ایران سکولار؛ سال ۱۴۲۹/ درخواست اسرائیل برای رابطه با ایران

دوشنبه ۱ فروردین ۱۴۲۹ / ۲۱ مارس ۲۰۵۰

روز اول سال ساعت ۹ صبح جلسه دفتر رئیس جمهور شروع می شود. خوشبختانه این یکی جلسه، غیر منتظره نیست. از قبل از سال تحویل پیش بینی‌مان این بود که تعداد پیام های نوروزی سران کشور های جهان بیشتر از سال های گذشته باشد و قرار گذاشته بودیم که در صورت لزوم، در مورد پاسخگویی به آنها همفکری کنیم.

همان طور که انتظار داشتیم، دبیر کل سازمان ملل متحد و سران کشور هایی در غرب که بیشترین تعداد مهاجران ایرانی را دارند یعنی آمریکا، بریتانیا و کانادا پیام نوروزی داده اند. پیام هر سه تای آنها مضمون کمابیش مشابهی دارد: تبریک نوروز به کسانی که در کشورهایشان نوروز را جشن می گیرند و اعلام تمایل به گسترش روابط با ایران. در این میان رئیس جمهور آمریکا، با مکافات، یک بیت کامل از حافظ را از حفظ می خواند: "بیا تا گل برافشانیم و می در ساغر اندازیم – فلک را سقف بشکافیم و طرحی نو در اندازیم!"

اما گذشته از آنها، سه نفر دیگر برای اولین بار پیام نوروزی داده اند: رئیس جمهور فرانسه، نخست وزیر چین و نخست وزیر اسراییل. رئیس جمهور فرانسه گفته که کشورش، به عنوان پرچمدار لائیسیته در جهان، ورود ایران به جرگه کشورهای لائیک را تبریک می گوید و در پایان هم، ابراز امیدواری کرده روابط تجاری و فرهنگی دو کشور توسعه پیدا کند.

نخست وزیر چین، بعد از مقدمه ای مختصر، یک راست رفته سر اصل مطلب و از ابراز تمایل کشورش، به عنوان اولین قدرت اقتصادی دنیا، به سرمایه گذاری بیشتر در ایران صحبت کرده. عجیب است که در تمام دوران حکومت سابق ایران، که روابط با چین در بالاترین سطح بود، رهبران چین پیام نوروزی نداده بودند و الان داشتند این کار را می کردند. شاید نگرانند که حکومت جدید ایران از چین فاصله بگیرد.

پیام نخست وزیر اسرائیل، مقدمه ای طولانی در مورد سابقه ایرانیان و یهودیان و کورش و ایرانی تبارهای اسراییل و ... دارد. اما در آخر، خواستی صریح را مطرح کرده که برقراری روابط کامل سیاسی و دیپلماتیک دو کشور در سال جدید ایرانی است.

قرار شد در جلسه راجع به کلیات پاسخ رئیس جمهور به پیام های نوروزی توافق کنیم و نوشتن پیش نویس پاسخ ها را به خانم شمس سخنگوی دولت بسپریم تا بعد با نظر رئیس جمهور نهایی شوند.

تنها موضوع بحث برانگیز، جواب تبریک نخست وزیر اسرائیل است. رئیس جمهور، از بابت تبعات داخلی برقراری رابطه با تل آویو نگرانی دارد. به علاوه می گوید مطمئن است که شروع به کار سفارت اسرائیل در ایران، تامین امنیتش را به یک مشکل بزرگ برای دولت تبدیل می کند. ترجیح می دهد برای برقرار روابط عجله نکنیم و در جواب به پیامشان بنویسیم که "دولت ایران موضوع برقراری روابط دو کشور در زمان مناسب را بررسی خواهد کرد".

یکشنبه ۳۰ اسفند ۱۴۲۸ / ۲۰ مارس ۲۰۵۰

ساعت ۷ صبح با صدای زنگ موبایل از خواب بیدار می شوم. در میانه خواب و بیداری، به زحمت می فهمم که رئیس جمهور است. از این تماس غیر منتظره عذرخواهی می کند و می‌خواهد برای جلسه مهمی راهی دفترش بشوم. قبل از اینکه سوالی بکنم توضیح می دهد: "اتفاق بدی نیفتاده، موضوع جلسه، پیام نوروزی است."

ما شب پیش متن پیام نوروزی رئیس جمهور را نهایی کرده بودیم. می شود فهمید که روی اولین پیام نوروزیش به عنوان رئیس جمهور حساسیت دارد. اما کار کردن دوباره روی متنی که قبلاً نهایی شده هم وسواس زیادی است.

در محوطه نهاد ریاست جمهوری، تعداد نگهبان ها از همیشه کمتر است. نگهبانی که تا حالا او را ندیده ام می پرسد چه کار دارم. کارتم را نشان می دهم و می گویم: "نیما حسینی هستم، رئیس دفتر رئیس جمهور!" هم ما و هم نگهبان ها، مدت زیادی نیست که وارد مجموعه شده ایم و تا همدیگر را بشناسیم طول می کشد.

در دفتر رئیس جمهور، غیر از خودش، خانم حافظی معاون اول و خانم شمس سخنگوی دولت هم هستند. دقایقی بعد آقای مسعودی مشاور ارشد هم می رسد و جلسه شروع می شود. رئیس جمهور می گوید که از نظر او کلمه به کلمه متن پیامی که دیشب نهایی شده هیچ مشکلی ندارد، اما هنوز شک دارد که شروع نشدن پیام با "به نام خدا" انتخاب خوبی باشد.  توضیح می دهد که ۷۰ سال در این کشور مردم عادت کرده اند که پیام های نوروزی با بسم الله الرحمن الرحیم شروع شوند و اینکه یک دفعه از بسم الله تبدیل بشود به "سلام"، تغییر شدیدی است: "شاید بد نباشد که حداقل یک به نام خدا در اول پیام نوروزی داشته باشیم."

بحثی که به دنبال صحبت های رئیس جمهور در می گیرد، داغ تر از صحبت های دیشب است. انگار همه مان برای بحث کردن در روز عید کم حوصله ایم. سخنگوی دولت و مشاور ارشد در دفاع از شروع پیام نوروزی با نام خدا صحبت می کنند و معاول اول و من، مدافع شروع پیام با سلام هستیم. استدلال اصلی مشاور ارشد این است که اکثریت بالای جمعیت ایران، حتی آنهایی که مذهب خاصی را قبول ندارند، به وجود خدا معتقدند. من می گویم که شخصاً مذهبی هستم ولی فکر می کنم آقای امینی به عنوان رئیس جمهور یک حکومت سکولار نمی تواند صحبت هایش را با عبارتی شروع کند که معنای مذهبی دارد. معاون اول، فراتر می رود و می گوید: "مثل اینکه رئیس جمهور باید اول تکلیفشان را روشن کنند که آیا دین را از حکومت جدا می دانند یا نه؟" رئیس جمهور چهره در هم می کشد. به جایش سخنگوی دولت جواب می دهد و استدلال می کند که انتقال از حکومت مذهبی به حکومت سکولار یک فرایند تدریجی است. هشدار می دهد که "نمی توان که از همان ابتدا با اقشار مذهبی درگیر شد"...

بحث تا بعد از ظهر طول می کشد. نهایتاً من و معاون اول با مکافات موفق می شویم رئیس جمهور را متقاعد کنیم که نباید در ابتدای نخستین پیام نوروزی "به نام خدا" بیاورد. سخنگو و مشاور ارشد می گویند حداقل اولین پیام نوروزی دولت را با به نام خدا شروع کنیم و در سال های بعد اگر لازم شد، چیزی دیگری بگویم. با وجود این، رئیس جمهور تصمیم نهاییش را گرفته است: "هر کار سال اول بکنیم را باید در سال های بعد هم ادامه بدهیم. اول پیام یک کلمه می‌گویم سلام و خلاص."

دم سال تحویل است و هنوز نهار هم نخورده ایم. قرار می شود لحظه سال تحویل را دردفتر رئیس جمهور بمانیم و بعد فوری به سمت خانه هایمان برویم تا حداقل نهار را با خانواده بخوریم. رئیس جمهور به شوخی می گوید: "امسال، سال کبیسه بود و یک روز هم بیشتر وقت داشتیم، اما همه کارها به دقیقه آخر کشید!"

در گوشه هایی از سالن، خانم حافظی و آقای مسعودی را می بینیم که دارند به کسانی  -لابد اعضای خانواده- توضیح می دهند که لحظه سال تحویل در منزل نخواهد بود. ظاهرا مکالمه ها به راحتی پیش نمی رود. مکالمه من با همسرم به‌مراتب راحت تر است. سارا وقتی می شنود که مشکل، نهایی کردن متن پیام نوروزی بوده هیجان زده می شود: "باید در خانه همه اش را برایم تعریف کنی."

سال ها زندگی کردن به عنوان اپوزیسیون، باعث شده که همیشه همه مان به دنبال کسب خبر از "داخل حکومت" باشیم. حالا که خودمان در حکومت هستیم، سخت است عادت کنیم که نباید اسرار دولتی را سر میز غذا تعریف کرد!

**دیدگاه نویسنده الزاما بیانگر نظر ایران وایر نیست. ایران وایر در بخش وبلاگ ها، از انتشار همه دیدگاه ها استقبال می کند.