بهاره بندپی، تهران، شهروند خبرنگار
اگر بخواهیم شهر تهران را بر اساس نمای ساختمانهایش قضاوت کنیم احتمالا بهترین عبارت برای توصیف آن «شهر هرت» خواهد بود. چرا که مالکان یا سازندگان در این شهر با هر مصالحی که مطابق میل و سلیقه شخصی خودشان بوده نمای ساختمانشان را اجرا کردند. حالا حاصل کار در پایتخت شده است چند میلیون ساختمان ناهمگون که نمای هر کدام با دیگری متفاوت است.
در این شهر نه فقط در یک محله یا یک منطقه، حتی در یک کوچه هم به ندرت میتوان دو ساختمان را پیدا کرد که در نمای آنها از مصالح همشکل و همجنس استفاده شده باشد. این در حالی است که در بسیاری از شهرهای کشورهای توسعه یافته جهان نوع مصالح و نمای قابل استفاده در ساختمانها مطابق برخی استانداردهای تعیین شده مشخص میشود و هیچ شهروندی اجازه دور زدن قوانین وضع شده در این زمینه را ندارد.
شاید به همین دلیل است که با دیدن عکسی از یک نمای بسته از فلان شهراروپایی به راحتی می توان حدس زد تصور مربوط به کدام شهر است. در این باره مثال دم دست و نزدیکتر شهر استانبول در ترکیه است، شهری که با ساختمانها آجری و سقفهای شیروانی قرمز رنگش می تواند مثال خوبی برای این بحث باشد.
در شهر تهران اما با وجود داشتن آب و هوایی کم باران که سالانه بیشتر از ۲۰۰ روز تمام آفتابی را تجربه می کند هر ساختمانی با هر مصالحی را می توان دید. از نماهای تمام شیشه ای یا تمام کامپوزیت و آلومینیوم گرفته تا نماهای سنگ با رنگهای مختلف یا انواع آجر، چوب و... هر مصالح ساختمای دیگری که در تصور آید.
این در حالی است که تا دوره قاجاریه و همچنین اوایل دوره پهلوی اغلب ساختمانهایی که در تهران بنا می شد با مصالح و نمای آجری بود. آجر از مصالح بومی و سازگار با اقلیم و طبیعت ایران است و قدمت تولید ان در ایران به چندین قرن گذشته می رسد. اما دیگر نماهای ذکر شده در پاراگراف قبلی این گزارش هر کدام از جایی میآیند و اغلبشان کمترین سازگاری نیز با اقلیم و آب و هوای تهران ندارند.
به عنوان مثال ده ها برج و ساختمان بلند مرتبه با نمای تمام شیشه ای در تهران ساخته شده اند که برخی از آنها در چند ده سال گذشته و برخی در همین دوره کنونی بهره بردای شدند. استفاده از نمای شیشه ای در شهری مانند تهران که هر ساله از اردیبهشت ماه تا مهر ماه آفتاب داغی بر سر و رویش میتابد نشان دهنده چیزی نیست جز همین عدم توجه به قوانین ابتدایی معماری که می گوید ساختمان و مصالح به کار رفته در آن باید مبتنی بر اقلیم و فرهنگ و سازگاری با منطقه ای باشد که در آن ساخته می شود.
این در حالی است که نمای شیشه ای بیشتر از همه برای اقلیم شهرهایی سازگار است که اکثر قریب به اتفاق روزهای سال با هوایی بارانی و ابری مواجه هستند و ساکنانشان همیشه چشم انتظار رسیدن و تابیدن لحظه ای آفتاب هستند. اما سازندگان این ساختمان ها و برجها در تهران در حالی نمای املاک خود را شیشه ای کرده اند که بلافاصله باید میلیون ها و گاه میلیاردها تومان هزینه کنند تا جلوی تابش سوزان آفتاب به محوطه داخلی ساختمان و همچنین هدر رفت انرژی را بگیرند.
اگر چه به نظر دیر شده است و حالا تهران شهری شده است با میلیون ها بنای ساختمانی در شکل ها و رنگها و طرح های مختلف اما مدتی قبل شورای شهر تهران دست به کار تهیه طرحی شد تا با وضع قوانینی در این باره به سر و روی نمای تهران شکل بدهد.
بر اساساین طرح که شورایشهر برای اصلاح نمای شهر تهران مهیا کرده، استفاده از نمای «آجر» را بر سایر نماهای رایج در ساختمانهای کنونی ترجیح داده و برای ساختوسازهایی که در نمای آنها از آجر استفاده میشود، پنجدرصد تخفیف در عوارض ساخت در نظر گرفته است. در این طرح همچنین، کاربرد کامپوزیت و اشکالی که نمادهای صهیونیستی، فراماسونری و مسلکهای ضددینی را در نمای ساختمان منعکس میکند، ممنوع اعلام شده و شهرداری از صدور پایانکار برای چنین ساختمانهایی منع شدهاست.
در ماده یکم این طرح آمده است :« به منظور حفظ هویت معماری، تاریخی، فرهنگی و هماهنگی با اقلیم و شرایط جغرافیایی و آب و هوایی منطقه، در بهرهگیری بهینه از عوامل سرما، گرما، نور و حرارت به ویژه در نمای ظاهری ساختمانها، مالکین ساختمانها موظفند از مصالح هماهنگ و بومآور استفاده نمایند و شهرداری تهران موظف است با بررسی نقشههای نما قبل از صدور پروانه جزئیات نما را مورد تایید قرار دهد.»
ماده دوم طرح نیز به توصیه و وضع قوانین حمایتی از سوی شهرداری در زمینه ترویج استفاده از نماها و مصالح بومی تاکید شده است و ماده سوم آن نیز به محدودیتها می پردازد. در این ماده ذکر شده است :«هر گونه استفاده از مصالح نماسازی (کامپوزیت) در کاربریهای مسکونی ممنوع است.» که این قانون از اول فروردین ماه سال 1392 اجرایی شده و شهرداری تهران موظف شده است در صورت استفاده هر مالکی از مصالح نماسازی (کامپوزیت) در سایر کاربریها (غیرمسکونی) به ازای هر متر مربع یکصدهزار ریال عوارض بیشتر از او دریافت کند.
در ماده چهارم این طرح نیز استفاده از نمادها و نقشهای مغایر با فرهنگ اسلامی و ملی به نحوی که موجب بروز شائبه و اشاعه نمادهای صهیونیستی، فراماسونری و مسلکهای ضددینی و هتک حرمت شود در نمای ساختمانها ممنوع اعلام شده و شهرداری تهران موظف شده است از صدور هرگونه پروانه ساخت یا پایان کار برای این قبیل اماکن جلوگیری به عمل آورد.
همچنین در بخش دیگری از این طرح تاکید شده است همه دستگاههای سرمایشی و گرمایشی ودیگر تجهیزات مربوط باید تا جای ممکن در بام ساختمانها نصب شده و با پیشبینی کانالها و لولههای مربوط در داخل ساختمان به واحدهای ساختمانی مرتبط شوند. به گونهای که در دید و منظر عمومی قرارنگیرند.
مسوولان شهردای و شورای شهر ادعا می کنند این قانون اجباری و الزامی است اما بخش ساخت و ساز مسکن و حوزه عوارض ساختمانی و .... یکی از رشوه خیزترین موضوعات در پایتخت ایران است. جایی که هر مالک با پرداخت مبلغی به ناظران شهرداری می تواند به راحتی مجوزهای لازم برای هر کاری را بدون انجام آنها به دست آورد.
شاید به همین دلیل است که هنوز در این شهر ساختمانهای نوسازی را می توان دید که مصالح استفاده شده در نمای آنها به صراحت با ماده های طرح شده در قانون مصوب شورای شهر تهران مغایرت دارند. بر این اساس باید گفت این شهر هنوز تا تبدیل شدن به شهری با نمایی با هویت و منطبق بر فرهنگ و اقلیم خود فاصله درازی دارد.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر