سران کشورهای جهان در روزهای نخست کنفرانس پاریس حرفهایشان را گفتند، دیدارها را انجام دادند و در نشستهای خبری شرکت کردند. آنان یکی پس از دیگری پاریس را ترک میکنند تا مذاکرهکنندگان و کارشناسان به توافقی واحد برسند و شاید نقطه عطفی را در تاریخ بشر ثبت کنند.
باراک اوباما، رییسجمهوری آمریکا در آخرین کنفرانس خبری خود گفت: «اگر همین دو سال پیش به مردم میگفتید که قرار است سران ۱۸۰ کشور جهان دور هم جمع شوند و درباره هدف بلندپروازانه کاهش تولید کربن با هم صحبت کنند، آن مردم به شما پاسخ میدادند لابد دیوانه شدهاید، این حرف یک رویای محال است. اما حالا ما اینجا هستیم. چیزی که بالاخره اتفاق افتاد.»
او گفت: «همچنان که الگوهای آبوهوا تغییر میکند، ممکن است ما با دهها میلیون مهاجر تغییرات اقلیمی از منطقه آسیا پاسفیک مواجه شویم، و همانطور که قبلا به دوستانم موقع مذاکره گفتم، من بزرگ شده یک جزیره هستم. پس هم زیباییهای جزایر و هم شکنندگی اکوسیستمهایش را میفهمم.»
سخنان اوباما برای بسیاری مایه دلگرمی است. ایالات متحده بعد از چین، دومین کشور تولیدکننده گازهای گلخانهای شناخته میشود. در این اجلاس رییسجمهوری آمریکا قول همکاری داد و به نوشته سیانان این تغییر رویه آمریکا و قدم گذاشتن در راه مبارزه با تغییرات اقلیمی، یکی دیگر از میراثی است که اوباما از خود باقی میگذارد. او با امید نتیجهبخش بودن دیدارها در پاریس، این کنفرانس بینالمللی تغییرات اقلیمی را ترک کرد.
فرانسوا اولاند ریسجمهور فرانسه نیز اعلام کرد که این کشور هشت میلیارد دلار به آفریقا برای توسعه انرژیهای تجدیدپذیر و دسترسی مردمان این سرزمین به برق ارسال میکند. با این حال موفقیت اجلاس پاریس در نهایت زمانی قضاوت خواهد شد که توافق نهایی به نتیجه برسد و معلوم شود که چگونه میتواند مفاد آن بدون اجبار به اجرا در آید.
در ارتباط با اجرایی بودن مفاد توافق، اوباما در کنفرانس خبری گفته بود که برونداد موفق این اجلاس یک مکانیزیم اجباری و قانونی را در بر خواهد گرفت که اطمینان دهد کشورها به تعهدات خود در زمینه کاهش تولید کربن، پایبند هستند.
هنوز ۹ روز دیگر در راه است برای این که توافق انجام شود. هر چند هنوز امیدواری برای رسیدن به یک موافقت نهایی بسیاری زیاد است اما هر روز که میگذرد خوشبینی بیشتر رنگ میبازد. مهلت نهایی که نزدیک میشود، استرس و تنش بالا میرود مذاکره کنندگان به دلیل بیخوابی و میزان زیاد کافئین اندکی عصبی خواهند شد و همین موضوع شاید کار را کمی سخت کند.
اجلاس روز دوشنبه با سخنرانی سران کشورها کار خود را رسما آغاز کرد. از باراک اوباما شروع و به پرنس چارلز ختم شد. در این مارتون پشت تریبون رفتن و حرف زدن، آیا موتور جریان سیاسی که نیازمند این اجلاس است، روشن شد؟
پاسخ این است: نه! همه سیاستمداران فقط اظهار امیدواری کردند و قولهای مساعد دادند. لبخند زدند و تریبونشان را ترک کردند.
مذاکرهکنندگان ۱۹۵ کشور با مجلدهای ۵۵ صفحهای به پاریس رفتند. اما همین صفحات محدود شامل ۱۵۰۰ پرانتز است و هر پرانتز نشانهای است از یک موضوع برای بحث و مذاکره. خبرهای داخل کنفرانس میگویند که روز چهارشنبه تعداد پرانتزها افزایش یافته است یعنی موضوعات مورد بحث بیشتر در زمانی که هر به سرعت رو به پایان است.
اگر برنامههای ملی کاهش گازهای گلخانهای تهیه و تدوین شده و تقریبا غیرقابل گفتوگو است، آیا مذاکره مذاکرهکنندگان موضوعی برای بحث دارند؟
بسیار زیاد. موضوع اصلی منابع مالی است و سرشت قانونی توافق نهایی. تمامی کشورهای در حال توسعه از هندوستان دارنده نیروگاههای صنعتی تا کشورهای فقیر حوزه پاسفیک از سرزمینهای غنی میخواهند که سالانه ۱۰۰ میلیارد دلار دریافت کنند تا به مقابله با تغییرات اقلیمی بپردازند.
پس از این مرحله، بحث بر سر الزامآور بودن توافق انجام شده و چگونگی نظارت بر انجام تعهدها پیش میآید. تعهدات اجباری یا غیر اجباری باشند یا چیزی بین این دو، موضوع بحثهای طولانی مدت خواهد بود. شفافیت، موضوع دیگر مجادلهها است. تا زمانی که کشورها اجازه نظارت مستقل را بر تولید گازهای گلخانهای ندهند، چگونه میتوان دریافت که کاهشی صورت گرفته است.
سوال بزرگتر این است که چه کسی باید مسئولیت تولید گازهای گلخانهای را بپردازد و کدام کشورها برای مقابله با آن هزینه میکنند؟
اینجاست که نفس مذاکرهکنندگان کشورهای توسعهیافته بند میآید زیرا سرزمینهای آنان بیشترین تولید کننده آلودگی در جهان هستند. دو مکتب فکری در این کنفرانس با هم برخورد میکنند. یکی میگوید هر توافقی که انجام شود اما کمتر از افزایش دمای دو درجه مد نظر قرار گیرد، یک شکست به شمار میرود. اغلب دانشمندان تغییرات اقلیمی میگویند که برنامههای ملی کاهش گازهای گلخانهای میتواند یک موفقیت برای این اجلاس ارزیابی شود اما آن قدر کافی نیست که از افزایش گرما جلوگیری شود. از این منظر میتوان فرض کرد که کنفرانس پاریس یکسره مهمل است. مکتب دوم معتقد است هر تعهد پنجسالهای که برنامه کاهش گازهای گلخانهای را بررسی کند و با گذشت زمان از تولید این گازها پیوسته کاسته شود، میتواند از سوی اجلاس پاریس دستاوردی موفق قلمداد شود.
باید همچنان در انتظار روزهای بعدی بود و دید که سرانجام بازی پینگ پنگ بین کشورهای صنعتی و در حال توسعه را روی میز تغییرات اقلیمی در پاریس چه خواهد شد.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر