پشتیبانی سینماگران فرانسوی و ایتالیایی از کیوان کریمی، تزلزل سینماگران ایرانی

جامعه مدنی مؤلفان، کارگردانان و تهیه کنندگان فرانسه و همینطور  انجمن ملی کارگردانان، تهیه کنندگان، بازیگران، فیلمنامه نویسان و عوامل سینما و تلویزیون ایتالیا در دو بیانیه جداگانه از کیوان کریمی، فیلمساز ایرانی که به اتهام «توهین به مقدسات و روابط نامشروع» به شش سال زندان و ۲۲۳ ضربه شلاق محکوم شده است حمایت کرده اند.  

سینماگران فرانسوی در بیانیه شان نوشته اند: «کیوان کریمی با شجاعت تمام و با به خطر انداختن جانش کوشش کرده واقعیت های کشورش را نشان دهد.»

این عده از سینماگران فرانسوی نوشته اند که اعمال سرکوبگرانه مراجع قدرت در ایران را با «قاطعیت» محکوم می کنند.

این بیانیه را سینماگرانی مانند کوستا گاوراس، سینماگر یونانی تبار فرانسوی که او را با فیلم «زد» می شناسیم، امضاء کرده اند.

سینماگران ایتالیایی هم در بیانیه مشابهی حکم محکومیت کیوان کریمی به زندان و شلاق را یادآور حکم جعفر پناهی دانسته اند و از دولت ایتالیا خواسته اند که اگر خود را مدافع آزادی بیان می داند با مقامات ایرانی مذاکره کند و آن ها را تحت فشار قرار دهد تا حکم محکومیت کیوان کریمی را لغو کنند. پائولو سورنتینو که دو فیلم «زیبایی شکوهمند» و «جوانی» او مورد توجه قرار گرفته و او را به عنوان یک فیلمساز صاحب سبک به جهانیان شناسانده از امضاءکنندگان بیانیه حمایت از کیوان کریمی ست.

خط و نشان رهبر

این نخستین بار نیست که مستندسازان ایرانی تحت فشار نهادهای اطلاعاتی و قضایی قرار می گیرند. پس از پخش مستند «خط و نشان رهبر» به کارگردانی بزرگمهر شرف‌الدین محصول سال ۲۰۱۱ از شبکه تلویزیونی بی‌بی‌سی فارسی، تهاجم به مستندسازان آغاز شد و عده ای را به اتهام همکاری با تلویزیون بی بی سی بازداشت کردند.  

پیش از آن هم مازیار بهاری به خاطر فیلمبرداری از صحنه تیراندازی بسیج به مردم در تظاهرات ۲۵ خرداد بازداشت و از سوی دادگاه انقلاب به گذراندن «پنج سال حبس به خاطر اجتماع و تبانی با قصد ارتکاب جرائم علیه امنیت کشور، چهار سال حبس به اتهام جمع‌آوری و نگهداری اسناد محرمانه و طبقه‌بندی شده، یک سال حبس به دلیل فعالیت تبلیغی علیه نظام جمهوری اسلامی ایران، دو سال حبس به خاطر توهین به علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، شش ماه حبس جهت توهین به محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور و یک سال حبس به اتهام اخلال در نظم عمومی و ۷۴ ضربه شلاق» محکوم شد.

کیوان کریمی روز چهارشنبه ۲۲ مهر در گفت‌وگو با خبرگزاری آسوشیتدپرس، اتهام«توهین به مقدسات و روابط نامشروع» را رد کرد و گفت که در فیلم‌هایش بیشتر درباره مسائل جامعه،‌ دیوارنویسی یا همان گرافیتی و کارگران صحبت می‌کند و نمی‌داند چه اتفاقی افتاده که چنین حکمی برایش صادر شده است.

امیر رئیسیان وکیل مدافع او به رادیو فردا گفته بود: «اتهام آقای کریمی توهین به مقدسات است و مصداق آن این بوده که ایشان قرار بود کلیپی بسازد اما این کلیپ را نساخت چون درباره جزئیات آن با سفارش‌دهندگان به توافق نرسید، اما دادگاه این تلقی را داشت که ایشان مرتکب توهین به مقدسات شده است. دفاع ما در دادگاه نیز همین بود که اساساً، این همکاری صورت نگرفته است و موضوع این همکاری و پیشنهادی که به آقای کریمی شده بود هم به مقدسات ربطی نداشته است.»

به اعتبار سخنان وکیل مدافع کیوان کریمی می توان گفت که این فیلمساز به اتهام ساختن فیلمی که ساخته نشده، به شش سال زندان محکوم شده است. هنوز هم معلوم نیست که کلیپی که قرار بوده کیوان کریمی بسازد درباره چه موضوعی بوده که تا این حد حساسیت مراجع قضایی را برانگیخته. در محافل سینمایی گفته می شود که کریمی قصد داشته کلیپ نماهنگ تازه ای از شاهین نجفی را بسازد. این اما شایعه ای بیش نیست.

تزلزل سینماگران ایرانی

در هر حال یکی از پیامدهای محکومیت سنگین کیوان کریمی به زندان و شلاق این است که سینماگران ایرانی و به ویژه مستندسازان که تا پیش از این از آزادی بیشتری نسبت به همکارانشان برخوردار بودند اکنون متزلزل شده اند و از هرگونه ارتباط با رسانه های فارسی زبان در خارج از ایران پرهیز می کنند.

من با هر کس که صحبت کرده ام مرا به حکم کیوان کریمی ارجاع داده اند و از این حکم به عنوان نشانه ای تازه از سرکوب آزادی ها و منع همکاری با رسانه های فارسی زبان خارج از ایران یاد کرده اند.

کیوان کریمی در حال حاضر هنوز آزاد است و هر لحظه منتظر اجرای حکمش به سر می برد. در فیسبوک کمپینی برای حمایت از او به راه افتاده و سینماگران ایتالیایی و فرانسوی هم از طریق همین کمپین به سرنوشت همکار ایرانی شان پی برده اند.

آنچه که بیش از حمایت سینماگران شناخته شده در خارج از ایران اهمیت دارد، حمایت سینماگران ایرانی از کیوان کریمی ست. جشنواره سینما حقیقت که نسخه بدل جشنواره سینمای واقع گرا در پاریس است و مهم ترین حلقه سینماگران مستند در ایران به شمار می آید، اکنون وظیفه سنگینی به عهده دارد: وظیفه حمایت از کیوان کریمی.

کیوان کریمی در سال ۲۰۱۳ با فیلم کوتاه «ماجرای زن و شوهر» بر اساس داستانی از ایتالو کالوینو خود را به عنوان یک سینماگر شناساند. این فیلم در ۴۰ جشنواره جهانی به نمایش در آمد و برنده جوایزی از جشنواره‌های اسپانیا و کلمبیا شد.