آنجلینا جولی، بازیگر و سینماگر سرشناس آمریکایی دامنه فعالیتهای بشردوستانهاش را باز هم گستردهتر کرده است. او اینبار قصد دارد انیمیشنی به زبان فارسی و انگلیسی تهیه کند بر اساس رمان «نانآور» نوشته دبورا الیس درباره دختری افغان به نام پروانه که پس از دستگیری پدرش در زمان حکومت طالبان تنها نانآور خانواده است. این رمان که از قلمرو ادبیات کودکان و نوجوانان میآید، نخستین بار در سال ۲۰۰۰ انتشار یافت و به زودی به چندین زبان هم ترجمه شد.
کارگردانی انیمیشن نانآور به دو زبان انگلیسی و فارسی را نورا تاومی به عهده دارد و فیلمنامه آن را هم آنیتا دورن نوشته است. به این ترتیب اصلیترین عوامل این فیلم اعم از تهیهکننده، کارگردان و فیلمنامهنویس زناناند.
قرار است ساخت انیمیشن «نانآور» در سال جاری آغاز شود و انتظار میرود در سال ۲۰۱۷ به نمایش درآید.
در سال ۲۰۰۰ هنگامی که رمان «نانآور» توسط انتشارات معتبر دانشگاه اکسفورد برای نخستین بار رونمایی شد، دبورا الیس، نویسنده کانادایی این اثر گفت: «این اهمیت دارد که به انسانهایی دردمند و جنگزدهای که در تلویزیون میبینیم شخصیت و هویت بدهیم. این دینی است که ما به فرزندانمان داریم. ما میبایست با آنها با صداقت درباره جهانی که در آن زندگی میکنیم حرف بزنیم و کتابهایی در اختیارشان بگذاریم که صرفاً برای آنها نوشته شده است.»
زیر سایه مجسمههای ویرانشده بودای بامیان
در آن زمان طالبان در افغانستان حکومت میکردند و جهانیان از طریق رسانهها در جریان کشتار مردم هزاره و تخریب مجسمههای بودا در شهر بامیان قرار گرفته بودند. در سایه این تحولات، رمان «نانآور» نیز بازتاب رسانهای بسیار گستردهای داشت.
دبورا الیس و آنجلینا جولی هر دو با پیامدهای جنگهای داخلی به خوبی آشنایی دارند. الیس مدتی در اردوگاه پناهجویان و آوارگان افغان در پاکستان به سر میبرد و کتاب «نانآور» حاصل گفتو گوهای او با آوارگان افغان است. آنجلینا جولی هم نخستین بار با فیلم «در سرزمین خون و عسل» درباره جنگ بوسنی از تصویری که از او در رسانهها به عنوان بازیگر فمفتال فیلمهای عامپسند ارائه میدادند، فاصله گرفت و خود را به عنوان یک فیلمساز متعهد و انساندوست به جهانیان شناساند.
زندانبان و زندانی
«در سرزمین خون و عسل» اولین تجربه کارگردانی جولیست، در سال ۲۰۱۱ ساخته شد و در فوریه سال بعدش در جشنواره فیلم برلین به نمایش درآمد. این فیلم درباره عشق یک سرباز صرب به زنی مسلمان است. آنها پیش از جنگ به هم دل میبازند، اما جنگ بینشان فاصله میاندازد، تا اینکه تصادفاً همدیگر را در اردوگاه اسرا ملاقات میکنند. اینبار اما یکی زندانبان است و دیگری زندانی.
رابطه بین زندانی و زندانبان هم مهمترین موضوع فیلم حماسی و جنگی «شکستناپذیر» است. این فیلم که بر اساس رمانی به همین نام نوشته ورا هیلنبرند ساخته شده، رابطه آزارکامانه (سادیستی) یک زندانبان ژاپنی با یک سرباز اسیر آمریکایی را نشان میدهد. جولی در این فیلم ستایشگر اراده انسان به بقا و زندگیست. برادران کوئن که بارها در جشنوارههای مهم سینمایی مانند کن، اسکار و بفتا از آنها تقدیر شده، فیلمنامه این فیلم را نوشتهاند.
تجلیل از شهامت مدنی زنان
با تکیه بر این دو اثر سینمایی که تاکنون آنجلینا جولی ارائه داده است، میتوان امید داشت که انیمیشن «نانآور» درباره شجاعت یک دختر نوجوان افغان نیز ستایشگر زندگی باشد و از اراده انسان برای بقا در زمان جنگ داخلی تجلیل کند. در پرتو تحولات خاورمیانه و به ویژه جنگ داخلی سوریه و عراق و کشتار کردهای ایزدی و آوارگی نیمی از جمعیت سوریه در طی این سالها، اهمیت کار آنجلینا جولی برجستهتر جلوه میکند.
از هماکنون برخی از رسانههای اصولگرا یا وابسته به نهادهای اطلاعاتی و سپاه پاسداران به دست و پا افتادهاند. برای مثال خبرگزاری تسنیم با لحنی که به دور از کنایه نیست مینویسد این فیلم قرار است زیباییهای سرزمین افغانستان را به نمایش بگذارد اما معلوم نیست آمریکاییها چه چیزی از زیبایی این کشور میشناسند؟
پرسش مهمتر این است که آیا حکومت ایران میتواند با محصولات فرهنگی مورد وثوقاش با فیلمها و آثار ادبیات داستانی غرب رقابت کند؟ در بیست و هفتمین نمایشگاه کتاب تهران که سال گذشته برگزار شد، افغانستان به عنوان مهمان ویژه حضور داشت. دستاورد افغانستان از شرکت در نمایشگاه کتاب تهران چندین میلیون جلد کتاب بود که به طور انبوه در دوران احمدینژاد منتشر شده اما فروش نرفته بود.
در حاشیه این تلاشها، از دستاوردهای فیلمسازان و نویسندگان افغان هم نباید غافل ماند. عتیق رحیمی، نویسنده رمانهای «خاکستر و خاک» و «سنگ صبور» که فیلمی هم به کارگردانی خود او و با بازی گلشیفته فراهانی بر اساس این رمان ساخته شد و دو سال پیش به نمایش درآمد، از اندک هنرمندانیست که نگاه مستقل افغانها به جنگ داخلی و حکومت طالبان و آوارگی مردم را در سطح جهان بازتاب داده است.
نگاه عتیق رحیمی در «سنگ صبور» اما تراژیک است. در این اثر، «سنگ صبور» از غصه میترکد که زن افغان از رنجی که تحمل میکند آزاد شود. او در گفتوگویی میگوید کشوری که بعد از جنگ داخلی عزاداری نکند، انتقامجو میشود.
معلوم نیست که آنجلینا جولی تا چه حد میتواند در پروژهای که تهیهکنندگی آن را به عهده گرفته، رنج زنان افغان و شهامت مدنی آنان را به شکلی نشان دهد که هم برای بیننده غربی قابل درک باشد و هم اینکه مردم افغانستان و سایر کشورهای خاورمیانه بتوانند با آن ارتباط برقرار کنند. در هر حال چنانچه به متن رمان دبورا الیس وفادار بماند، باید گفت که هنگام عزاداری افغانستان سپری شده است. اکنون وقت آن رسیده که از دلاوریها و شهامت مدنی زنان این کشور به عنوان یک الگوی مثبت برای دیگران تجلیل شود.
آنجلینا جولی سال گذشته به نمایندگی از سازمان ملل متحد و با همکاری ویلیام هیگ، وزیر خارجه بریتانیا و با شرکت بیش از ۵۰ نهاد حقوق بشری همایشی هم برای جلوگیری از تجاوز جنسی در جنگهای منطقهای و مجازات متجاوزان برگزار کرد.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر