پدرام قائمی – شهروند خبرنگار
سعودیها توپ سیاست را از زمین ایران بیرون کشیدند و زیر پای خودشان انداختند و حالا میخواهند زمین را هم از ایران بگیرند. این مصطلح ترین مثال فوتبالی است که از زمان مربیان کروات در فوتبال ایران در ادبیات فوتبالی کشور رواج یافت؛ گرفتن توپ یا زمین.
سعودیها اما هم توپ را میخواهند و هم زمین را. این را میتوان از ادبیات اخیرشان به خوبی فهمید؛ در فوتبالی که همچون ایران و طی تمامی دهههای اخیر در حکومت «صدام حسین»، در انحصار قدرت دولتی و حکومتی بوده است.
هنوز دیر زمانی از آخرین تهدید سعودیها در مورد عدم حضور تیمهای باشگاهی این کشور در ایران نگذشته که فدراسیون فوتبال عربستان به داوران خود دستور داده است نه تنها برای قضاوت به خاک ایران وارد نشوند که از داوری در بازیهایی که یک سوی آن تیمهای ایرانی هستند هم پرهیز کنند.
خبرگزاری «فارس» گزارش داده است: «پس از آن که فدراسیون فوتبال عربستان اعلام کرد که تیم ملی و باشگاههای عربستان با ایران بازی نمیکنند، امروز (جمعه) "عمر الهمنا"، رییس کمیته داوران عربستان در مصاحبهاش اظهار داشته که داوران عربستان از حضور دربازیهایی که ایران در آن است، معذور است.»
هرچند که به نظر میرسد این یک دستور سیاسی در امور ورزشی باشد، عمر الهمنا در جمع خبرنگاران عربستانی در یک کنفرانس خبری گفته است: «کمیته داوران از ارسال داوران عربستان برای قضاوت دربازیهایی که ایران حضور دارد به خاطر اتفاقات اخیر و بحران سیاسی بین دو کشور معذور است.»
این تصمیم سعودیها در حالی گرفته شده است که امکان دارد یک بازی به قضاوت داور سعودی در شرق آسیا میان یک نماینده باشگاهی ایران و باشگاهی از آسیای شرقی برگزار شود. اما عمر الهمنا روی این مساله تاکید میکند که تصمیم فدراسیون فوتبال عربستان هم راستا با اهداف دولت سعودی است.
خبرگزاری فارس به نقل از رییس کمیته داوران عربستان مینویسد: «بدون شک کمیته داوران عذرخواهی خود را به AFC ارسال خواهد کرد زیرا ما به همراه دولت هستیم و این کم ترین چیزی است که میتوانیم انجام دهیم.»
فدراسیون فوتبال عربستان و باشگاههای بزرگی مانند «الاهلی»، «الاتحاد» و «الهلال» سال ها است که در ید قدرت دولت سعودی قرار دارند. باشگاه الهلال بهعنوان باشگاه خانوادگی سعودیها محسوب میشود و الاهلی دومین تیم این خاندان است. اما حالا فدراسیونی که سالها خود را از تمامی درگیریهای سیاسی دورنگه داشته، با یک توجیه «دستوری» مقابل فوتبال ایران ایستاده است.
چند روزی بعد از حمله به سفارت و کنسولگری عربستان در تهران و مشهد، حالا عربستانیها سعی میکنند هم توپ و هم زمین را از زیر پای ایرانیها دربیاورند. «علی کفاشیان» به «رادیو جوان» گفته است که مقابل این رفتار سعودیها سکوت نخواهد کرد: «ما نیز مقابله به مثل خواهیم کرد.»
اما دوست و همکار قدیمی علی کفاشیان، یعنی «محمدجواد ظریف» در آخرین واکنشهای خود که مورد انتقاد رسانههای نظامی ایران هم قرارگرفته، دریک کنفرانس خبری مشترک با «ابراهیم جعفری»، وزیر امور خارجه عراق در تهران گفته است: «ایران در طول دو سال و نیم گذشته برای ایجاد تفاهم و برادری تلاش کرد اما متأسفانه عربستان برخلاف این مسیر حرکت کرده و سیاست ایجاد تنش را دنبال میکند. ما برای جهان عرب و نیز عربستان سعودی به عنوان جزء مهمی از جهان اسلام، احترام ویژه قائلیم و میخواهیم ارتباط سازنده خود را که از گذشته داشتهایم، ادامه دهیم و همه را به این منظور به همکاری دعوت میکنیم.»
اما به نظر میرسد با وجود تلاش وزارت خارجه ایران برای رفع مشکلات دیپلماتیک، معضلات به سوی ورزش و به خصوص فوتبال (به عنوان مهمترین ورزشهای دو کشور) ریشه دوانده است.
فدراسیون فوتبال عربستان به صورت رسمی اعلام کرد که تیمهای ملی این کشور حق حضور در کشور ایران و برای بازیهای دوستانه و رسمی مقابل تیمهای ملی این کشور را نخواهند داشت. از سویی دیگر، دبیر کل فدراسیون فوتبال ایران نیز به خبرگزاری «ایسنا» گفته است: «آنها نظرات خودشان را گفتهاند. ما پایبند قوانین فیفا و AFC هستیم و هرکسی هم میتواند حرف خود را بزند. بهتر است است دیگر آنها حرفی نزنند و منتظر جواب مراجع بالاتر باشند.»
دبیرکل فدراسیون فوتبال که به نظر میرسد از سوی یک مقام دولتی مانند وزیر ورزش و جوانان در فدراسیون فوتبال منصوب شده، پس از هفتهها سکوت، در مورد سعودیها لب به سخن گشود. «علیرضا اسدی» به ایسنا گفت: «مطمئناً از حق وحقوق خودمان کوتاه نمیآییم و آن را حفظ خواهیم کرد.»
سایت «ورزش سه» نیز از قول «عبدالرحمن بن مساعد»، رییس باشگاه الهلال عربستان مینویسد: «ما (ایران و عربستان) از قبل هم با یکدیگر مشکل داشتیم. بنابراین، چه طور میشود در زمین همدیگر به میدان برویم؟ این درست نیست که فرزندان ما به خاطر فوتبال آسیب ببینند.»
همین شبکه خبری در ادامه گزارش میدهد که «عدنان المعیبد»، سخنگوی رسمی فدراسیون فوتبال عربستان گفته است: «ما از ترس باشگاههای عربستانی برای حضور در ایران خبرداریم و یقیناً تلاش خود را در این رابطه خواهیم کرد. مسلماً کنفدراسیون فوتبال آسیا باید بداند ما به ایران نمیرویم.»
ورزش سه در ادامه مینویسد: «"محمد النویصر"، نایبرییس فدراسیون فوتبال عربستان از پیشنهاد عربستانیها برای خروج ایران از لیگ قهرمانان آسیا خبر داد.»
تلاش سعودیها برای حذف مهمترین دلگرمی ایرانیها (فوتبال) شاید ریشه در جامعهشناسی آنها داشته باشد. سعودیها به محض بیرون کشیدن سفیر خود، همچنین اخراج سفیر ایران از ریاض، وارد مباحث ورزش و فوتبال شدند.
آیا می توان ادعای سعودی ها را جدی گرفت؟ رییس «کمیته تدوین مقررات حقوقی» فدراسیون فوتبال ابتدا در گفت و گو با «باشگاه خبرنگاران جوان» مدعی می شود که اگر عربستانی ها به ایران نیایند، سه بر صفر بازنده می شوند و بعد از دو روز به خبرگزاری «آنا» گفته است: «تا قبل از قطع رابطه سیاسی دو کشور، احتمال رد شدن این درخواست از سوی AFC وجود داشت اما در حال حاضر که عربستان قطع رابطه سیاسی با ایران را اعلام کرد، کار پیچیده شد.»
اما تنها واکنش رسمی رییس فدراسیون فوتبال ایران در مقبال تمام کنشهای اخیر چنین جملاتی بود: «تا مراتب به صورت کتبی منعکس نشود، ما نمیتوانیم قضاوتی داشته باشیم. آنها معترض هستند که نمیتوانند در ایران بازی کنند اما این برخلاف امنیتی است که در ایران وجود دارد. باید کنفدراسیون فوتبال آسیا نظرش را به صورت رسمی اعلام کند. سیاست از ورزش جدا است اما اگر مسوولان کنفدراسیون فوتبال آسیا به طور رسمی حرفی بزنند، ما هم موضعگیری خواهیم کرد.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر