاون وزیر، تأکید کرد که بحث را به حاشیه نکشید و دستکم فیلم را در بخش نمایش خانگی اصلاح کنید. این نامه هم زمان با سفر ایوبی به «کن» نوشته شد و پیش از آن که بخواهد توضیحی بدهد، ماجرا به نشست مطبوعاتی سخن گوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی رسید.
«حسین نوش آبادی» برخلاف ایوبی نسبت به تندروها عقب نشینی کرد و در سخنانی گفت که این فیلم تخلف کرده و برای پخش خانگی بازبینی خواهد شد. اما موضوع به این جا ختم نشد و «علی جنتی»، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که برای روشن کردن وضعیت حج به قم سفر کرده بود، توسط مراجع شیعه که از طریق بولتن های خبری در جریان امور قرار می گیرند، برای مجوز این فیلم مواخذه شد.
جنتی در برابر بازخواست این روحانیان، با قبول کردن مسوولیت اکران این فیلم، در دیدار با «ناصر مکارم شیرازی» گفت: «اگر از چگونگی فیلم خبر داشتم، اجازه ساخت و اکران به آن نمی دادم.»
او در گفت وگویی پس از این اظهار نظر گفت:«فیلم پنجاه کیلو آلبالو با وجود آن که مجوز اکران گرفته و از آن هم استقبال شده، اشکالات فراوانی دارد. من پس از اعتراضهایی که توسط برخی رسانهها انجام شد، شخصا آن را بازبینی کردم. واقعا فیلم نامناسب و مغایر سیاستهای دولت است.»
به دنبال این اظهار نظر جنتی بود که مانی حقیقی، کارگردان فیلم در نامه سرگشاده ای با اعتراض به برداشت وزیر از فیلم نوشت:«فیلم پنجاه کیلو آلبالو سه بار از وزارت ارشاد پروانه ساخت گرفته، فیلمنامه آن ١۴ اصلاحیه داشته، دوبار توسط شورای پروانه نمایش بازبینی شده و ١٧ اصلاحیه بر آن اعمال کرده و سپس بعد از گذر از تمامی این مراحل، به عنوان یکی از پربینندهترین فیلمهای اکران سال، یعنی اکران نوروزی، توسط شورای صنفی نمایش انتخاب شده. با این حال، امروز خبر رسیده که شما فرمودهاید در این فیلم "برخی ضوابط رعایت نشده" و "این فیلم برای پخش در شبکه خانگی اصلاح میشود". درحالیکه نه مدیران شما در اعمال ممیزی بر این فیلم کوتاهی کردهاند و نه سازندگان فیلم آن را به دور از چشم شما و با گذر از مسیری غیرمتعارف یا غیرقانونی به نمایش درآوردهاند. جناب آقای وزیر! اصل مشکل من با اعمال سانسورهای جدید در فیلمم نیست، هرچند این را تصمیمی نادرست و خارج از چارچوب اخلاقی مدیریت فرهنگی کشورم میدانم. بحران، جدیتر و نگرانکنندهتر از این است. ماجرای تولید و اکران فیلم پنجاه کیلو آلبالو حاکی از این است که مدیریت فرهنگی کشور من دراین زمینه بیضابطه، مغشوش و غیراصولی بوده است. بههمیندلیل، من دوستانه و برادرانه از شما تقاضا میکنم که کار را به کاردان بسپارید.»
حالا با تصمیم جدید وزارت ارشاد، پخش این فیلم در شبکه سینمای خانگی نیز متوقف و موکول به ممیزی در فیلم می شود؛ اتفاقی که اگر رخ دهد، در تاریخ شبکه خانگی تازگی خواهد داشت که فیلمی متفاوت از اکران و با سانسور چند باره اکران شود.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر