بنیانگذار انتشارات امیرکبیر درگذشت
گفتوگو با «علی دهباشی»
محمد تنگستانی
«عبدالرحیم جعفری» بنیانگذار انتشارات امیرکبیر و یکی از سهامداران انتشارات خوارزمی در سن ۹۶ سالگی در بیمارستان ایرانمهر درگذشت.
شصتوشش سال پیش «عبدالرحیم جعفری» انتشارات امیرکبیر را بنیانگذاری کرد و یکی از محدود افرادی بود که در صنعت نشر و چاپ در ایران تحولات بزرگی را صورت داد.
در گفتوگویی که چند ساعت بعد از درگذشت «عبدالرحیم جعفری» با «علی دهباشی» سردبیر مجله بخارا داشتهام، علی دهباشی گفت: شهرداری تهران باید به خاطر اهمیت و ارزشی که «بنیانگذار انتشارات امیرکبیر» در صنعت چاپ و نشر داشته است، یکی از خیابانهایی منتهی به دانشگاه تهران که راسته کتابفروشان است را به نام این مرد به ثبت برسانند. پیشنهاد میکنم جایزهای هرساله به نام او برگزار شود. امیدوارم که وزارت ارشاد مجوز انتشار جلد سوم خاطرات او را بعد از فوتش صادر کند.
سردبیر «مجله بخارا» «علی دهباشی» در خصوص فعالیتهای «عبدالرحیم جعفری» به «ایرانوایر» گفت:
ـ بدون تردید «عبدالرحیم جعفری» ازجمله مردانی است که از سازندگان ایران نوین بود. به این تعبیر که نشر ایران قبل از «عبدالرحیم جعفری» در یک شرایط ابتدایی و بدوی به سر میبرد و پسازآنکه ایشان وارد صنعت نشر و چاپ در ایران شد، تحول عمیقی در این صنعت به وجود آمد.
در چه زمینههایی از صنعت چاپ تحولاتی ایجاد کردند؟
ـ ویرایش کتاب در آن زمان مرسوم نبود، البته همایون صنعتی ویرایش کتاب را در ایران بنیان نهاد بود، اما تنها ناشری که برای اولین بار این موضوع را جدی گرفت «عبدالرحیم جعفری» بود. در آرایش و گرافیک کتاب تحول عمقی به وجود آورد، با انتشار بیش از هزار کتاب در اوایل دهه پنجاه بهعنوان بزرگترین ناشر خاورمیانه شناخته شد. با نویسندگان مختلف در زمینههای گوناگونی کار میکرد. با دکتر «محمد معین» فرهنگ فارسی معین را کارکرد با «عبدالحسین زرینکوب»، «داریوش شایگان»، «سید ابوالقاسم انجوی شیرازی» و در عرصه ترجمه با بزرگترین مترجمان زمانه خودش مانند «ابراهیم یونسی»، «حسن شهبازی»، «سروش شهباز» و «محمد قاضی» کارکرده بود. نویسندگانی در دهههای سی تا پنجاه مانند «جلال الاحمد»، «سیمین دانشور»، «غلامحسین ساعدی» با او کارکرده بودند. مجموعهای که ما در انتشارات امیرکبیر تاکنون دیدهایم به همت و کوشش «عبدالرحیم جعفری» یک تحول عظیمی در صنعت نشر و چاپ در ایران بوده است، صنعت چاپ و نشر در ایران خودش را وامدار این شخص میداند.
پس از انقلاب اسلامی در ایران، اموال عبدالرحیم جعفری توسط سازمان تبلیغات اسلامی مصادره شد. آن تعداد سهام خوارزمی هم که به عبدالرحیم جعفری تعلق داشت در مالکیت و تصرف این سازمان قرار گرفت.
تیرماه سال جاری دادگاه تجدیدنظر حکم قطعی، واگذاری انتشارات خوارزمی را به نفع سازمان تبلیغات اسلامی صادر کرد و بهموجب این حکم سازمان تبلیغات اسلامی بهعنوان سهامدار اصلی خوارزمی معرفی شد.
در دهه پنجاه بین سهامداران این انتشارات اختلاف پیش آمد که با پادرمیانی عبدالرحیم جعفری این اختلافات از میان برداشته شد. عبدالرحیم جعفری در همان سال تعداد قابلتوجهی از سهام خوارزمی را خرید تا این نشر بتواند به فعالیتهایش ادامه دهد.
چند ماه پیش بعد از صدور حکم از سوی دادگاه تجدیدنظر با «عبدالرحیم جعفری» برای «رادیو زمانه» با موضوع چگونگی مصادره اموالش در اوایل انقلاب گفتوگویی داشتم. در آن گفتوگو «عبدالرحیم جعفری» میگوید:
من را بردن زندان اوین، شش ماه در زندان من را نگه داشتند و به من گفتند باید صلح کنی، گفتم چه چیزی را باید صلح کنم. گفتند «امیرکبیر» را باید صلح کنی. ورقهای جلوی من گذاشتند که من امضا کنم و همه اموالم را به سازمان تبلیغات اسلامی و آقای جنتی، ببخشم تا آزادم کنند. آن موقع آقای «گیلانی» بود که خدا لعنتش کند. دادگاهی تشکیل دادند و به من گفتند که بیتالمال کردهای در صوتی که بیتالمالی دست من نبود، اگر بیتالمال دست من بوده شریکم چه کسی بوده است، یک حکمی صادر کردند و من را شش ماه به زندان انداختند. خلاصه بعدازآن من را خانهنشین کردند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر